Rachmistrzowie spisowi ruszyli w teren. Co warto wiedzieć?

Trwa Narodowy Spis Powszechny. Od 23 czerwca rachmistrzowie mogą odwiedzić każdego, kto do tej pory nie spisał się przez internet lub telefon. Zanim jednak zapukają do naszych drzwi, warto się do tego spotkania przygotować.

Plakat. Niebieski napis na białym tle: Od 23 czerwca rachmistrzowie rozpoczynają wywiady bezpośrednie. - grafika artykułu
Narodowy Spis Powszechny potrwa do 30 września, fot. GUS.

Rachmistrz wyposażony jest w identyfikator ze zdjęciem, na którym widnieje jego imię i nazwisko, a także numer identyfikatora. Posiada także smartfon, z którego odczytuje pytania spisowe i na którym zapisuje odpowiedzi. 

Jeżeli rachmistrz odwiedzi nas w domu, nie możemy odmówić mu udzielenia odpowiedzi. Możemy za to umówić się z nim na inny dzień lub godzinę.  

Zanim przekażemy rachmistrzowi informacje możemy też sprawdzić jego tożsamość. Są na to dwa sposoby: poprzez aplikację: "sprawdź tożsamość rachmistrza" na stronie spis.gov.pl lub za pośrednictwem infolinii 22 279 99 99. W obu przypadkach podając imię, nazwisko i numer identyfikacyjny rachmistrza, którego chcemy sprawdzić. 

Formularz spisowy zawiera szereg pytań, począwszy od pytania o PESEL, datę urodzenia, adres zamieszkania, stan cywilny, przynależność do mniejszości narodowych i etnicznych, związków wyznaniowych i kościołów, związków partnerskich, posiadanego orzeczenia o niepełnosprawności i samooceny zdrowia, migracje i aktywność zawodową po warunki mieszkaniowe - w tym powierzchnię mieszkania, rodzaj własności i tytułu prawnego do zamieszkania, liczbę pokoi i kuchni, sposób ogrzewania i instalacje. 

Przed spotkaniem z rachmistrzem warto przejrzeć ich listę lub odwiedzić wersję demonstracyjną formularza - obie dostępne na spis.gov.pl. Można zastanowić się, czy chcemy odpowiadać na pytania o niepełnosprawności, religię i związki partnerskie - udzielenie na nie odpowiedzi nie jest obowiązkowe. 

Rachmistrz nie może pytać o: numer dowodu osobistego, konto w banku, pin do karty, wartość oszczędności, wysokość dochodów, wartość mieszkania czy domu, posiadany majątek, w tym samochody, wartościowe przedmioty. Nie może poprosić o okazanie, ani podpisanie jakichkolwiek dokumentów. 

Aby zrealizować wywiad rachmistrz nie musi oglądać mieszkania. Co więcej, rachmistrz nie może od nas żądać wpuszczenia do mieszkania czy domu. Nie może kopiować przekazanych przez nas danych z urządzenia, na które od razu powinien wprowadzać informacje. Nie ma potrzeby robienia notatek. Nie może też udostępniać zebranych danych osobom trzecim, nawet jeśli o dane te zapytają nasi bliscy.

Aktualnie w Poznaniu pracuje 154 rachmistrzów z czego ok. 50 z nich prowadzi działania w terenie. 

Spis także przez internet lub telefon 

W tym roku podstawową formą udziału w badaniu jest samospis internetowy. Można go dokonać łatwo i bezpiecznie, bez wychodzenia z domu. Na stronie spis.gov.pl dostępna jest aplikacja zawierająca formularz spisowy, która przeprowadzi respondenta przez całą procedurę. Osobom, które np. ze względu na zaawansowany wiek, stan zdrowia czy niepełnosprawność nie mogą wypełnić go we własnym zakresie, pomóc może członek rodziny. Samospis przez internet jest możliwy przez 14 dni od pierwszego zalogowania.

Inną możliwością udziału w badaniu jest spis za pośrednictwem infolinii: 22 279 99 99, czynnej od poniedziałku do piątku w godz. 8:00-18:00. Z tej opcji mogą skorzystać osoby, które z uzasadnionych powodów nie mogą spisać się online. 

Kontakt drogą telefoniczną może zainicjować także rachmistrz. Jeśli do tego dojdzie, nie możemy odmówić udzielenia odpowiedzi na pytania. Rachmistrzowie będą dzwonić wyłącznie z dwóch numerów -  22 279 99 99 oraz 22 828 88 88.

Dla osób, które nie posiadają w domu komputera lub internetu, Miasto Poznań przygotowało dwa punkty, gdzie można dokonać samospisu i uzyskać wsparcie w wypełnieniu internetowego formularza. Pierwszy znajduje się w budynku urzędu miasta przy pl. Kolegiackim 17, drugi w Poznańskim Centrum Świadczeń przy ul. Małachowskiego 10. Punkty działają w reżimie sanitarnym. Obowiązuje rezerwacja miejsc pod numerem 61 646 33 44 (Poznań Kontakt).

Do 28 czerwca w Poznaniu spisano ponad 190 tys. osób oraz blisko 90 tys. mieszkań. 

JZ