Do Rady Miasta Poznania zwrócił się z pomysłem upamiętnienia postaci ppłk Andrzeja Rzewuskiego poseł na Sejm RP Bartłomiej Wróblewski. Proponowany do nazwania skwer znajduje się w pobliżu Cytadeli, o którą w 1945 roku walczył ppłk Rzewuski. Biografia tego żołnierza jest niezwykle ciekawa.
Urodził się 31 października 1895 roku w Aszchabadzie w Rosji. W czasie I wojny światowej służył w armii rosyjskiej, z której zdezerterował i wstąpił do Wojska Polskiego. Walczył w wojnie polsko-bolszewickiej m.in. jako oficer wywiadu. W okresie międzywojennym służył w artylerii. Był wykładowcą w Centrum Wyszkolenia Artylerii, a w latach 1938-1939 dowodził III dywizjonem 25 pułku artylerii lekkiej w Kaliszu. W czasie kampanii wrześniowej został przydzielony do Ośrodka Zapasowego Artylerii Ciężkiej. Po rozbiciu jednostki nie poszedł do niewoli, ale zdecydował się kontynuować walkę z Niemcami w konspiracji.
Początkowo służył w Narodowej Organizacji Wojskowej, a od lutego 1941 przeszedł do Związku Walki Zbrojnej, przekształconego później w Armię Krajową. Działał w kontrwywiadzie, był komendantem Inspektoratu Rejonowego Lublin AK, a w kwietniu 1944 roku uzyskał przydział do Komendy Głównej AK w Warszawie. Brał udział w Powstaniu Warszawskim, jako dowódca 3 kompanii Batalionu "Miłosz" walczącego w Śródmieściu. Po zakończeniu powstania nie poszedł do niewoli, ale wyszedł z miasta z ludnością cywilną, by konturować walkę w konspiracji.
W listopadzie 1944 roku otrzymał awans na stanowisko komendanta Okręgu Poznań AK. Funkcję tę objął w styczniu 1945 po przybyciu do Wielkopolski. W lutym 1945 roku bez ujawniania przynależności organizacyjnej wziął udział wraz poznańskimi żołnierzami AK w walkach o Cytadelę. Po zakończeniu walk o Poznań zdecydował się utrzymać struktury konspiracyjne i, wobec rozwiązania AK, stworzyć odrębną organizację podziemną. 10 maja 1945 w Ostrowie Wielkopolskim powołał Wielkopolską Samodzielną Grupę Ochotniczą "Warta" - konspiracyjną jednostkę Wojska Polskiego podległą Naczelnemu Wodzowi PSZ na Zachodzie.
Organizacja budowała struktury, zbierała i przekazywała do Londynu informacje wywiadowcze oraz walczyła z propagandą komunistyczną. Nie podejmowała jednak akcji zaczepnych, by chronić byłych żołnierzy AK przed prześladowaniami ze strony NKWD i UB. Rozwiązanie organizacji nastąpiło 15 listopada 1945 roku. 26 listopada 1945 roku ppłk Rzewuski został aresztowany przez funkcjonariuszy UB. Przeszedł ciężkie śledztwo, po którym - załamany dekonspiracją swoich ludzi - podejmował próby samobójcze. 20 maja 1946 roku powiesił się w celi więziennej. Miejsca jego pochówku nie odnaleziono do dziś.
W przyszłym roku przypada 80 rocznica śmierci podpułkownika Rzewuskiego, co może być okazją do przypomnienia jego losów. Z całą pewnością ppłk Rzewuski był jedynym Cytadelowcem, który wcześniej walczył w Powstaniu Warszawskim. Projekt uchwały będzie na sesji Rady Miasta Poznania referował radny Łukasz Kapustka.
oprac. red.
Zobacz więcej: