Biblioteka Raczyńskich wzorowana jest na wschodniej fasadzie paryskiego Luwru

176 lat temu - 5 maja 1829 r. Edward hrabia Raczyński przekazał mieszkańcom Poznania pierwszą w Wielkopolsce publiczną bibliotekę - dostępną dla każdego bez względu na pochodzenie społeczne, wykształcenie czy narodowość. Klasycystyczny budynek, wybudowany za ogromną jak na ówczesne czasy sumę 120 tysięcy talarów, dotrwał w prawie niezmienionym kształcie do II wojny światowej. Do dzisiaj nie znamy nazwiska architekta, wiemy tylko, iż projekt powstał we Włoszech. Oprócz ciekawej kolumnady, osłaniającej ciągnącą się przez cały budynek niszę (uformowaną w sposób niespotykany dotąd na ziemiach polskich), gmach Biblioteki Raczyńskich jest również jednym z pierwszych obiektów, w którym zastosowano żelazo (coraz częściej wykorzystywane w ówczesnej Europie jako element konstrukcyjny i zdobniczy). Początkowo Raczyński ukrywał przed władzami pomysł budowy biblioteki, a tajemnicę wyjawił dopiero zwiedzający Poznań w 1822 r. Heinrich Heine, w opublikowanej w Berlinie pt."Űber Polen" relacji z tej podróży. Władze jeszcze długo po otwarciu niechętnie pisały o bibliotece, określając ją w oficjalnych dokumentach jako "pałac". Zarząd Biblioteki przekazał fundator w ręce Kuratorium, w którym zasiadali m.in. on sam oraz jego syn Roger. Po śmierci Rogera w 1864 r. Kuratorium wyrugowało z Biblioteki jego syna - Edwarda, dzierżawiąc sale Biblioteki bankom - najpierw Bankowi "Tellus", a potem "Siegmund Wolf i S-ka". Odtąd aż do 1918 r. nasilały się tendencje germanizacyjne. Jednakże udało się zachować polski charakter Biblioteki dzięki przewadze Polaków w gronie czytelników i napływowi polskich książek, głównie z darów. Zaczątkiem księgozbioru były polonica - zbiory rodziny Raczyńskich oraz dar Konstancji z Potockich - żony fundatora, która podarowała bibliotece księgozbiór złożony z 1680 tomów, w tym cenne zbiory rękopisów, starodruków od XV w. zakupione od Juliana Ursyna Niemcewicza. Zbiory systematycznie powiększano - m.in. o dzieła pochodzące z likwidowanych przez rząd pruski klasztorów. W chwili otwarcia księgozbiór liczył 13 tys. tomów, a Fryderyk Wilhelm III przyznał Bibliotece bezpłatny egzemplarz obowiązkowy z terenu Wielkiego Księstwa Poznańskiego. Na utrzymanie i rozwój Biblioteki przeznaczył Edward Raczyński fundusz w wysokości 120 tys. zł oraz utworzył kapitał ruchomy wynoszący 12 tys. zł.

sieci społecznościowe