DOWÓDCY 15 PUŁKU UŁANÓW POZNAŃSKICH
Józef Antoni LOSSOW (1874 - 1950) Dowódca tymczasowy: 14 - 29 stycznia 1919 r.
Kazimierz CIĄŻYŃSKI (1894 -1951) Józef Antoni LOSSOW Aleksander PAJEWSKI Władysław ANDERS Gwido Erwin POTEN Stanisław Rudolf Eugeniusz Konrad Tadeusz Kazimierz Józef Zbigniew Stanisław Adam Antoni (Artur) BIELIŃSKI |
Urodzony 13 czerwca 1874 r. w Gryżynie pow. kościański, w majątku swego ojca, Aleksandra, i Joanny z domu Lossow. Po ukończeniu gimnazjum Św. Marii Magdaleny w Poznaniu i rocznych studiach rolniczych w Halle w Niemczech, gospodarował w Boruszynie pow. czarnkowski. W latach 1895 - 1896 jako jednoroczny odbył służbę wojskową w 6 p. huzarów pruskich (Głubczyce); w wyniku kolejnych ćwiczeń, w grudniu 1897 r. mianowany podporucznikiem rezerwy. Od 1910 r. gospodarował w rodzinnej Gryżynie, propagował technizację rolnictwa. W wojnie lat 1914 - 1918 nie uczestniczył, zwolniony z obowiązku służby wojskowej po kontuzji odniesionej w 1906 r.
Po wybuchu powstania, zgłosił się 30 XII 1918 r. do wojska; 13 stycznia 1919 r. został zaliczony do rezerwy oficerów, tego samego dnia reaktywowany w służbie i Rozkazem Dowództwa Głównego Nr 9 z 14 stycznia 1919 r. został mianowany ,,tymczasowym komendantem konnych strzelców w Poznaniu" sformowanych przez ppor. Kazimierza Ciążyńskiego. Pod komendą Lossowa nowo utworzony pułk liczący ponad 600 szabel kończył swą organizację, jest więc w tradycji 15 Pułku Ułanów Poznańskich uważany za pierwszego dowódcę. Z chwilą przemianowania 1 pułku konnych strzelców Wielkopolskich na 1 pułk Ułanów Wielkopolskich, 29 stycznia tego roku, dowództwo nad oddziałem przejął płk Aleksander Pajewski. Ppor. Lossow (choć w aktach przesuwał okres swego dowodzenia pułkiem do 14 lutego, a nawet do 28 marca 1919 r.) został 15 lutego przeniesiony na stanowisko zastępcy szefa Sekcji Remontu Koni Departamentu Technicznego Artylerii Szefostwa Aprowizacji w Poznaniu, a równocześnie był od 24 stycznia (w myśl Rozkazu DG Nr 20) członkiem komisji kwalifikacyjnej dla podoficerów zgłoszonych do awansu oficerskiego. Dekretem Nr 25 Naczelnej Rady Ludowej z 4 kwietnia 1919 r. mianowany porucznikiem kawalerii ze starszeństwem z 1 X 1915 r., które dekretem Nr 103 z 3 czerwca, policzono mu od 1 V 1915. W dowód uznania za zasługi przy formowaniu 1 pułku Ułanów Wielkopolskich i w myśl życzenia całego korpusu oficerskiego tego oddziału, Rozkazem DG Nr 93 z 7 kwietnia 1919 r. otrzymał zezwolenie na noszenie w dalszym ciągu munduru pułkowego. W sierpniu 1919 będąc kierownikiem Sekcji Zakupu Koni, wyjechał z samodzielną misją zakupu koni zagranicznych do Londynu, Paryża i Kolonii; doprowadził do zawarcia udanych transakcji, w których wyniku tworzące się Wojsko Polskie otrzymało ponad 3700 koni i 2000 mułów. Dekretem naczelnego Wodza z 17 X 1919 (Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 95 z 26 XI 1919 r.) został przyjęty do WP z tymczasowym zatwierdzeniem stopnia porucznika. Po powrocie do kraju, od 3 XII 1919 ponownie członek Komisji Remontów przy DOGen. Poznań; od 22 czerwca następnego roku jej przewodniczący. Zorganizował cztery komisje, a podczas wojny polsko-bolszewickiej, z końcem lipca i początkiem sierpnia - dziesięć. W myśl rozkazu MSWojsk. L. 1469 z 11 kwietnia 1921 r. (Dz. Pers. MSWojsk. Nr 16 z 23 IV 1921), został przeniesiony do rezerwy jako porucznik. Rozkaz DOGen. Poznań Nr 79 z 12 kwietnia 1921 podał datę zwolnienia: 5 IV 1921 oraz informację o pozostawieniu w ewidencji 15 Pułku Ułanów. Zweryfikowany (po swojej interwencji) w stopniu majora rezerwy 5 listopada 1921 (Dz. Pers. Nr 21/1921), z przyznanym następnie starszeństwem z 1 VI 1919 r. W 1924 r. był już majorem pospolitego ruszenia, z zachowanie przydziału i starszeństwem jak w rezerwie. W 1933 r. z dniem 21 marca (Tajny Dz. Pers. Nr 2) został przeniesiony do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr VII, zaś dwa lata później - zwolniony od powszechnego obowiązku wojskowego (Tajny Dz. Pers. Nr 5 z 15 VI 1935 r.). Zaangażowany w ruchu weterańskim, należał od 1922 r. do Związku Oficerów Rezerwy RP, wstępując do koła kościańskiego w 1924 r. W 1933 r. zgłosił swoją kandydaturę do Towarzystwa b. Żołnierzy 1 p. Ułanów Wielkopolskich (15 pułku Ułanów Poznańskich), zaś 27 stycznia następnego roku na wniosek Zarządu Towarzystwa otrzymał godność Prezesa Honorowego tej organizacji, jako pierwszy dowódca Pułku. Był także prezesem Związku Oficerów rezerwy 15 Pułku Ułanów Poznańskich. Aktywnie angażował się w życie gospodarcze kraju (był prezesem oraz członkiem rad nadzorczych różnych zakładów); w swym gospodarstwie w Gryżynie na wielką skalę prowadził hodowlę koni remontowych (mieszkał w Racocie). Z chwilą wybuchu wojny we wrześniu 1939 roku, ofiarował Gryżynę na rzecz macierzystego Pułku.Zmarł w Poznaniu 11 marca 1950 r., spoczywa na cmentarzu na Dębcu. Był odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi i Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918-1921. Żonaty (od 1904 r.) z Heleną z hr. Szembeków, miał córki Marię, Zofię i Helenę. Jedyny syn, Aleksander, adoptowany przez swego wuja Wacława Niemojewskiego, porucznik rezerwy 15 Pułku Ułanów, ciężko ranny w bitwie nad Bzurą i ponownie w Powstaniu Warszawskim, został 6 VIII 1944 r. zamordowany przez hitlerowców w szpitalu. Był ostatnim z Lossowów z Gryżyny.