Poznan.pl, oficjalna strona Miasta Poznania

Z inicjatywy Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) 1 grudnia obchodzony jest Światowy Dzień AIDS. Ma on stworzyć przestrzeń do działania organizacjom rządowym, pozarządowym i lokalnym. Każdemu z nas ma zwrócić uwagę na walkę z AIDS, a także uświadomić konieczność pomocy osobom zakażonym wirusem HIV i chorym na AIDS oraz ich bliskim. 

W każdym województwie w Polsce działają punkty konsultacyjno-diagnostyczne (PKD), w których można bez skierowania, bezpłatnie i anonimowo zrobić test na obecność wirusa HIV. W Poznaniu mieści się on przy ul. Mickiewicza 5/4 (w punkcie Diagnostyki) i jest współfinansowany z miejskiego budżetu.

- HIV nie jest jeszcze wyrokiem. Jednak trzeba pamiętać, że nieleczone zakażenie prowadzi do śmierci - wyjaśnia Jędrzej Solarski, zastępca prezydenta Poznania. - Ważne jest, aby poznaniacy i poznanianki byli świadomi zagrożenia oraz by wiedzieli, że w stolicy Wielkopolski mogą wykonać bezpłatny i anonimowy test. Rozmowa z konsultantem trwa kilka minut, a badanie polega na pobraniu próbki krwi. Wynik otrzymujemy już następnego dnia. 

W PKD można także skonsultować się z doradcą, który rozwieje wątpliwości i poinformuje np. jak się zachowywać, aby nie narazić na zakażenie HIV siebie i innych, a także gdzie udać się po pomoc, jeśli test okaże się pozytywny. Specjalista odpowie też na pytania dotyczące nowoczesnej farmakoterapii, stosowanej coraz częściej profilaktyce przedeskspozycyjnej i poekspozycyjnej. 

Punkt czynny jest w poniedziałki, środy, czwartki i piątki w godzinach 16.00-20.00. Konsultanci działają też poza punktem - m.in. w klubach nocnych, dyskotekach. 

Mając na uwadze wzrastającą w ostatnim czasie w Polsce liczbę zakażeń HIV, Miasto Poznań podejmuje działania, mające na celu szerzenie wiedzy na jego temat, choroby AIDS oraz profilaktyki i ochrony zdrowia w tym zakresie. Rzetelna informacja może pomóc w walce z wirusem. Częste testowanie się pozwala wykryć potencjalne zakażenia, a tym samym umożliwia szybkie reakcje, by zapobiec rozwojowi AIDS. 

W październiku Miasto zorganizowało konferencję naukową "Współczesne wyzwania w zakresie działań na rzecz lokalnych problemów HIV i AIDS". Jej adresatami byli studenci nauk medycznych i społecznych, pedagodzy, nauczyciele, pracownicy medyczni Szpitala Miejskiego im. Józefa Strusia w Poznaniu, pacjenci Poradni Nabytych Niedoborów Odporności oraz wszyscy zainteresowani tym tematem. Podczas konferencji można było poznać współczesne zagrożenia dotyczące chorób zakaźnych przenoszonych drogą płciową, a także dowiedzieć się więcej na temat ich profilaktyki. Zaprezentowano i omówiono praktyczne aspekty opieki nad osobami żyjącymi z HIV, a także przedstawiono lokalne projekty realizowane na terenie Poznania przez organizacje pozarządowe, które otrzymały dotacje z budżetu Miasta.  

Dlaczego warto zrobić test?

Rok 2022 już jest rekordowy jeśli chodzi o liczbę nowo wykrytych zakażeń HIV. Do 15 listopada ich liczba sięgnęła 1998. To o ponad 20 proc. więcej niż 2019 roku i aż o 70 proc. więcej niż w 2021. Nadal jednak wiele osób żyje z HIV, nie wiedząc o tym. Szacuje się, że test w kierunku zakażenia tym wirusem zrobił mniej niż co dziesiąty Polak. Tymczasem HIV może dotknąć każdego. 

Symbolem solidarności z osobami żyjącymi z HIV, chorymi na AIDS i ich rodzinami jest czerwona kokardka, zaprojektowana w latach 80-tych XX wieku w USA. Znak ma kształt odwróconego "V" (victory) - co ma podkreślać, że wirus jest wciąż niepokonany. Natomiast czerwony kolor symbolizuje krew i miłość.

Podczas tegorocznego Europejskiego Tygodnia Testowania, krótko przed przypadającym 1 grudnia Światowym Dniem AIDS czerwona kokardka z napisem "Razem przeciw HIV" wyświetlana była na ulicach Poznania, a także Krakowa, Warszawy,Gdańska i Gdyni. Wywieszone były także plakaty zachęcające do wizyt w Punktach Konsultacyjno-Diagnostycznych. Akcję realizowały Polska Fundacja Pomocy Humanitarnej "Res Humanae" i Gilead Sciences.

- Warto robić testy, bo HIV można skutecznie leczyć i jest to w Polsce leczenie bezpłatne - przypomina Mateusz Liwski z "Res Humanae". - Dzięki terapii z HIV można normalnie żyć, uprawiać sport, pracować, mieć satysfakcjonujące życie seksualne, a także zdrowe dzieci.

Krajowe Centrum ds. AIDS podaje, że od początku epidemii HIV/AIDS w 1985 r. do końca 2021 r. w Polsce odnotowano 26 486 zakażeń HIV ogółem. 3 815 osób w Polsce ma AIDS, a 1 428 chorych zmarło. Leczeniem antyretrowirusowym HIV/AIDS w Polsce objętych jest 16 327 osób (dane z połowy maja 2022 r.). Epidemia COVID-19 przyczyniła się pośrednio do wzrostu liczby zakażeń.

Zakażenie HIV może nie powodować charakterystycznych objawów ani dolegliwości przez wiele lat. W tym czasie nawet w badaniach okresowych (wykonywanych np. do pracy) lub w badaniach podstawowych może nie być żadnych odchyleń od normy. Jedynym sposobem, aby to sprawdzić, jest wykonanie testu.

Czym różni się HIV od AIDS?

HIV to ludzki wirus upośledzenia (niedoboru) odporności. Powoli uszkadza on system odpornościowy człowieka, który odpowiada za podatność na infekcję. Zakażenie wirusem HIV może przez wiele lat przebiegać bezobjawowo, co bardzo utrudnia diagnozę. Przez nawet 8-10 lat może on nie dawać żadnych symptomów, jednak w tym czasie cały czas się namnaża i niszczy odporność zakażonej osoby. Może wywołać zespół nabytego upośledzenia odporności - AIDS.

Wirus został wyizolowany po raz pierwszy w 1981 r. w Stanach Zjednoczonych. Krótko po opisaniu pierwszych przypadków AIDS uznano, iż wywołuje go czynnik zakaźny, poznano też drogi przenoszenia się tego czynnika. 

U dorosłego człowieka do zakażenia może dojść za pomocą ryzykownych kontaktów seksualnych (niezabezpieczony seks - bez prezerwatywy) oraz bezpośredniego kontaktu krwi z krwią zakażoną (m.in. poprzez wielokrotne stosowanie tych samych strzykawek, igieł, używanie wspólnych sprzętów do iniekcyjnych i nieiniekcyjnych środków psychoaktywnych, wykonywanie tatuaży niesterylnymi narzędziami, podczas transfuzji krwi, przeszczepu narządów). Zakażona HIV kobieta może przekazać wirus dziecku w czasie trwania ciąży, podczas porodu oraz w czasie karmienia. 

Nieleczone zakażenie HIV prowadzi do rozwoju AIDS, czyli zespołu nabytego niedoboru (upośledzenia) odporności. 

Zaliczamy do niego różne infekcje i typy nowotworów. AIDS występuje po wielu latach trwania infekcji HIV u osób, które o swoim zakażeniu nie wiedzą. Ci, którzy mają świadomość obecności wirusa w organizmie, objęci zostają nowoczesną terapią antyretrowirusową, która zapobiega wystąpieniu AIDS. Leczenie jest prowadzone i finansowane w ramach rządowego programu polityki zdrowotnej. Osoba, która regularnie przyjmuje leki, jest pod stałą opieką lekarza, i ma wiremię na poziomie niewykrywalnym - czyli mało wirusów w organizmie - przez co najmniej 6 miesięcy nie zakaża wirusem HIV.

Pomimo znacznych postępów w leczeniu choroby nie jest możliwe całkowite wyeliminowanie wirusa z organizmu. Ze względu na skalę zakażeń, następstwa kliniczne, brak szczepień, tempa rozprzestrzeniania się wirusa oraz koncentrację zakażeń w ubogich regionach świata oraz w trudno dostępnych populacjach, epidemia HIV/AIDS jest jednym z priorytetowych zagadnień zdrowia publicznego i wymaga natychmiastowego działania.

WZiSS/AW