Nawigacja
Pałac arcybiskupi
Galerie zdjęć
Pałac ArcybiskupiJako siedziba arcybiskupa pałac (ul. Ostrów Tumski nr 1) jest jednym z ważniejszych miejsc na Ostrowie Tumskim. Stoi w ogrodzie, który powiększono w XVII w., wyburzając sąsiadujące z nim rozpadające się ze starości kanonie, a który przecięła w l. 60. tzw. trasa chwaliszewska (zob.: Arcybiskupie Seminarium Duchowne na Zagórzu).
Zapewne wraz z powstaniem w Poznaniu katedry wzniesiona musiała zostać budowla, w której mieszkali kolejni biskupi. Jednak najstarsza wzmianka dotycząca pałacu biskupiego (a od XIX w. arcybiskupiego) pochodzi dopiero z XV w. Głosi ona, że w 1404 r. jeden z poznańskich biskupów zamieszkał na Ostrowie Tumskim w nowo wybudowanym dworze. Do poł. XVII w. budynek kilkakrotnie był przebudowywany i powiększany, m.in. po większych, szczególnie groźnych na Ostrowie wylewach Warty. Od potopu szwedzkiego (poł. XVII w.), gdy biskupi poznańscy jednocześnie pełnili funkcję sekretarzy królewskich i najczęściej rezydowali w Warszawie, poznański pałac stał latami opustoszały, a "przez to samo psować się musiał". W początkach XVIII w. odnotowano, że wymaga gruntownego remontu, "gdyż teraz impossibile w nim mieszkać".
Nowy pałac (prawdopodobnie z wykorzystaniem części murów dawnej budowli) wybudowano ok. 1730 r. według projektów znanego architekta Pompeo Ferrariego. Nocował w nim m.in. król August II Sas w drodze z Saksonii do Warszawy, zresztą pod nieobecność biskupa. Budynek ponownie przebudowano (rząd pruski odmówił wsparcia finansowego dla budowy nowego gmachu) w l. 1852-54 pod kierunkiem Karla Heinricha Schinkla, rządowego inspektora budowlanego. Autorstwo projektu przypisuje się Gustawowi Schulzowi (jego projektu jest wart obejrzenia pałac stojący przy Al. Marcinkowskiego u wylotu ul. Podgórnej), oraz Juliuszowi Salkowskiemu. W takiej XIX-wiecznej postaci przetrwał z niewielkimi zmianami do dziś.
Wejście do budynku prowadzi przez balkonowy portyk z kolumnami. Pod portykiem stoją dwie marmurowe rzeźby przedstawiające świętych Piotra i Pawła, wykonane przez Oskara Sosnowskiego w Rzymie w l. 1864-65, które do 1945 r. zajmowały miejsca po bokach ołtarza głównego katedry. Na skwerze przed pałacem stoi późnobarokowa figura św. Jana Nepomucena z ok. 1730 r., przeniesiona z otoczenia pałacu Mycielskich w pobliskim Kobylepolu, zniszczonego przez pożar w 1945 r.