Poznan.pl, oficjalna strona Miasta Poznania

Polska, nazywana w języku hebrajskim Polin, od "po lin", czyli "tu spocznij". Polacy i Żydzi żyli na tej ziemi od wieków. Jeden z obrazów Jana Matejki nosi znamienny tytuł "Przyjęcie Żydów" R.P. 1096.

Przez ostatnie lata w polskim dyskursie publicznym przetoczyło się wiele debat na temat wzajemnych relacji polsko-żydowskich. Wymienić tu trzeba, chociażby artykuł Jana Błońskiego "Biedni Polacy patrzą na getto" z 1987 roku, książkę Jana Grossa "Sąsiedzi" z 2000 roku, czy pracę Pawła Śpiewaka "Żydokomuna" z 2012 r.

Jak powinniśmy obecnie rozmawiać o skomplikowanych dziejach Polaków i Żydów? W kategoriach dychotomii "My" i "Oni", czy też raczej "My, Polacy, my Żydzi"? Czym jest antysemityzm? Jakie są jego rodzaje? Czy mamy do czynienia z jakąś specyficzną polską odmianą antysemityzmu? Jakie są źródła polskiego antysemityzmu? O tym wszystkim dyskutować będą podczas VII Debaty Akademickiej:

- prof. dr hab. Katarzyna Kuczyńska-Koschany, Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej UAM, Zakład Badań nad Tradycją Europejską,

- dr Piotr Forecki, Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, Zakład Kultury Politycznej,

- prof. dr hab. Przemysław Deszczyński, Wydział Ekonomii UEP, Katedra Publicystyki Ekonomicznej i Public Relations UEP,

- prof. dr hab. Tadeusz Kowalski, Wydział Gospodarki Międzynarodowej UEP, Katedra Strategii i Polityki Konkurencyjności Międzynarodowej UEP,

Moderatorem będzie prof. UAM dr hab. Krzysztof Podemski.

Holokaust, powojenne pogromy, powstanie państwa Izrael, antysemicka kampania Marca 1968 spowodowały, że w początkach XXI wieku liczbę Żydów w Polsce szacowano najwyżej na kilkanaście tysięcy osób. A tymczasem od wieków Żydzi w Polsce stanowili odrębny, piąty stan. Pierwszy stanowy przywilej spisany w "Statucie Kaliskim" nadał przybyszom w 1264 roku wielkopolski książę Bolesław Pobożny, a potwierdził w 1334 roku Kazimierz Wielki. Według niektórych źródeł pod koniec XVI wieku na terenie Rzeczypospolitej żyło 80% światowej diaspory żydowskiej. Według spisu powszechnego w 1931 roku wyznawcy judaizmu stanowili ok. 9% populacji. Aż do czasu Zagłady, Żydzi i Polacy żyli obok siebie, jak pisał socjolog Aleksander Hertz w "Żydach w kulturze polskiej", gdyż wyznawcy judaizmu stanowili kastę. "Kasta jest czymś szerszym od getta. (...) Żydzi polscy, żyjąc przeważnie w obrębie lokalnych gett, tworzyli kastę. (...) W ciągu wieków w kaście tej zachodziły głębokie przemiany. Zmieniały się też jej funkcje i jej rola w życiu całej zbiorowości polskiej".