Z powodu epidemii COVID-19 ograniczone zostało funkcjonowanie publicznych i niepublicznych jednostek systemu oświaty, w tym szkół wszystkich typów. Nauka do końca roku szkolnego 2019/2020 była realizowane w trybie zdalnym.
Zamknięcie szkół spowodowało, że wychowawcy i nauczyciele stracili kontakt z niektórymi uczniami objętymi obowiązkiem szkolnym. W kolejnych tygodniach stanu epidemii udało się nawiązać kontakt ze znaczną częścią takich uczniów, głównie dzięki intensywnym działaniom wychowawców i nauczycieli oraz współpracy jednostek pomocy społecznej i innych organów. Zagadnienie to było również przedmiotem troski władz Poznania, które szybko zwróciły uwagę na te sytuacje i podejmowały działania organizacyjne i koordynacyjne.
Andrzej Rataj podkreśla, że problem ma znaczenie ogólnokrajowe i prawie w każdej gminie dochodziło do takich przypadków. Wielokrotnie wskazywano przy tym na brak rozwiązań systemowych na poziomie centralnym i na konieczność wprowadzenia odpowiednich regulacji, które mogłyby zapobiec wykluczeniu edukacyjnemu uczniów z systemu oświaty w czasie epidemii oraz dałyby szkołom skuteczne narzędzia, przy współdziałaniu odpowiednich samorządowych lub państwowych jednostek organizacyjnych, do reagowania w sytuacji, kiedy istnieje przypuszczenie zagrożenia bezpieczeństwa i edukacji dziecka.
Radny zwraca też uwagę, że niestety do końca roku szkolnego 2019/2020 nadal nie udało się nawiązać skutecznego i trwałego kontaktu z niektórymi uczniami szkół w naszym mieście. Uczniowie ci nie uczestniczyli w zajęciach, nie odbierali przysyłanych zadań, nie realizowali założonego zakresu materiału i treści nauczania. Oznacza to, że faktycznie uczniowie ci zostali wykluczeni z systemu oświaty.
Konieczność nawiązania skutecznego i trwałego kontaktu z uczniami jest istotna nie tylko w kontekście zakończonego już roku szkolnego, lecz również wobec pojawiających się sygnałów, że kształcenie na odległość może być kontynuowane również w przyszłym roku szkolnym. Dlatego radny postuluje podjęcie obecnie - w okresie wakacyjnym - działań mających na celu nawiązanie skutecznego i trwałego kontaktu z uczniami objętymi obowiązkiem szkolnym (bezpośrednio z uczniami, czy też z ich rodzicami lub opiekunami). Działania te powinny być odpowiednio zorganizowane i skoordynowane, w szczególności powinien zostać powołany specjalny zespół na szczeblu miejskim prowadzący działania dla przywrócenia systemowi oświaty tych uczniów, którzy doznali wykluczenia edukacyjnego w wyniku ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty z powodu epidemii.
Andrzej Ratak zwrócił się do władz Poznania z pytaniami o: liczbę uczniów, z którymi nie udało się nawiązać skutecznego i trwałego kontaktu; podejmowane próby nawiązania takiego (w tym czy w działaniach tych uczestniczyły jednostki organizacyjne pomocy społecznej, Straży Miejskiej i Policji); sposób klasyfikacji końcowej takich uczniów; planowane dalsze działania mające na celu nawiązanie kontaktu z tymi uczniami.
Odpowiedzi na interpelację udzielił wiceprezydent Poznania Jędrzej Solarski. Sprawy związane z przebiegiem nauki zdalnej w szkołach prowadzonych przez Miasto Poznań były monitorowane od momentu wprowadzenia przepisów o obowiązkowej realizacji edukacji w trybie zdalnym. Dyrektorzy szkół byli wspierani dodatkowymi środkami finansowymi na zakup potrzebnego sprzętu dla uczniów i nauczycieli, niektóre szkoły otrzymały również wsparcie w ramach rządowej pomocy. Od dyrektorów zbierano dane ilościowe na temat liczby uczniów, z którymi brakowało kontaktu w ramach edukacji zdalnej. Dyrektorzy przekazywali informacje o działaniach podejmowanych w celu dotarcia do uczniów i ich rodziców oraz udzielenia wsparcia w realizacji obowiązku szkolnego i obowiązku nauki oraz zdiagnozowania przyczyny braku uczestnictwa uczniów w zajęciach.
Pierwsze zbiorcze dane dotyczyły okresu do 10 maja 2020 r. Wówczas według zebranych danych w szkołach podstawowych 227 uczniów - czyli niespełna 0,7% ogółu uczniów szkół podstawowych - nie realizowało obowiązku szkolnego.
Dyrektorzy podejmowali między innymi następujące działania, mające na celu udzielenie wsparcia uczniom: rozpoznanie potrzeb związanych z dostępem do komputera i internetu; próby kontaktu z rodzicami (telefon, mail, dziennik elektroniczny); skierowanie wniosków do MOPR o asystenta rodziny w celu wglądu w sytuację rodzinną; kontakt z policjantem dzielnicowym w celu wglądu w sytuację rodzin.
Działania te okazały się efektywne i doprowadziły do znacznego zmniejszenia się liczby uczniów nieuczestniczących w edukacji zdalnej. Według ponownie zebranych danych (po zakończeniu zajęć edukacyjnych) liczba uczniów, z którymi w czerwcu nadal nie było kontaktu w ramach nauki zdalnej w szkołach podstawowych zmniejszyła się do 63. Natomiast w szkołach ponadpodstawowych było to 35 uczniów, z czego 4 w liceach ogólnokształcących, 15 w technikach i 16 w szkołach branżowych.
Szkoły do końca zajęć edukacyjnych podejmowały działania mające na celu kontakt z rodzinami i były gotowe udzielić potrzebnego wsparcia. W kilku przypadkach dyrektorzy szkół wystąpili do organu prowadzącego szkołę z wnioskiem o podjęcie postepowania egzekucyjnego w odniesieniu do rodziców uczniów.
Aktualnie Wydział Oświaty oczekuje na zwrot ankiet, dotyczących organizacji edukacji zdalnej, przekazywanych sukcesywnie przez dyrektorów szkół. Uzyskane w ten sposób dane pozwolą kompleksowo przeanalizować trudności, które występowały w organizacji edukacji zdalnej, wskazać elementy pozytywne oraz zebrać rozwiązania, które być może w nowym roku szkolnym będą konieczne do wdrożenia.
oprac. red.