Kontakt
Kościół Bożego Ciała
ostatnia zmiana: 2015-01-14 10:13
Adres:
Strzelecka 40 , 61-846 Poznań
Opis:
Miejsce, w którym wznosi się kościół, związane jest z cudownym odnalezieniem wcześniej wykradzionych i sprofanowanych hostii w 1399 r., wydarzeniem nazywanym od 1403 roku cudem Bożego Ciała. W miejscu tym zapewne od 1399 r. stała drewniana kaplica, a w jej miejscu król Władysław Jagiełło w 1406 r. ufundował kościół oraz klasztor karmelitów trzewiczkowych. Budowę murowanej świątyni ukończono na przełomie XV/XVI w., nadając jej formę pseudohalową. Około 1570 r. dobudowano od północy kaplicę, którą około 1726 r. przebudował Pompeo Ferrari (kaplica MB Szkaplerznej). Kościół zniszczony w czasie potopu szwedzkiego odbudowano do 1664 r. nadając sklepieniom nawy głównej oraz szczytowi świątyni formy barokowe. Na przełomie XVII/XVIII w. dobudowano wieżę, a nieco później zakrystię. Po kasacie zakonu w 1823 r. kościół popadał w ruinę, lecz uratowany został dzięki remontowi w 1856 r. i przejęciu go na krótko przez reformatów (1855-75). Od 1899 r. jest kościołem parafialnym.
To budowla gotycka, częściowo barokowa, trójnawowa, z czworoboczną wieżą na krańcu nawy północnej. Do świątyni prowadzą gotyckie portale z glazurowanych cegieł. Wnętrze rozświetlają wysokie okna ostrołukowe z witrażami ze scenami biblijnymi i sylwetkami świętych. Prezbiterium nakryte jest sklepieniem krzyżowo-żebrowym, nawa główna sklepieniem kolebkowym z lunetami (ozdobionym barokowymi malowidłami ściennymi z 2. poł. XVII w.), a w nawach bocznych pierwotne sklepienia gwiaździste z XV w.
Ołtarz główny z ok. 1740 r.; w polu środkowym obraz Ostatniej Wieczerzy, w zwieńczeniu figura Boga Ojca, a z boku rzeźby: Aarona, Mojżesza oraz św. Telesfora i Grzegorza Wielkiego. Na bocznych ścianach prezbiterium portrety króla Władysława Jagiełły i jego żony św. Jadwigi (z ok. 1665 r.), a na jego krańcu cztery portrety trumienne i 15 tablic herbowych szlachty wielkopolskiej z XVII wieku.
Do prezbiterium przylega kaplica Matki Boskiej Szkaplerznej, przebudowana ok. 1726 r., z późnobarokową polichromią odsłoniętą w 1958 r. W kaplicy trzy późnobarokowe ołtarze: w głównym z 1726 r. obraz Matki Boskiej Szkaplerznej w sukienkach srebrnych z XVIII w., a w bocznych (lewy z 1725 r.) obraz św. Teresy z Lisieux i (prawy z ok. 1746 r.) XVIII-wieczny obraz Wizja św. Andrzeja Corsiniego (uznawanego przez zakon za patrona Poznania). Kaplicę zamyka empora organowa z balustradą zwieńczoną ażurową kratą.
U zbiegu nawy głównej i prezbiterium ambona o cechach eklektycznych z 1950 r. Niegdyś pośrodku nawy głównej znajdowała się studzienka, do której według tradycji miano wrzucić sprofanowane hostie. W miejscu tym pod arkadami neobarokowej mensy dawnego ołtarza rzeźba z XVIII w. przedstawiająca Żydów wrzucających hostie do studzienki. Nawę główną zamyka od zachodu barokowy chór muzyczny z lat 1657-64, z parapetem ozdobionym wizerunkiem Matki Boskiej oraz ośmiu świętych karmelitanek.
W przyziemiu wieży (kraniec nawy północnej) kaplica Świętego Krzyża z połowy XVIII w. z rzeźbiarską grupą Ukrzyżowania.
W nawach bocznych trzy ołtarze z obrazami: Matki Bożej Nieustającej Pomocy i św. Stanisława Kostki, Pielgrzym u stóp Chrystusa (wg Piotra Stachiewicza) oraz św. Teresy z Lisieux i Wizja św. Antoniego Padewskiego. Prócz tego konfesjonały z lat 1730-40, bogato zdobione, których zaplecki, drzwi i zwieńczenia ozdobiono malaturami. W świątyni na uwagę zasługują także: gotycki wspornik z XV wieku z herbem Andegawenów (odnaleziony w 2001 r.) oraz trzy tabliczki oznaczające poziom wody w czasie wielkich powodzi w latach 1698, 1736 i 1888.
Jednym z najcenniejszych zabytków złotnictwa tej świątyni jest przechowywana w skarbcu gotycka monstrancja wieżyczkowa z około 1400 roku, ozdobiona na stopie herbami Korony (Orzeł) i Litwy (Pogoń), ofiarowana przez Władysława Jagiełłę, będąca przez wieki relikwiarzem trzech cudownych hostii. Obecnie uznawana jest za najstarsze naczynie liturgiczne w Polsce.
Na zewnątrz świątyni, przy ścianie kaplicy Matki Boskiej Szkaplerznej przyścienna arkadowa loggia z lapidarium plastyki nagrobnej. Nieco dalej, po stronie północnej kościoła ustawiona na wysokim cokole późnobarokowa kamienna rzeźba proroka Eliasza z mieczem gorejącym w dłoni (2. poł. XVIII w.) oraz barokowa brama proj. Jana Catenazziego z pocz. XVIII w., zwana też Bramą Niebieską. Do kościoła od północnego zachodu przylegają czworoboczne zabudowania klasztorne.
