Polska wśród Sprawiedliwych dla zasobów świata
Polska dołącza do grona krajów, które są za utworzeniem globalnego systemu podziału korzyści wynikających z użytkowania zasobów przyrodniczych. Las tropikalny jako źródło niezliczonych substancji potrzebnych m.in. do produkcji leków - od teraz będzie uwzględniony w dzieleniu profitów z ich wykorzystania. Protokół z Nagoi podpisał w Nowym Jorku Janusz Zaleski, podsekretarz stanu w Ministerstwie Środowiska.
Sprawiedliwy podział korzyści między tzw. "dawcami" i "biorcami" zasobów genetycznych to główne założenie Protokołu z Nagoi, dokumentu uzupełniającego Konwencję o różnorodności biologicznej. Polska jest jednym z 54 krajów świata, które już zadeklarowały przystąpienie do protokołu.
Zasoby genetyczne to pojęcie pod którym kryją się m.in.:
- asy tropikalne,
- tundra
- czy tajga.
Kraje rozwijające się, które są na świecie największymi "dostawcami" tych zasobów dzięki protokołowi zyskają prawo do udziału w korzyściach, które przynoszą wytworzone z ich wykorzystaniem produkty - nawet jeśli te przebywają drogę do odległych zakątków świata.
Dokument reguluje zagadnienia, w tym m.in.:
- dostęp do zasobów genetycznych,
- uczciwy i sprawiedliwy podział korzyści,
- współpraca transgraniczna,
- monitoring wykorzystania zasobów genetycznych,
- transfer technologii,
- mechanizmy i zasoby finansowe.
Oznacza to, że w po ratyfikacji protokołu na bazie jego zapisów, kraj rozwijający się będzie mógł mieć udział w przyszłych zyskach w komercyjnym wykorzystaniu zasobów pozyskanych z jego terenu.
Protokół pozwoli domagać się dawcom zasobów genetycznych uzyskiwania materialnych i niematerialnych korzyści z przyszłego wykorzystania tych zasobów, czyli nie tylko pieniędzy, ale na przykład systemu stypendiów czy udziału w know-how danego procesu technologicznego. Jest to szczególnie istotne dla krajów rozwijających się, posiadających znaczną różnorodność biologiczną i dostarczających przede wszystkim krajom wysoko rozwiniętym zasobów przyrodniczych.
Protokół z Nagoi o dostępie do zasobów genetycznych oraz sprawiedliwym i równym podziale korzyści wynikających z wykorzystania tych zasobów precyzuje postanowienia artykułu 15. Konwencji o różnorodności biologicznej. Protokół został przyjęty przez Strony podczas 10. posiedzenia Konferencji Stron Konwencji (Nagoya, Japonia, 11-15 października 2010 r.).
Protokół jest otwarty do podpisania przez Strony Konwencji w Siedzibie Głównej Organizacji Narodów Zjednoczonych w Nowym Jorku. Po jego podpisaniu, kraje - sygnatariusze przystąpią do procedury ratyfikacji, która finalnie (po ratyfikacji Protokołu przez minimum 50 krajów) doprowadzi do jego wejścia w życie.
Ochrona różnorodności biologicznej to jedno z priorytetowych zadań, jakie stawia sobie polska prezydencja w ramach swojej misji w obszarze ochrony środowiska: kształtowania nowych ram środowiska. Różnorodność biologiczna to rozmaitość form życia: roślin, zwierząt i mikroorganizmów występujących na Ziemi. Ocenia się, że wymieranie gatunków spowodowane działalnością ludzi (antropogeniczne) jest tysiąckrotnie szybsze niż tempo "naturalne" typowe dla długofalowej historii Ziemi (Milenijna Ocena Ekosystemów 2005b).