Poznan.pl, oficjalna strona Miasta Poznania

Postępujące termomodernizacje budynków w dużych miastach (czyli ocieplenia ścian, mające na celu zmniejszenie ilości ciepła uchodzącego z mieszkań) powodują, że jerzyk ma coraz mniej dogodnych miejsc do założenia gniazda. W Polsce są to przede wszystkim budynki z wielkiej płyty, w których ptaki te zajmują stropodachy, do których prowadzą otwory w szczytowych częściach ścian, oraz różne szczeliny w ścianach. Zdarza się, że jerzyki zakładają gniazda także pod parapetami, rynnami czy dachówkami. Wszystkie te miejsca, niegdyś tak licznie dostępne, teraz są likwidowane.

Zgodnie z Ustawą o Ochronie Przyrody nie wolno prowadzić prac ociepleniowych w sezonie lęgowym ptaków, jeżeli mogłoby to zaszkodzić lęgom ptasim. Pozostaje jednak problem - co po zakończeniu termomodernizacji? Najczęściej po tych pracach jerzyki nie mają możliwości założenia gniazd, gdyż wszelkie szczeliny są zaklejone, a otwory na stropodach - zakratowane.

W zaistniałej sytuacji informujemy, że:

• Jerzyk (Apus apus) objęty jest ochroną gatunkową ścisłą, na mocy ustawy z dnia z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr z 2015 r, poz. 1651 ze zm.) oraz rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. z 2014 r. poz. 1348);
• zgodnie z art. 52 ust. 2 pkt 2 ustawy o ochronie przyrody, uszczegółowionym § 9 pkt 2 ww. rozporządzenia, zezwala sie na usuwanie od dnia 16 października do końca lutego gniazd ptasich z obiektów budowlanych i terenów zieleni, jeżeli wymagają tego względy bezpieczeństwa lub sanitarne;
• wszelkie prace ograniczające dostęp jerzyków do miejsc ich regularnego występowania i rozrodu należy traktować jako niszczenie miejsc lęgowych i schronień tego gatunku. W okresie całego roku czynności te są zakazane wobec gatunków objętych ochroną ścisłą i zgodnie z art. 56 ust. 2 pkt 2 oraz ust. 4 ustawy o ochronie przyrody zezwolenie na ich przeprowadzenie wydaje regionalny dyrektor ochrony środowiska na obszarze swojego działania, w przypadku braku rozwiązań alternatywnych, jeżeli nie spowoduje to zagrożenia dla dziko występujących populacji chronionych gatunków zwierząt;
• przed rozpoczęciem prac remontowych, termomodernizacyjnych zarządca budynku powinien zlecić doświadczonemu ornitologowi inwentaryzacje przyrodniczą w zakresie występowania ptaków gatunków chronionych, w celu uniknięcia nieumyślnego płoszenia i zniszczeń schronienia jerzyka podczas prac budowlanych oraz uzyskać zgodę na odstępstwa od zakazu dotyczącego umyślnego płoszenia i niepokojenia co wynika z art. 52 ust. 1 pkt 11 ustawy z dnia z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 92, poz. 880 ze zm.). Za niszczenie siedliska jerzyka uznać można również montowanie kratek w otworach wentylacyjnych budynków, które uniemożliwiają tym ptakom dostęp do miejsc lęgowych, z których korzystały w poprzednich latach co spełnia kryteria szkody określone w § 3 ust. 1 pkt 1, pkt 2 lit. ac i pkt 3 rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie kryteriów oceny wystąpienia szkody w środowisku co można wykazać w myśl ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie (Dz. U. z 2007 r. Nr 75, poz. 493). W związku z powyższym należy zapewnić skrzynki lęgowe będące substytutem miejsc gniazdowania w sytuacjach, gdy zablokowany zostanie dostęp do ich wcześniejszych miejsc gnieżdżenia.

Osoby lub instytucje prowadzące działania remontowe i termomodernizacje na budynkach zasiedlonych przez jerzyka oraz przez inne chronione prawem gatunki ptaków są zobligowane do przestrzegania obowiązującego prawa; jego naruszenie może spowodować, że będą podlegały karze aresztu lub grzywny, na podstawie art. 131 pkt 14 ustawy o ochronie przyrody.

W załączeniu stanowisko Ministerstwa Środowiska.