W trosce o jerzyki

Jerzyk pospolity (Apus apus ) jest gatunkiem chronionym. Zaliczany jest do najlepszych lotników wśród krajowych ptaków. Swoim lotem i sylwetką bardzo przypomina jaskółki, jednak odróżnia go od nich wielkość i kolorystyka ubarwienia. Jerzyk jest zdecydowanie większy i jednolicie czarno ubarwiony. Jerzyki związane są ze środowiskiem miejskim i wysokimi budynkami. W miastach nie budują gniazd na drzewach, a budynki (zwłaszcza wielorodzinne) stanowią dla nich jedyne miejsce gnieżdżenia się. Jerzyki powracają co roku do tych samych miejsc lęgowych. Gdy są one zasłonięte lub zniszczone- np. po zakończeniu prac termomodernizacyjnych- ptaki nie odlatują szukając nowych miejsc, lecz niestrudzenie obijają się o wszelkie przeszkody w miejscach, które pamiętają jako wejścia do gniazd.

Fot. - grafika artykułu
Fot. Adriana Bogdanowska

WOŚ UMP ustosunkowując się do zgłoszeń dotyczących problemu niszczenia miejsc gniazdowania jerzyka pospolitego, zlokalizowanych w otworach stropodachów budynków mieszkalnych wielorodzinnych, wystosował, po raz kolejny, pisma do poznańskich spółdzielni mieszkaniowych i innych zarządców nieruchomości w Poznaniu. Adresaci zostali pouczeni, że w przypadku planowania przedsięwzięć wiążących się z przeprowadzeniem prac remontowych lub modernizacyjnych, zakres prac w obrębie poszczególnych inwestycji, jak i termin ich realizacji winny uwzględniać zapisy ustawy z dnia 16 kwietnia 2004r. o ochronie przyrody (t.j. Dz. U. z 2009r. Nr 151, poz. 1220 ze zm.) i rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004r. w sprawie gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną (Dz. U. Nr 220, poz. 2237).

Prace w konstrukcjach budynków powinny być prowadzone z uwzględnieniem okresu ochronnego ptaków gniazdujących w szczelinach elewacji i stropodachach modernizowanych obiektów.

Zabrania się prowadzenia jakichkolwiek czynności, stanowiących potencjalne zagrożenie dla lokalnych populacji ww. gatunku ptaka, np. poprzez uniemożliwienie dostępu czy korzystania z otworów wentylacyjnych, będących głównym siedliskiem lęgowym jerzyka. W przypadku stwierdzenia obecności ptaków w otworach stropodachów budynków mieszkalnych wielorodzinnych, powinny one pozostać otwarte do momentu zakończenia legów i opuszczenia ich przez ptaki. Wg ww. przepisów obowiązuje zakaz m.in. zabijania (...) oraz niszczenia ich siedlisk i ostoi. Wszelkie działania naruszające wymienione ww. zakazy, podlegają karze aresztu lub grzywny (sądy wydały już pierwsze wyroki), zgodnie z art. 127 pkt. 2 lit. e przedmiotowej ustawy.

Sąsiedztwo jerzyków blisko miejsc zamieszkania człowieka nie stanowi żadnej uciążliwości, gdyż nie brudzą one elewacji, są natomiast naturalnym wrogiem drobnych latających owadów, w tym meszek i komarów.

Zalecenia dotyczące działań z zakresu czynnej ochrony jerzyka odnoszą się także do pozostałych ptaków związanych z budynkami na terenie miasta. Zaleca się systematyczne zwiększanie liczby skrzynek lęgowych dla ptaków (m.in. wróbli, sikor, pustułek).

Bądźmy przyjaźni ptakom - naszym sąsiadom.Chroniąc jerzyka, przyczyniamy się także do ochrony innych gatunków gniazdujących w naszych budynkach takich jak np. kawka, szpak czy wróbel. To dzięki nim nasze osiedla tętnią życiem.

* W dniach od 8 - 11.04.2010 w Berlinie spotkało się 50-ciu specjalistów z całej Europy, którzy w swoich krajach zajmują się ochroną jerzyka.

Uczestnicy konferencji wspólnie dyskutowali o sposobach ochrony jerzyka (Apus apus). Populacja jerzyków w ostatnich latach drastycznie spada na skutek likwidacji siedlisk tych ptaków, którymi coraz częściej są bloki mieszkalne.

Zainteresowanych zapraszamy do zapoznania się z materiałami referatów oraz prezentacją multimedialną Fundacji "Ratujmy Ptaki" prezentowaną na konferencji.