plakat

Uniwersyteckie Wykłady na Zamku - Etyczny kontekst zdobywania wiedzy w naukach społecznych

2019-01-15 ( wtorek )
CK Zamek, Sala Prób, ul. Święty Marcin 80/82, Poznań

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Fundacja UAM oraz Centrum Kultury "Zamek" zapraszają na kolejne spotkanie w ramach "Uniwersyteckich Wykładów na Zamku", poświęconych w tym roku problemowi wiedzy. Najbliższa prelekcja odbędzie się we wtorek 15 stycznia o godzinie 18:00 w Sali Prób Centrum Kultury "Zamek". Wykład wygłosi prof. dr hab. dr h.c. multip. Jerzy Marian Brzeziński z Instytutu Psychologii UAM, a jego tytuł brzmi: Etyczny kontekst zdobywania wiedzy w naukach społecznych.

Gdy mówimy o zdobywaniu, czy wzbogacaniu wiedzy (naukowej!) w obszarze nauk społecznych (zwłaszcza psychologii, socjologii, pedagogiki), to zwykle mamy na uwadze - poza aspektem treściowym - pewność owej wiedzy. Idzie bowiem o to, czy TO, co komunikują nam badacze w monografiach, artykułach naukowych, referatach, a także w wystąpieniach ją popularyzujących, może być opatrzone etykietką: "wiedza naukowa". Istotą poznania naukowego jest jego intersubiektywność i to w dwojakim sensie: jest ono intersubiektywnie komunikowalne i intersubiektywnie sprawdzalne. Tylko wiedza w ten "transparentny" sposób pozyskana zasługuje na uwagę - także jako potencjalna podbudowa różnych programów praktycznego działania (np. w obrębie psychologii klinicznej czy edukacji). Wszak idzie o to, aby specjaliści-praktycy prowadzili działalność profesjonalną (np. psychoterapię), służebną wobec obywateli, odwołując się do sprawdzonej empirycznej wiedzy naukowej, a nie do pseudo-naukowo "opakowanych" wizji szamańskich. Niestety bywa też i tak, że na naiwności i bezgranicznym zaufaniu swoich klientów żerują oszuści, którzy działają z chęci zysku. Zatem pierwszy kontekst etyczny, to kontekst zdobywania wiedzy i jej upowszechniania, a także nadbudowywania na nim praktyki społecznej. Wiedza naukowa z obszaru wyżej wspomnianych nauk społecznych, to wiedza empiryczna. Nowe pomysły pod postacią pojedynczych twierdzeń i teorii, aby uzyskały naukowe obywatelstwo muszą być wpierw skonfrontowane z faktami szeroko pojmowanego i dobrze kontrolowanego doświadczenia. Te badania sprawdzające nowe pomysły, pomijając badania przeprowadzane na zwierzętach, prowadzone są z udziałem ludzi. Dziś, nie wszystko wolno badaczowi prowadzącemu badania empiryczne. Ograniczają go zasady etyki. I to jest drugi, bardzo ważny, kontekst etyczny. Wiedza naukowa we współczesnym świecie powstaje w warunkach instytucjonalnych (uczelnie, zakłady naukowe, laboratoria zorganizowane przez koncerny). Państwa - w zależności od wielkości PKB i prowadzonej polityki naukowej - lepiej lub gorzej wspomagają finansowo naukę. Wysokość przyznawanych przez państwo środków finansowych (dotacje kierowane wprost do uczelni czy instytutów badawczych, środki przyznawane w systemie grantowym) są uzależnione od pozycji naukowej zatrudniającej badacza jednostki naukowej i od pozycji naukowej samego badacza. Ów system - co w Polsce stało się widoczne i wywołało różne protesty (zwłaszcza w środowisku nauk humanistycznych) - jest ułomny. Niestety, państwo udaje, że jest dobrze. Mniej odporni na różnorakie naciski instytucjonalne badacze, owi uczestnicy bezlitosnego "wyścigu szczurów", aby utrzymać się w peletonie wyścigu łamią reguły etyki pracy naukowej. I to jest trzeci kontekst etyczny tworzenia wiedzy naukowej.

Wstęp wolny

Zobacz fuam.pl/pl/wydarzenie-wyklad-uniwersytecki-na-zamku-w-styczniu-wyglosi-prof-dr-hab-dr-h-c-multip-jerzy-marian-brzezinski-z-instytutu-psychologii-uam/