Gleby: tabl. 16, tab. 3; ppm = mg/kg = g/t

Osady wodne: tabl. 37, tab. 4; ppm = mg/kg = g/t

Wody powierzchniowe: tabl. 60, tab. 5; ppb = µg/dm3

Na zróżnicowanym tle manganu w glebach (< 5-271 mg/kg) można wyróżnić szereg punktowych anomalii (>530 mg/kg), które w większości przypadków są związane z występowaniem gleb torfiastych i torfów (dolina Warty, Głuszynki i innych rzek). Na przeciętną zawartość manganu (około 200 mg/kg) nie ma wpływu ani sposób użytkowania, ani stopień zurbanizowania. Do podobnych wniosków prowadzą wyniki badań zawartości manganu na terenie innych miast, gdzie wykazano, że jego koncentracja w glebach zależy głównie od zawartości w ich skałach macierzystych (Czarnowska i in., 1983, 1992; Czarnowska, Walczak, 1988; Lis, Pasieczna 1998a, b; Lenartowicz, 2001).

Zawartościami manganu niższymi niż przeciętne wyróżniają się gleby lasów «10-1883 mg/kg; mediana 135 mg/kg). Maksymalną jego ilość (12 820 mg/kg) stwierdzono w glebie antropogenicznej na dawnym wysypisku odpadów w Zawadach.

Mangan w osadach wodnych i wodach powierzchniowych wykazuje znaczne podobieństwo regionalnych rozkładów. Źródłem manganu są prawdopodobnie gliny zwałowe, a jego zróżnicowanie, obok zasobności tego pierwiastka w wietrzejących skałach podłoża, jest uzależnione od warunków fizykochemicznych środowiska.

Na przeważającym obszarze arkusza zawartość manganu w osadach wodnych zmienia się od 5 do 440 mg/kg. Zawartość przeciętna manganu, 203 mg/kg, jest zbliżona do ilości przeciętnej w osadach wodnych Polski - 255 mg/kg (Lis, Pasieczna, 1995a). Obszary o wyższych (>440 mg/kg) i anomalnych stężeniach, przekraczających 1439 mg/kg, występują na północ od Stęszewa, między Komornikami i Palędziem, a także między Batorowem i Kobylnikami na zachodzie arkusza oraz w zbiornikach północnych i wschodnich dzielnic Poznania.

Najniższe koncentracje manganu zanotowano w osadach wodnych jezior (mediana 54 mg/dm3 ). Osady mniejszych zbiorników wód stojących zawierają przeciętnie 105 mg/kg, a stawów rybnych - 169 mg/kg Mn. Do wzbogaconych w ten pierwiastek należą aluwia Wirenki (461 mg/dm3 ) i Cybiny (373 mg/kg).

Regionalne tło geochemiczne manganu w wodach powierzchniowych zmienia się od < l do 223 µg/dm3 (mediana 79 µg/dm3 ). Na silnie zróżnicowanym tle licznymi anomaliami (z maksimami przekraczającymi 1430 µg/dm3 ) wyróżniają się obszary przylegające do północnej i południowej granicy Poznania, rejon położony na południe od Dąbrowy oraz na wschód od Robakowa.

Najmniej manganu zanotowano w wodach jezior (mediana 15 µg/dm3 ) i stawów rybnych (mediana 24 µg/dm3 ) oraz Warty (mediana 19 µg/dm3 ). Wody innych zbiorników zawierają mangan w ilościach zróżnicowanych - od 52 µg/dm3 dla Wirenki do 314 µg/dm3 dla Kanału Mosińskiego.

Załączniki

sieci społecznościowe