Poznan.pl, oficjalna strona Miasta Poznania

Poznańskie forty zbudowane zostały w XIX w., zamieniając miasto w najnowocześniejszą pruską twierdzę nowożytnej architektury militarnej. Projekt twierdzy, autorstwa Johanna L. Bresego, zatwierdzono już w 1828 r. Budowę rozpoczęto od wzniesienia fortu na Wzgórzu Winiarskim. Fort Winiary, czyli Cytadela, górowała nad miastem i była największym spośród wybudowanych umocnień. Poznań stał się twierdzą nie do zdobycia. Wpływ na decyzję o budowie fortów miało strategiczne położenie Poznania (60 km od miasta przebiegała granica z Rosją - państwem stanowiącym zagrożenie dla Prus). W kolejnych latach powstawały kolejne bastiony. Wybudowano dwa pierścienie obronne (wewnętrzny i zewnętrzny) oddalone od centrum o około 5 km. Prace zakończono po 32 latach, około 1860 r. W 1864 r., rozporządzeniem Wilhelma I, fortom nadano nazwy wybitnych generałów pruskich. Obecnie do najbardziej znanych poznańskich fortów zaliczyć należy:
Fort IIa Thümena - obiekt pod opieką Polskiego Towarzystwa Ochrony Przyrody "Salamandra", część pomieszczeń koszarowych wykorzystywana jest do prowadzenia działalności edukacyjnej, w pozostałej mieści się zimowisko dla nietoperzy
Fort IIIa Prittwitz - znajduje się na terenie cmentarza komunalnego, w 1993 r. uruchomiono w nim pierwszy w Polsce zakład kremacji zwłok. Przy wejściu na cmentarz od ulicy Gnieźnieńskiej, w jednym z zachowanych schronów mieści się kaplica cmentarna
Fort VII Colomb - od 1979 r. w bastionie mieści się Muzeum Martyrologii Wielkopolan, w którym zgromadzono ponad 3 tys.eksponatów. Ten najlepiej zachowany z poznańskich fortów znajduje się przy al. Polskiej na Jeżycach. W 1939 r. w forcie mieściło się więzienie nazywane przez Niemców Konzentrationslager - Posen, z tego względu uważane za pierwszy obóz koncentracyjny na ziemiach polskich. W Forcie VII Niemcy po raz pierwszy zastosowali gaz do zabijania ludzi - ofiarami byli podopieczni oddziałów psychiatrycznych przy ul. Grobla i szpitala w Owińskach. W czasie wojny przez fort przeszło 15 tys.więźniów, a obóz był największą katownią na terenie tzw. Kraju Warty. Pod koniec wojny więźniów przewożono do utworzonego w 1943 r. obozu w Żabikowie
Fort VIII Grolmana - dawniej dyskoteka, od 2003 r.mieści się tu Poznańska Scena Muzyczna prowadzona przez Agencję Artystyczną Stary Browar, prezentująca m.in.muzykę hiphopową. Fort jest także miejscem spotkań działającego tu od 1994 r. klubu motocyklowego - Moto Magneto Poland
Estakada, czyli Mała Śluza - służyła do komunikacji pomiędzy fortem Winiary a zbudowanym przy Małej Śluzie Fortem Wojciecha. Obecnie znajduje się w nim Muzeum Armii Poznań, które powstało w 1982 r. W placówce prezentowane są zbiory dokumentujące historię wojskowości na terenie Wielkopolski od powstania wielkopolskiego do 1939 r.
W największym Forcie Winiary - na Cytadeli mieści się Muzeum Uzbrojenia - Cytadela Poznańska, będąca oddziałem Wielkopolskiego Muzeum Walk Niepodległościowych. W muzeum zgromadzono m.in. eksponaty poświęcone walkom o Poznań w lutym 1945 r., a przed wejściem do fortu znajduje się plenerowy park sprzętu wojskowego z okresu powojennego oraz II wojny światowej, w tym słynny czołg T-34, znany z serialu "Czterej pancerni i pies"
Bastion Grolmana - fort, na którym budowany jest obecnie biurowiec Poznańskiego Centrum Finansowego na pl. Andersa
Bastion IV Colomb - przez wiele lat prawie całkowicie zasypany - obecnie mieści się w nim pub Colomb. Bastion znajduje się w parku im. Karola Marcinkowskiego, niedaleko Akademii Ekonomicznej.