Jak przypomina prof. Wiesław Ratajczak, twórczość Stefana Żeromskiego do roku 1918 była, oczywiście, związana z realiami zaboru rosyjskiego, w znacznie mniejszym stopniu pisarz był zainteresowany sprawami zachodnich i północnych ziem polskich. Sytuacja zmieniła się po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Autor Popiołów zaangażował się wówczas osobiście w akcję plebiscytową, a kulturowemu i politycznemu starciu Polski z Niemcami poświęcił serię artykułów publicystycznych i trzy zbiory prozą: Wisła, Wiatr od morza i Międzymorze. Włączył się także aktywnie w działalność organizacji mających wzmocnić siłę kultury polskiej na pograniczu z Niemcami oraz krzewiących ideę pełnego wykorzystania możliwości wynikających z uzyskania dostępu do morza.
Warto też pamiętać, że apologetyczny tekst poświęcił Żeromski wybitnemu Wielkopolaninowi - Władysławowi hrabiemu Zamoyskiemu, kreując go na ideał człowieka współczesnego. Zwrot tematyczny w twórczości pisarza wiązał się z przekonaniem, że kulturkampf nie zakończył się, lecz wszedł w nową fazę, a Ziemie Zachodnie mogą wnieść bardzo istotny bardzo istotny wkład w kształtującą się kulturę Rzeczpospolitej. Warto przyjrzeć się rozpoznaniu dokonanemu przez najwybitniejszego pisarza tamtej doby.
Prof. Wiesław Ratajczak jest kierownikiem Pracowni Badań nad Tradycją Europejską w Instytucie Filologii Polskiej UAM. Autor książek: "Teodor Tomasz Jeż (Zygmunt Miłkowski) i wiek XIX", "Słownik motywów literackich", "Literatura polska XIX wieku", "Conrad i koniec epoki żaglowców" oraz współautorem licznych tomów zbiorowych. Wiesław Ratajczak to także twórca artykułów poświęconych polskiej prozie drugiej połowy XIX w., literackiej symbolice religijnej, stereotypom i mitom narodowym w powieściach, a także szeregu prac o charakterze metodycznym oraz recenzji literackich i filmowych.
Profesor był także przewodniczącym jury konkursu literackiego organizowanego przez Wydawnictwo Miejskie Posnania i Fundację Rozwoju Miasta Poznania, na powieść związaną z Powstaniem Wielkopolskim. Zwycięski utwór zostanie wydany pod koniec tego roku.
Wykładowi otwartemu tradycyjnie towarzyszyć będzie jednodniowa wystawa przygotowana przez pracowników Biblioteki PTPN, zatytułowana "Stefan Żeromski. Edycje z dawnych lat". Zarówno na wykład, jak i wystawę - wstęp wolny.
Patronat honorowy nad wieloletnim projektem "Poznański sposób na niepodległość" objęli: Marszałek Województwa Wielkopolskiego i Prezydent Miasta Poznania. Wydarzenie współfinansowane jest ze środków Miasta Poznania.
oprac. red.