Prof. Robert H. Grubbs (USA)

Profesor Robert H.Grubbs jest autorem lub współautorem ponad 500 oryginalnych publikacji, a także edytorem i autorem książek i rozdziałów w książkach oraz współautorem ponad 100 patentów. Aktualnie zajmuje czołowe miejsce na liście najczęściej cytowanych przedstawicieli tej dyscypliny (ponad 30 tys. cytowań).

Wielka inwencja twórcza i dokonania naukowe Profesora Roberta Grubbsa sprawiły, że był wielokrotnie wyróżniany i nagradzany. Profesor Grubbs jest obok Nagrody Nobla laureatem prestiżowych nagród Amerykańskiego Towarzystwa Chemicznego, m.in. Narodowej Nagrody w dziedzinie chemii metaloorganicznej (1988), chemii polimerów (1995, 2000), Nagrody Browna za kreatywność w syntezie chemicznej, Nagrody Arthura C.Cope w chemii organicznej (2002) oraz Creative Research in Homogeneous and Heterogeneous Catalysis (2003) i ostatnio nagrody za innowacyjną twórczość (Creative Invention, 2009).

R.Grubbs otrzymał tytuł doktora honoris causa kilku uczelni amerykańskich (m.in. Michigan State University, University of Floryda) i zagranicznych, m. in. the University of Warwick, Coventry, UK. Jest też członkiem honorowym wielu akademii I towarzystw naukowych w różnych krajach. Został wybrany do 40 Komitetów doradczych czasopism i konferencji naukowych.

Robert Grubbs już w latach osiemdziesiątych zainspirował zespół Profesora Marcińca z Uniwersytetu im. A. Mickiewicza do podjęcia badań nad reakcją metatezy olefin (zawierających krzem) katalizowanej kompleksami rutenu. Prace te doprowadziły do ścisłej współpracy z profesorem Grubbsem i do wielu publikacji z tej dziedziny, w serii Metathesis of Silicon-Containing Olefins. W największym zbiorowym dziele z zakresu metatezy olefin, którego edytorem jest Robert Grubbs - 3 tomowej monografii "Handbook of Metathesis" jest rozdział napisany na zaproszenie edytora, autorstwa B.Marcińca i C.Pietraszuka "Metathesis of Silicon-Containing Olefins".

Efektem ścisłej współpracy z profesorem Grubbsem były Jego wizyty w roli wykładowcy zapraszanego na międzynarodowe sympozja organizowane przez nasz Uniwersytet, m.in. 16th International Symposium on Olefin Metathesis (2005), po którym dwa miesiące później otrzymał nagrodę Nobla. Uczestniczył także w Europejskich Konferencjach organizowanych przez Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu z serii International Schools on Molecular Catalysis (2001 i 2005).

Reakcja przemiany olefin jest procesem katalitycznym znanym od pięćdziesięciu lat. Odkryto ją w latach pięćdziesiątych XX wieku w przemyśle petrochemicznym w Stanach Zjednoczonych, przy okazji badań nad polimeryzacją olefin w obecności katalizatorów typu Zieglera. Zasadniczym przełomem okazało się jednak odkrycie tzw. dobrze zdefiniowanych (well-defined) katalizatorów molibdenowych (przez Schrocka w roku 1987), a przede wszystkim kompleksów rutenu (przez Grubbsa w roku 1992), które zrewolucjonizowały syntezę chemiczną - w szczególności syntezę organiczną (fine chemicals) i syntezę prekursorów nowych materiałów.

Metateza olefin stała się podstawowym narzędziem konstruującym wiązanie podwójne węgiel-węgiel, szczególnie w cząsteczkach złożonych, a w przemyśle wprowadziła istotną zmianę w kierunku zrównoważonej chemii, umożliwiając wdrażanie technologii bardziej "czystych", mniej kosztownych i znacznie bardziej efektywnych (w szczególności dotyczących produkcji zaawansowanych polimerów) pestycydów oraz wielu półproduktów i komponentów przy produkcji np. farmaceutyków. Spektakularny rozwój reakcji metatezy olefin, w szczególności zachodzących w obecności kompleksów typu Grubbsa, stwarza niewyobrażalne dotąd możliwości zastosowań przemysłowych w szczególności w zakresie wysokoprzetworzonych związków chemicznych w warunkach "zielonej chemii".

Ten artykuł ma więcej niż jedną stronę. Wybierz poniżej kolejną, żeby czytać dalej