Gerard Labuda urodził się 28 grudnia 1916 roku w Nowej Hucie koło Kartuz. W 1936 roku rozpoczął studia historyczne na Uniwersytecie Poznańskim. Jeszcze przed wybuchem wojny wyjechał jako stypendysta rządu polskiego do Uniwersytetu w Lund, skąd wrócił w 1939 roku. W ramach Tajnego Uniwersytetu Ziem Zachodnich działającego w Warszawie ukończył studia i rozpoczął wykłady dotyczące początków państwa polskiego. W 1944 roku po obronie pracy doktorskiej objął stanowisko zastępcy profesora przy Katedrze Historii Słowiańszczyzny Zachodniej. Zaraz po wojnie ukazały się dwie jego prace: "Studia nad początkiem państwa polskiego" oraz "Pierwsze państwo słowiańskie - państwo Samona". W 1953 roku zajął się dziejami Pomorza, obejmując kierownictwo Instytutu Historii Pomorza w Instytucie Historii PAN. W latach 1962-1965 pełnił funkcję rektora Uniwersytetu im. A. Mickiewicza. Od 1956 wicedyrektor Instytutu Zachodniego, członek Polskiej Akademii Nauk, w latach 1984-1986 jej wiceprezes. Jako prezes Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk uratował je w 1961 roku przed rozwiązaniem.
Był autorem wielu ważnych dla historii polskiej książek i artykułów, inicjatorem wieloletnich przedsięwzięć naukowo-edytorskich. Szczególnie interesowały go początki państwa i Kościoła polskiego, dzieje Pomorza i Słowiańszczyzny, stosunki polsko-niemieckie. Dorobek naukowy profesora to ok. 2000 publikacji. Wniósł znaczący wkład w budowanie polskiej tożsamości, w rozwój badań nad historią Polski, a także w tworzenie polskiego i poznańskiego środowiska naukowego.
Odznaczony m.in. Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą, wyróżniony nagrodami państwowymi II i III stopnia, Nagrodą im. Jurzykowskiego, Nagrodą im. Herdera.
Uzyskał tytuły doktora honoris causa Uniwersytetów: w Gdańsku (1985 r.), Toruniu (1993 r.), Krakowie (1995 r.), Warszawie (1997 r.), Wrocławiu (1999 r.) oraz Szczecinie (2003 r.).
W 2004 roku Rada Miasta Poznania przyznała prof. Gerardowi Labudzie tytuł Honorowego Obywatela Miasta Poznania.
W tym roku przypada 10 rocznica śmierci profesora. Gerard Labuda zmarł 1 października 2010 roku w Poznaniu. Pochowany został w Luzinie na Kaszubach. W uroczystości pogrzebowej wzięli udział m.in. premier Donald Tusk i arcybiskup Henryk Muszyński.
oprac. red.