66. rocznica Poznańskiego Czerwca

W Poznaniu odbywają się uroczystości z okazji 66. rocznicy Poznańskiego Czerwca 1956. Rozpoczęły się tradycyjnie o godz. 6 rano pod bramą Fabryki Pojazdów Szynowych zakładów Hipolita Cegielskiego. Później kwiaty i wieńce składano pod licznymi miejscami pamięci, przede wszystkim na Wildzie i Jeżycach. O godz. 18.30 odbędą się główne uroczystości pod Pomnikiem Poznańskiego Czerwca 1956 na pl. A. Mickiewicza.

. - grafika artykułu
Laureaci odbierają nagrody "Stukot '56" - Oleh Kuts, radca Ambasady Ukrainy w Polsce, Justyna Janiec-Palczewska, prezes zarządu fundacji Redemptoris Missio oraz Jacek Polewski, który w Buczy i Kijowie wypiekł 700 chlebów i babek wielkanocnych. fot. Katarzyna Kajda

W przeddzień rocznicy na Targach Poznańskich wręczono nagrody "Stukot'56 - odgłosy Czerwca".  Uhonorowano nimi osoby i instytucje, które swoimi dokonaniami świadczą o wartościach, w imię których protestowano w 1956 roku. Laureaci mają być "stukotem dla współczesnych", swoimi dokonaniami urzeczywistniając ideały, za które zginęli protestujący w 1956 roku. Nagrody "Stukot'56" są wręczane z inicjatywy Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości we współpracy z Grupą MTP, H. Cegielski - Fabryką Pojazdów Szynowych i Fundacją Agencji Rozwoju Przemysłu.

W tym roku otrzymali je:

  • Fundacja Pomocy Humanitarnej Redemptoris Missio za uwrażliwienie społeczeństwa na potrzeby innych, zgodnie z myślą dr Wandy Błeńskiej, że "wszędzie są dobrzy ludzie". Fundacja otrzymała nagrodę w kategorii "za wiarę".
  • Narody polski i ukraiński za niesymboliczne bohaterstwo milionów Ukraińców walczących w obronie wolności swojej ojczyzny i wspierających ich w tej walce Polaków. "To nagroda za niezłomność, odwagę i ofiarność, za współodczuwanie i ludzką solidarność". Nagrodę odebrał Oleh Kuts, radca Ambasady Ukrainy w Polsce. Nagrodę przyznano w kategorii "za wolność"
  • Jacek Polewski, piekarz z Poznania, który w Buczy i Kijowie wypiekł 700 chlebów i babek wielkanocnych. Jego działalność to dowód na to, że jeden człowiek,  za którym nie stoi instytucja, państwo, duże pieniądze, może robić rzeczy wielkie. Nagroda w kategorii "za prawo i chleb".

Hasła robotników protestujących w 1956 roku Poznaniu "O Boga, za wolność, prawo i chleb" stały się kategoriami, w których przyznawana jest nagroda. Hasła te znalazły się także na pomniku Poznańskiego Czerwca 1956.

Laureatów wybrała Kapituła, w skład której weszli m.in.: Przemysław Terlecki - dyrektor Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości, dr Szczepan Cofta - Naczelny Lekarz Szpitala Klinicznego im. Heliodora Święcickiego, Robert "Litza" Friedrich - muzyk, prof. Bogumiła Kaniewska - rektor UAM,  Tomasz Kobierski - prezes zarządu Grupy MTP i Piotr Tarnawski z FPS. Statuetka nagrody jest wzorowana na robotniczych chodakach, "okulokach", jakie mieli na sobie w czerwcu 1956 roku protestujący na ulicach Poznania robotnicy.  Buty można zobaczyć w Muzeum Powstania Poznańskiego - Czerwiec 1956. Statuetkę zaprojektował i wykonał poznański artysta rzeźbiarz Roman Kosmala.

Po południu uroczystości rocznicowe będą kontynuowane:

O godz. 14:15 odbędzie się uroczystość przy bramie głównej H. Cegielski - Poznań S.A. przy ul. 28 Czerwca 1956 nr 223/229

Na godz. 18:30 zaplanowano uroczystość główną przy Pomniku Poznańskiego Czerwca na pl. A. Mickiewicza.

W czwartek 30 czerwca odbędzie się dyskusja wokół publikacji wydanej przez IPN: "Miasta Wolności. Poznań - Budapeszt 1956" - Przystanek Historia IPN, ul. J.H. Dąbrowskiego 29, godz. 17, wstęp wolny.

28 czerwca 1956 roku mieszkańcy Poznania zbuntowali się przeciw władzy komunistycznej. Uliczna demonstracja robotników Cegielskiego (wtedy Zakłady im. Stalina) przerodziła się w wielotysięczną manifestację na pl. A. Mickiewicza. Stąd demonstranci ruszyli pod siedziby lokalnych władz, więzienie i gmach Urzędu Bezpieczeństwa. Do pacyfikacji buntu posłużyły się wojskiem - w walkach ulicznych zginęło co najmniej 58 osób, kilkaset zostało rannych. Najmłodszą ofiarą był 13-letni Romek Strzałkowski.

Szymon Mazur

© Wydawnictwo Miejskie Posnania 2022