grafika z logotypem Biuletynu Miejskiego

Biuletyn Miejski

Jaka jest szansa na skwer dla artystów?

Pod koniec marca w złożonej interpelacji radny Andrzej Rataj proponował, aby skwerek położony u zbiegu ulic Janiny Lewandowskiej i Wrocławskiej, obok parku Fryderyka Chopina mógł stać się miejscem dla twórczości artystycznej. Wyjaśnienia oraz możliwe rozwiązania przedstawił w odpowiedzi radnemu wiceprezydent Poznania Mariusz Wiśniewski.

Fot. biuletyn.poznan.pl - grafika artykułu
Fot. biuletyn.poznan.pl

Miejsce wskazane w interpelacji położone jest przy fragmencie dawnych murów miejskich. Skwerek zrewaloryzowano około 10 lat temu, nasadzono zieleń, utworzony został trotuar. Niestety, jak zauważa radny Andrzej Rataj, w ostatnich latach miejsce to było wykorzystywane jako toaleta dla psów, ale także traktowane jako "toaleta" przez osoby odwiedzające lokale rozrywkowe, przede wszystkim przy ulicy Wrocławskiej. Wieczorami i nocami, zwłaszcza w weekendy, dziesiątki osoby zanieczyszczały to miejsce.

Andrzej Rataj proponuje, aby skwerek został zrewaloryzowany w sposób utrudniający zanieczyszczanie. Drzewa powinny oczywiście pozostać, bo stanowią jeden z wielkich walorów tego miejsca. Ponadto pozostałości murów miejskich powinny zostać w lepszy sposób wyeksponowane, dzięki czemu mogą stać się kolejną atrakcją turystyczną.

Ciekawym rozwiązaniem, zdaniem radnego, byłoby utworzenie na zrewaloryzowanym skwerku zaułka artystów i galerii na wolnym powietrzu. Projektowaniem nowego skwerku mogliby zająć się sami artyści - najlepiej w drodze konkursu zorganizowanego przez Miasto wspólnie z Uniwersytetem Artystycznym im. Magdaleny Abakanowicz w Poznaniu. W odnowionym miejscu artyści malarze i graficy mogliby wystawiać swoje dzieła w celu sprzedaży ich turystom. Takie miejsca istnieją w wielu miastach i miasteczkach w całej Europie.

W odpowiedzi radnemu, wiceprezydent Poznania Mariusz Wiśniewski przypomina, że podczas skwerku, na prośbę ówczesnych przedstawicieli Rady Osiedla Stare Miasto - zagospodarowano go wówczas jako miejsce do wyprowadzania zwierząt. Było to również podyktowane potrzebą ochrony ochronić zabytkowego parku im. F. Chopina przed niszczeniem i zanieczyszczeniem. Park ze względu na swoje walory zabytkowe i estetyczne oraz liczne rośliny zimozielone, pełni istotną funkcję w przestrzeni miasta i dlatego na jego teren nie można wprowadzać zwierząt.

W ostatnich latach Zarząd Zieleni Miejskiej posadził dodatkowo wzdłuż fragmentu dawnych murów miejskich duże skupiny krzewów śnieguliczki - tak, aby ograniczyć bezpośredni dostęp oraz ochronić mury przed niszczeniem, zarówno przez zwierzęta, jak i osoby tworzące graffiti. Aby zapewnić większą transparentność tego miejsca, obniżono także żywopłot z irgi w celu ograniczenia wykorzystywania tego terenu jako toalety dla ludzi - szczególnie w porze nocnej. Straż Miejska pomaga w utrzymaniu porządku w tym miejscu.

Obecnie skwer nie jest przedmiotem prac projektowych oraz nie są tam prowadzone działania kulturalne - aktywizujące mieszkańców w ramach rewitalizacji. Temat zorganizowania miejsca wystawowego dla artystów na terenie Starego Miasta jest od pewnego czasu analizowany przez Zarząd Zieleni Miejskiej, Wydział Kultury oraz Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu. Rewaloryzacja tego terenu na "zaułek dla artystów i galerię na wolnym powietrzu" wydaje się być ciekawym rozwiązaniem, jednakże przy rozważaniu tej koncepcji należy wziąć pod uwagę pewne ryzyka m.in. ryzyko znacznego zwiększenia powierzchni utwardzonej. Bardzo ważnym aspektem jest ochrona zieleni na terenie Starego Miasta. W opinii Biura Miejskiego Konserwatora Zabytków przeważającą funkcją skwerku powinna pozostać właśnie zieleń - dopuszczalna jest jednak zmiana jej formy. Należy również zaznaczyć, iż potrzeba wyprowadzania zwierząt na terenie Starego Miasta występuje w wielu miejscach w centrum, a wskazany przez radnego skwer, jak wynika z obserwacji Zarządu Zieleni Miejskiej, jest każdego dnia licznie odwiedzany przez osoby wyprowadzające zwierzęta. Istnieje zatem ryzyko, że po przekształceniu tego miejsca i zmiany jego funkcji, że zabytkowy park im. F. Chopina stanie się miejscem odwiedzanym przez osoby ze zwierzętami, a tym samym może być narażony na większe zanieczyszczenie. 

Wskazana przez radnego inicjatywa zrewaloryzowania i udostępnienia skwerku artystom jest zbieżna z dotychczasowymi działaniami Wydziału Kultury w zakresie przybliżania sztuk wizualnych odbiorcy śródmiejskiemu. Wydział ma już doświadczenie we współpracy w tym zakresie z Radą Osiedla Stare Miasto, Zarządem Zieleni Miejskiej oraz Uniwersytetem Artystycznym - przy wdrażaniu plenerowej wystawy rzeźb na Placu Cyryla Ratajskiego. Wydział Kultury podjął rozmowy z ZZM i UAP na temat możliwości zrealizowania sezonowego miejsca prezentacji i ewentualnej sprzedaży dorobku naszych artystów w lokalizacjach śródmiejskich będących w dyspozycji Miasta.

W przypadku decyzji o zmianie zagospodarowania wskazanego skwerku, konieczne będzie opracowanie koncepcji, która musi następnie zostać zaopiniowania przez Biuro Miejskiego Konserwatora Zabytków. Rozwiązaniem wartym rozważenia wydaje się być organizacja konkursu, np. wspólnie z Uniwersytetem Artystycznym. Poparcie dla pomysłu wyraża także Zarząd Dróg Miejskich, który proponuje dodatkowo, by do zmagań konkursowych zaprosić również inne uczelnie - Politechnikę Poznańską (Wydział Architektury) oraz Uniwersytet Przyrodniczy (Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu).

oprac. red.