Piłka ręczna została w Polsce rozpowszechniona dzięki żołnierzom Legionów Polskich. W 1917 roku, zgodnie z zaleceniami Józefa Piłsudskiego, odmówili oni złożenia przysięgi na wierność cesarzowi i zostali przymusowo osadzeni w obozach. Jeden z nich znajdował się w Szczypiornie koło Kalisza.

Pierwotnie internowani chcieli dla zabicia czasu grać w piłkę nożną, która wówczas stawała się coraz popularniejsza, jednak brak odpowiednich do tego warunków zmusił ich do poszukania innej rozrywki. U niemieckich wartowników podpatrzyli grę, w którą w XIX wieku chętnie grywano w Europie Północnej, a której zasady skodyfikowali właśnie Niemcy. Jej niemiecka wersja zakładała rozgrywkę pomiędzy dwoma 11-osobowymi zespołami na otwartej przestrzeni. I z tą wersją kojarzy się jej polska potoczna nazwa - "szczypiorniak".

Przez wiele lat funkcjonowały dwie odmiany gry: 11-osobowa (niemiecka) i 7-osobowa (duńska), np. podczas mistrzostw świata rozegranych w 1938 roku w Niemczech w obu triumfowali gospodarze. Z upływem czasu 7-osobowa wersja stawała się coraz powszechniejsza, wypierając ostatecznie wariant 11-osobowy.

Datą uznawaną oficjalnie za początek historii piłki ręcznej w Polsce jest rok 1918. Po odzyskaniu niepodległości zaczęła się ona szybko rozwijać w wielu miejscach w kraju. Znaczący wpływ na ten proces miała popularność lekkoatletyki, bo podczas ogólnorozwojowych treningów lekkoatletycznych pokazywano zawodnikom różne gry zespołowe, w tym piłkę ręczną.

W 1928 roku powstał Polski Związek Gier Sportowych, który zrzeszał również zwolenników piłki ręcznej, co stało się początkiem funkcjonowania tej dyscypliny w formie zorganizowanej. Już dwa lata później przeprowadzono pierwsze mistrzostwa Polski mężczyzn w formie 11-osobowej, które odbywały się do roku 1966. Pierwsze mistrzostwa Polski w odmianie 7-osobowej rozegrano z kolei w 1939 roku (kobiety) oraz w 1955 roku (mężczyźni). Pierwsze rozgrywki ligowe w Polsce odbyły się w sezonie 1956/1957, a od roku 1967 organizowano już tylko mistrzostwa z udziałem zespołów 7-osobowych.

Obecnie w Poznaniu na poziomie seniorskim funkcjonują dwa zespoły piłki ręcznej. Jednym z nich jest wielosekcyjny Wojskowy Klub Sportowy Grunwald Poznań, który posiada drużynę występującą na drugim poziomie rozgrywkowym (I liga). Największe sukcesy Grunwaldu przypadają na lata 70. XX wieku. W 1971 roku WKS Grunwald zdobył mistrzostwo Polski, a rok później wywalczył srebrny medal. Bramkarzem poznańskiego zespołu był wtedy Henryk Rozmiarek, który w latach 1971-1980 aż 177 razy reprezentował barwy narodowe na poziomie seniorskim. Trzykrotnie brał udział w igrzyskach olimpijskich (Monachium1972, Montreal 1976 - brązowy medal, Moskwa 1980) oraz dwukrotnie w mistrzostwach świata (NRD 1974 i Dania 1978). Podczas tegorocznej Uroczystej Sesji Rady Miasta Henryk Rozmiarek otrzymał tytuł Zasłużonego dla Miasta Poznania w dowód uznania jego zasług na rzecz rozwoju sportu.

W Poznaniu, również na poziomie pierwszoligowym, występuje żeński zespół AP Poznań. I ten zespół wspomagany jest przez Henryka Rozmiarka, który udziela zawodniczkom cennych rad dotyczących funkcjonowania zespołu w grze obronnej. Do bieżącego sezonu szczypiornistki AP Poznań przystąpiły z wielkimi ambicjami, otwarcie przyznając, że chcą walczyć o awans do najwyższej klasy rozgrywkowej. Pod koniec września wystartował sezon 2018/2019 i zawodników Grunwaldu można oglądać w rozgrywkach ligowych podczas spotkań w hali sportowej przy ul. Newtona. Z kolei piłkarki rozgrywają swoje mecze w hali POSiR przy ul. Spychalskiego.

Bardzo ważną postacią dla krajowej piłki ręcznej jest związany przez wiele lat z Poznaniem prezes Polskiego Komitetu Olimpijskiego oraz prezes Związku Piłki Ręcznej w Polsce - Andrzej Kraśnicki. Urodził się w Nidzicy, ale w Poznaniu kończył studia, grał w piłkę ręczną i był prezesem Klubu Sportowego Posnania.

Z okazji obchodów 100-lecia na terenie Wielkopolski zorganizowano kilka wydarzeń. W maju w Poznaniu, podczas Plaży Wolności 2018, popularyzowano plażową odmianę piłki ręcznej. W Kaliszu w czerwcu odbył się towarzyski mecz seniorskich reprezentacji Polski i Hiszpanii.

Z kolei w listopadzie do Poznania przyjedzie żeńska drużyna TV Hannover-Badenstedt, by uświetnić jubileusz. Zawodniczki z Niemiec oprócz pokazowego meczu z drużyną AP Poznań będą miały okazję zobaczyć największe atrakcje miasta, takie jak Brama Poznania, Termy Maltańskie czy Stary Browar. Mecz Poznań - Hanower organizowany jest również w ramach współpracy miast partnerskich. Umożliwi ona w przyszłości wymianę młodych adeptów piłki ręcznej, a także doświadczeń szkoleniowych. Spotkanie zostanie rozegrane 10 listopada o g. 17 w hali POSiR C przy ul. Spychalskiego 38 (wstęp wolny).

Janusz Krenc

© Wydawnictwo Miejskie Posnania

**

Spotkanie pomiędzy KS AP-Poznań a TV Hannover-Badenstedt będzie również okazją do otwarcia Hali Sportowej C POSiR przy ul. Spychalskiego. Hala C to obiekt przejęty przez Poznańskie Ośrodki Sportu i Rekreacji od Akademii Wychowania Fizycznego na początku 2018 roku. Jego modernizacja trwała od końca maja do połowy października 2018. Prace objęły remont elewacji i naprawę dachu.

W obiekcie przeprowadzono ogólną modernizację umożliwiającą rozgrywanie meczów I ligi piłki ręcznej. Hala zyskała posadzkę sportowo powierzchniowo i punktowo elastyczną z nawierzchnią poliuretanową, nowe oświetlenie oraz nagłośnienie. Dzięki rozkładanym trybunom Hala C pomieści widownię do 200 osób.

W obiekcie przebudowano i zmodernizowano także zaplecze sanitarno-techniczne, wymieniono stolarkę okienną oraz drzwi zewnętrzne. Na hali zainstalowano monitoring, a przed budynkiem pojawiła się nowa nawierzchnia z kostki betonowej.

Hala C powiększy bazę treningową POSiR, która będzie służyć przede wszystkim stowarzyszeniom i klubom sportowym. Modernizację obiektu zrealizowano tak, aby z hali mogli korzystać zwłaszcza zawodnicy i zawodniczki gier zespołowych, a w szczególności zespoły piłki ręcznej.

oprac. mat.