Choć źródła historyczne mówią, że o tym, że pierwszy pociąg wjechał do Poznania na dworzec, który znajdował się wówczas w okolicach Starego Zoo na Jeżycach, 9 sierpnia 1848 roku, to tak naprawdę od 10 sierpnia 1848 r. rozpoczęła się normalna eksploatacja linii kolejowej między Stargardem, Szczecinem a Poznaniem.

Prace nad położeniem linii kolejowej między wyżej wymienionymi miejscowościami rozpoczęto 20 marca 1846 r. tuż po uzyskaniu przez Spółkę - Towarzystwo Kolei Żelaznej Stargardzko-Poznańskiej (SPE - Stargard - Posener Eisenbahn - Gesellschaft) koncesji. Już rok później w sierpniu 1847 r. tory doprowadzono do Dobiegniewa, a w czerwcu i lipcu 1848 r. do Krzyża, Wronek i Szamotuł. Natomiast miesiąc później, w sierpniu linia kolejowa z Krzyża została doprowadzona do Poznania w rejonie Woli i Jeżyc.

Budowa i uruchomienie 192 kilometrowej linii Stargard - Poznań, która częściowa była dwutorowa, sprawiła, że miasto stało się elementem szybko rozwijającej się sieci połączeń nowoczesnego, szybkiego i ekonomicznego środka transportu. W ten sposób uzyskało również połączenie z Berlinem. Jednak trasa do stolicy Niemiec różniła się od obecnej, ponieważ prowadziła przez Stargard.

Budowa dworca kolejowego w przeciwieństwie do innych stacji w Europie była ograniczona pod względami militarnymi, które podporządkowały wszystkie kwestie rozwoju miasta. Jak informował "Tygodnik Ilustrowany" z 1867 r. - poznański dworzec według pruskich założeń nie mógł być tak bardzo otwarty na zewnątrz, miał ściśle wytyczone granice, związane z pasem umocnień i nie zakładano rozległych obiektów ani poza nim. Dworzec już w 1872 r. został zamknięty dla ruchu osobowego, a w 1878 r. dla ruchu towarowego.

Do dziś w Archiwum Państwowym w Poznaniu zachowały się plany Kolei Stargardzko - Poznańskiej. Zaznaczono na nich m.in. zewidencjonowane w idealnym porządku elementy kanalizacji ściekowej przy dworcu znajdującego się w okolicy Starego Dworca, przy dzisiejszych ulicach Sienkiewicza i Zwierzyniecka.

Jagoda Haloszka

© Wydawnictwo Miejskie Posnania