Poznan.pl, oficjalna strona Miasta Poznania

Muzea mają za sobą wyjątkowo trudny rok, gdy raz po raz były zamykane, ze względu na obostrzenia sanitarne. Co dzieje się w muzeum, gdy nie ma w nim zwiedzających?

Kontakt z publicznością jest dla nas bardzo ważny. Ze względu na obostrzenia w ostatnim czasie musieliśmy nieco zmienić formę naszej działalności i większość inicjatyw przenieśliśmy do świata wirtualnego. Doświadczenie ubiegłoroczne pozwoliło nam lepiej przygotować się do tegorocznych obchodów, a ostatnie miesiące to dla nas bardzo intensywny czas, właśnie ze względu na zbliżającą się 65. rocznicę. Poza przygotowaniami do obchodów, pracownicy zadbali o to, by można było nas odwiedzać wirtualnie. Przygotowano spacery po zmodernizowanej ekspozycji Muzeum Powstania Poznańskiego - Czerwiec 1956, a także folder ekspozycyjny. W codziennej pracy zajmujemy się również pozyskiwaniem i opracowywaniem zbiorów - w ciągu ostatnich miesięcy nasza kolekcja poszerzyła się o blisko 200 muzealiów. Nasz zespół opiekuje się również Przeciwatomowym Schronem dla Władz Miasta Poznania. Mimo że nasze drzwi były zamknięte, to nie był to okres stagnacji. Wręcz przeciwnie, wykorzystaliśmy ten czas najlepiej jak potrafimy i z nowymi pomysłami, stęsknieni, czekamy na naszą publiczność.

Jakie eksponaty udało się ostatnio zdobyć? Czy są szanse na odnalezienie jeszcze czegoś?

Kolekcja systematycznie się powiększa. W ostatnim roku pozyskaliśmy m.in. fotografie ofiar Poznańskiego Czerwca, uczestników, fotografie z odsłonięcia pomnika i z wizyty pod pomnikiem Poznańskiego Czerwca 1956 Roberta De Niro oraz dokumenty, prasę i przedmioty codziennego użytku. Apel o przekazywanie pamiątek i fotografii spotkał się z odzewem ze strony poznaniaków. Otrzymaliśmy wiele fotografii przedstawiających życie codzienne w latach 50. i 60. Zgłosił się do nas również krewny architekta Włodzimierza Wojciechowskiego, jednego z autorów projektu pomnika Poznańskiego Czerwca 1956, który przekazał nam niezwykle cenne pamiątki, m.in. makietę pomnika z 1981 roku oraz tablice koncepcyjne projektu i jego lokalizacji. W ostatnich latach do naszych zbiorów trafiły również fotografie wykonane przez gości targowych 28 czerwca 1956 roku na ulicach Poznania. Opowieść o Poznańskim Czerwcu jest więc wciąż otwarta i liczymy na to, że w dalszym ciągu będziemy ją uzupełniać.

Muzeum Czerwca jest znane też ze swojej aktywności pozamuzealnej.

Nasz zespół od lat kultywuje pamięć o Czerwcu '56 poprzez szereg projektów i działań edukacyjnych. Uczestnicy Poznańskiego Czerwca czynnie wspierają muzeum. Spotkanie ze świadkiem historii powoduje, że dzieci i młodzież chętniej włączają się w realizowane przez nas projekty, m.in. spacery historyczne czy gry terenowe. Organizujemy też test wiedzy o Poznańskim Czerwcu i konferencję "Młodych rozprawa nad Czerwcem '56", na którą uczniowie przygotowują wystąpienia w wybranej formie - śpiew, wiersz, wykład, film. Jednym z naszych działań jest akcja "Światełko dla Czerwca '56" nagrodzona tytułem Wydarzenie Historyczne roku 2017. Zapoczątkowana została w 2016 roku, odbywa się dwa razy w roku. Dzieci i młodzież z przedszkoli i szkół w całej Polsce odwiedzają groby ofiar, uczestników Poznańskiego Czerwca '56 i osób podtrzymujących pamięć o tym wydarzeniu, by zapalić na nich symboliczne światełko pamięci. Inną inicjatywą naszego zespołu był projekt zrealizowany z młodzieżą licealną "Zaczęło się w Poznaniu". Młodzież z klasy dziennikarskiej przeprowadziła wywiady z uczestnikami Czerwca '56, a ich efekt opublikowaliśmy w broszurze edukacyjnej. Warto podkreślić, że sukces tych działań jest możliwy dzięki wsparciu, jakie otrzymujemy od przedszkoli, szkół i kadry pedagogicznej. Nasz zespół współpracuje przy organizacji różnorodnych działań propagujących pamięć Czerwca '56, m.in. "LOTTO Poznański Czerwiec '56. Bieg Pamięci" czy akcji "Paczka dla uczestnika Czerwca '56", prowadzonych przez naszą grupę rekonstrukcyjną Semper Fidelis. Obostrzenia wpłynęły na formę naszych działań i w większości odbyły się one wirtualnie lub w okrojonej formie, jednak udało nam się wszystko zrealizować.

Zbliża się 65. rocznica Poznańskiego Czerwca. Co przygotowaliście z tej okazji?

Poza wspomnianymi działaniami cyklicznymi, mamy kilka nowych projektów. We współpracy z Instytutem Pamięci Narodowej przygotowujemy profesjonalny spacer po ekspozycji Muzeum Czerwca 1956 oraz wystawę plenerową Bunt. Poznański Czerwiec 1956 i jego pamięć, która zostanie zaprezentowana m.in. w Poznaniu i w Warszawie. Nasz zespół przygotował wirtualną ofertę warsztatów, konkursy, questy historyczne, a także akcję "65 słów na 65. rocznicę", do udziału w której zaprosiliśmy artystów, ludzi kultury i nauki. Wydamy też ilustrowaną  książeczkę dla dzieci Róża i tajemnicza walizka. Jej promocja odbędzie się już w czerwcu.

Ostatnio pojawiło się wiele informacji o śmierci powstańców warszawskich. To pokolenie odchodzi na naszych oczach. Coraz mniej liczni żyjący powstańcy warszawscy mają już po 100 lat. Także nasi "powstańcy", uczestnicy Poznańskiego Czerwca, mają pewnie po 85, 90 i więcej lat. Czy muzeum jest z nimi w kontakcie? Czy nagraliście ich wspomnienia?

Jesteśmy w stałym kontakcie z przedstawicielami i członkami związków kombatantów i uczestników Poznańskiego Czerwca '56. Niektórym wystarczy rozmowa, zainteresowanie i to, że czują od nas wsparcie, niektórzy potrzebują konkretnej pomocy, na którą też jesteśmy gotowi. Lata współpracy spowodowały, że zawiązały się między nami bliskie relacje. Są to często sprawy prywatne, ale mogę zapewnić, że przy wsparciu wielu osób staramy się jak najbardziej pomóc uczestnikom Czerwca '56 w każdej sytuacji. Wspomnienia i relacje są sukcesywnie spisywane i nagrywane przez nasz zespół. Zdajemy sobie sprawę z tego, jak ważne jest gromadzenie takich przekazów dla kolejnych pokoleń. Tym bardziej że z roku na rok coraz mniej jest wśród nas uczestników tamtych wydarzeń.

Rozmawiał Szymon Mazur

*Kinga Przyborowska - historyk, nauczyciel, archiwista, kustosz-kierownik Muzeum Powstania Poznańskiego - Czerwiec 1956 oraz Przeciwatomowego Schronu dla Władz Miasta Poznania. Autorka i współautorka wystaw i publikacji dotyczących m.in. tematyki Poznańskiego Czerwca. Inicjatorka akcji edukacyjnych, m.in. "Światełko dla Czerwca '56".

© Wydawnictwo Miejskie Posnania 2021