Poznan.pl, oficjalna strona Miasta Poznania

Rewitalizacja - proces przemian przestrzennych, społecznych i ekonomicznych, mający na celu wyprowadzenie terenu ze stanu kryzysowego i prowadzący do rozwoju, w tym do poprawy jakości życia lokalnej wspólnoty. Często pojęcie rewitalizacji mylone jest z pojęciami wchodzącymi w jego skład:

• Rewaloryzacja - przywrócenie wartości, czyli remont lub modernizacja obiektów o szczególnej wartości zabytkowej. Wymaga to dodatkowych prac badawczych i realizacyjnych, mających na celu wyeksponowanie tych wartości zabytkowych.
• Modernizacja - tj. remonty uzupełnione wprowadzeniem nowych, lepszych, sprawniejszych lub nawet dodatkowych elementów wyposażenia, podnoszących komfort.
• Renowacja - pojęcie szczegółowe określające proces odnowienia, przywrócenia stanu poprzedniej świetności obiektu, przy tym nie ma znaczenia, czy obiekt ma wartość historyczną czy nie.
• Konserwacja - zespół stałych i systematycznych działań mających na celu utrzymanie obiektu zabytkowego w dobrym stanie technicznym. Polega na zabezpieczaniu obiektów architektonicznych, całych zespołów urbanistycznych, zabytkowych parków itp., w celu zachowania ich wartości historycznych i architektonicznych. Konserwację przeprowadza się po dokładnym zinwentaryzowaniu obiektu oraz badań techniczno - naukowych mających na celu ustalenie stanu dzieła, zakresu prac, wybraniu odpowiedniej metody itp.
• Adaptacja - przebudowa budynku lub zespołu obiektów w celu nadania innych niż dotąd funkcji użytkowych (np.: na cele gospodarcze, społeczne, kulturowe) lub przystosowanie istniejącego obiektu do nowych wymagań, bez zmiany jego funkcji (np.: wymiana instalacji, elementów konstrukcyjnych...). Adaptacja zachowuje wszystkie walory historyczne i architektoniczne istniejącej budowli.

Stan kryzysowy - zespół niepożądanych, destrukcyjnych procesów w sferze przestrzennej, społecznej i ekonomicznej, który spowodował trwałą degradację obszaru.

Lokalny Program Rewitalizacji (LPR) - wieloletni, interdyscyplinarny, zintegrowany program operacyjny bazujący na współpracy różnych podmiotów podczas przygotowania, opracowania i realizacji. Określenie prawidłowych kierunków działań w LPR, stanowi podstawę do pozyskania środków z funduszy europejskich w ramach ZPORR. W ramach LPR realizowane są projekty rewitalizacyjne.

Obszar programu rewitalizacji - teren, dla którego opracowuje się i realizuje program rewitalizacji, obejmujący całość lub część terenu znajdującego się w stanie kryzysowym. - Obszar programu rewitalizacji - teren, dla którego opracowuje się i realizuje program rewitalizacji, obejmujący całość lub część terenu znajdującego się w stanie kryzysowym.

Główne kryteria wyznaczania obszarów kryzysowych i obszarów rewitalizacji:
Wytyczne ZPORR dotyczące wyznaczania obszarów kryzysowych posługują się kryteriami unijnymi
Inicjatywy Wspólnotowej URBAN II. W ramach ZPORR wymaga się spełnienia przynajmniej jednego
z poniższych kryteriów:

• stopa bezrobocia wyższa od średniej dla kraju,
• wysoki poziom ubóstwa oraz trudne warunki mieszkaniowe,
• wysoki poziom przestępczości,
• niski poziom wykształcenia mieszkańców,
• szczególnie zanieczyszczone środowisko,
• niski poziom przedsiębiorczości,
• wysoki poziom degradacji technicznej infrastruktury i budynków.

Pozostałe istotne kryteria, które powinny być wzięte pod uwagę to: duża ilość obiektów lub przestrzeni o wartościach kulturowych i historycznych lub objętych ochroną konserwatorską, obiekty lub przestrzenie stwarzające możliwości inwestycyjne, adaptacyjne.

Projekt rewitalizacji - realizowany na określonym terenie zespół przedsięwzięć, będących częścią programu rewitalizacji, w ramach których realizowane są zadania inwestycyjne, społeczne i ekonomiczne.

Obszar projektu rewitalizacji - część obszaru programu rewitalizacji obejmująca zwarty zespół nieruchomości, na której realizowany ma być jeden projekt rewitalizacji.

ZPORR - Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego (ZPORR) jest jednym z siedmiu programów operacyjnych, które służą realizacji Narodowego Planu Rozwoju/Podstaw Wsparcia Wspólnoty na lata 2004-2006. ZPORR przewiduje możliwość realizacji bardzo szerokiego zakresu zadań, które mogą uzyskać dofinansowanie z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach 4 priorytetów:

• Rozbudowa i modernizacja infrastruktury służącej wzmacnianiu konkurencyjności regionów.
• Wzmocnienie rozwoju zasobów ludzkich w regionach.
• Rozwój lokalny.
• Pomoc techniczna.

WRPO - Wielkopolski Regionalny Program Operacyjny na lata 2007-2013 jest dokumentem określającym zasady podziału środków unijnych w województwie wielkopolskim, w okresie finansowania 2007-2013. W programie tym wyszczególniono VII Priorytetów, w tym Priorytet IV - Rewitalizacja obszarów problemowych. Priorytet ten określa m. in. typy projektów rewitalizacyjnych, mogacych otrzymać dofinansowanie unijne oraz potencjalnych beneficjentów tych środków.

Źródło:
Rewitalizacja, rehabilitacja, restrukturyzacja - odnowa Miast, pod red. Z. Ziobrowskiego, IGPiK oddział w Krakowie, Kraków 2000;
Podręcznik rewitalizacji - zasady, procedury i metody działania współczesnych procesów rewitalizacji, Urząd Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast, Warszawa 2003