Poznan.pl, oficjalna strona Miasta Poznania

Gleby: tabl. 8, tab. 3; ppm = mg/kg = g/t

Osady wodne: tabl. 28, tab. 4; ppm = mg/kg = g/t

Wody powierzchniowe: tabl. 50, tab. 5; ppb = µg/dm³

W obrazie kartograficznym rozmieszczenia baru w glebach (jak również wapnia, żelaza, siarki i strontu) istotną rolę odgrywa urbanizacja i sposób użytkowania gruntów. Najwyższe stężenia baru stwierdzono w glebach w centrum Poznania. Na przeważającym obszarze miasta zawartość baru przekracza 40 mg/kg, a w centrum miasta nawet 70 mg/kg. Wzbogacenie w bar stwierdzono w glebach trawników przyulicznych (16-628 mg/kg; mediana 49 mg/kg) i parków miejskich (38-109 mg/kg; mediana 87 mg/kg). Maksymalne stężenie tego pierwiastka (1180 mg/kg) zanotowano w rejonie ulic Zawady i Nowe Zawady (obszar dawnego wysypiska śmieci). Gleby tego rejonu zawierają również bardzo wysokie koncentracje innych metali cytowane przy opisie anomalii srebra.

Podwyższone koncentracje baru (>39 mg/kg) obserwuje się też w glebach mniejszych miejscowości, takich jak: Luboń, Puszczykowo, Mosina, Kórnik, Szreniawa, Komorniki, Swarzędz, Owińska, Rokietnica i inne. Źródłem tych wzbogaceń są prawdopodobnie pyły niskich emisji ze spalania węgla kamiennego. Z badań Różkowskiej i Ptak (1995) wynika, że węgle górnośląskie zawierają przeciętnie 196 mg/kg baru, a ich popioły nawet 1274 mg/kg. W literaturze znany jest fakt występowania podwyższonych koncentracji baru w obszarach miejskich. Według Patersona i Sanki (1996) na wzbogacenie gleb miejskich w bar wpływa ruch kołowy. W glebach trawników przyulicznych miast autorzy ci stwierdzali do 800 mg/kg baru, podczas gdy w glebach ogródków działkowych - 200 mg/kg. Ilość baru w glebach na terenach otaczających miasto pozostaje w wyraźnym związku ze sposobem ich użytkowania - najmniej zawierają gleby leśne (4-368 mg/kg; mediana 17 mg/kg), nieco więcej gleby pól uprawnych (7-594 mg/kg; mediana 27 mg/kg) oraz gleby łąk (8-803 mg/kg; mediana 32 mg/kg). Intensywne anomalie baru w glebach rozwiniętych na torfach i gytiach koło miejscowości Szczytniki (803 mgikg), między Krzesinkami i Tukami (594 mgikg) oraz w dolinie Kanału Mosińskiego (koło Dymaczewa) są prawdopodobnie pochodzenia naturalnego. Ich lokalizacja pokrywa się z obszarami anomalnych zawartości wapnia i żelaza w glebach.

W 75% analizowanych próbek osadów wodnych koncentracje baru są niższe od 80 mg/kg, a w 5% próbek - przekraczają 193 mg/kg. Osady wodne z obszarów użytkowanych rolniczo wykazują zawartości baru nieco wyższe od przeciętnych (7-436 mg/kg; mediana 54 mg/kg). Niskie zawartości tego pierwiastka zanotowano natomiast w osadach wodnych z obszarów leśnych (4-229 mg/kg; mediana 35 mg/kg), a najmniej w osadach jeziornych (4-291 mg/kg; mediana 17 mg/kg). Niewielkie ilości baru wykryto też w aluwiach Warty (13-83 mg/kg; mediana 28 mg/kg) i Kanału Mosińskiego (16-120 mg/kg; mediana 26,5 mg/kg).

Wody powierzchniowe zawierają zróżnicowane ilości baru (5-250 µg/dm³ ), lecz jego przeciętna zawartość w poszczególnych typach zbiorników wodnych jest zbliżona - około 50 µg/dm³. Wyróżniają się jedynie wody Warty zawierające mniej baru (27-39 µg/dm³ ; me­diana 33 flg/dm³ ) oraz wody Kanału Mosińskiego wzbogacone w ten pierwiastek (96-129 µg/dm³ ; mediana 127 µg/dm³ ). Wyraźnie anomalne zawartości Ba (> 107 µg/dm³ ) zanotowano w wodach w okolicy Dymaczewa, Rogalina, Mleczewa i Kórnika na południu arkusza, między Krzesinkami, a Robakowem na wschodzie i w okolicy Konarzewa na zachodzie.

Pomimo znacznego zróżnicowania koncentracji baru w wodach badanego regionu, jego przeciętna zawartość (47 flg/dm³ ) jest zbliżona do przeciętnej w wodach powierzchniowych Polski (55 µg/dm³ ; Lis, Pasieczna, 1995a).