W Poznaniu, podobnie jak w innych miastach, znajduje się wiele kilkupiętrowych budynków mieszkalnych wielorodzinnych bez windy osobowej. Dotyczy to przede wszystkim kamienic miejskich i prywatnych w śródmieściu oraz bloków spółdzielczych na modernistycznych osiedlach mieszkaniowych na Nowym Mieście, Grunwaldzie, Piątkowie, czy Winogradach. Stanowi to poważny problem dla mieszkańców wyższych pięter w wieku senioralnym, z ograniczeniami ruchowymi lub z niepełnosprawnościami. Mieszkańcy ci są określani często jako "więźniowe czwartego piętra", co jest trafnym zwrotem obrazującym ograniczenia albo brak możliwości samodzielnego zejścia i wejścia po schodach ze swojego piętra. Andrzej Rataj zwraca uwagę, że w Poznaniu ten problem dotyczy dziesiątek tysięcy osób, a z każdym kolejnym rokiem staje się coraz większy, z uwagi chociażby na starzenie się społeczeństwa.
Radny przypomina, że na poziomie krajowym funkcjonuje państwowy program Fundusz Dostępności, z którego udzielane jest w szczególności wspólnotom mieszkaniowym i spółdzielniom mieszkaniowym wsparcie finansowe na zapewnienie dostępności architektonicznej budynków. Ponadto podmioty administrujące budynkami oraz sami mieszkańcy podejmują zorganizowane lub oddolne inicjatywy ułatwiające poruszanie, takie chociażby jak doraźne montowanie albo wystawianie krzeseł na półpiętrze, dzięki czemu osoby z utrudnieniami w ruchu mogą usiąść i odpocząć przed dalszymi piętrami budynku do pokonania w dół albo w górę.
Zdaniem radnego Rataja należy wprowadzać kolejne rozwiązania systemowe, takie jak wspieranie budowy wind osobowych, montowania krzeseł schodowych lub podestów, również na poziomie miejskim, wojewódzkim, czy krajowym, być może ze wsparciem z funduszy europejskich, tworząc odpowiednie inicjatywy wsparcia, programy pomocowe i akcje promujące dobre rozwiązania dla mieszkańców wyższych pięter budynków mieszkalnych wielorodzinnych bez windy. Radny prosi o informacją jak Miasto postrzega ten problem i czy podejmuje działania.
W odpowiedzi na interpelację Miasto przypomina, że temat poprawy jakości i warunków zamieszkania w miejskich budynkach, m.in. poprzez likwidację barier architektonicznych, jest zapisany w przyjętej w 2017 r. "Polityce mieszkaniowej na lata 2017-2027". Dokumentem o podobnym charakterze jest program z 2021 r. "Kierunki działań i zadania Miasta Poznania na rzecz integracji społecznej i zawodowej osób z niepełnosprawnościami na lata 2021-2025".
W celu likwidacji barier architektonicznych w budynkach wielorodzinnych ich właściciele i zarządcy mogą na przykład aplikowanie o środki do Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych w ramach obszaru A "Programu wyrównywania różnic między regionami III". Inną możliwością jest wnioskowanie o preferencyjną pożyczkę z Funduszu Dostępności z Rządowego Programu Dostępność Plus. O pożyczkę do Banku Gospodarstwa Krajowego mogą ubiegać się m.in. spółdzielnie mieszkaniowe, wspólnoty mieszkaniowe, towarzystwa budownictwa społecznego oraz społeczne inicjatywy mieszkaniowe. Indywidualnie mieszkańcy mogą ubiegać się w Miejskim Ośrodku Pomocy Rodzinie o środki z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych na likwidację barier architektonicznych.
W Poznaniu dostępna jest także usługa asystenta osobistego, która wspiera osoby z niepełnosprawnościami. Z usługi mogą korzystać również osoby mieszkające na wyższych piętrach, a asystent może wspomóc w poruszaniu się po schodach. Asystent taki wspiera także w: wykonywaniu codziennych czynności; wyjściu, powrocie lub dojazdach w miejsca wybrane przez osobę korzystającą z usługi; załatwianiu spraw urzędowych; korzystaniu z dóbr kultury (np. muzeum, teatr, kino, galeria sztuki czy wystawa); zaprowadzaniu i odebraniu dzieci z orzeczeniem o niepełnosprawności do placówki oświatowej.
W zasobach Poznańskiego Towarzystwa Budownictwa Społecznego na 74 budynki, 53 z nich posiadają windy. W każdej nowej planowanej inwestycji będą montowane urządzenia dźwigowe. Osoby z niepełnosprawnością, ograniczeniami ruchowymi, czy w wieku senioralnym może poinformować o swojej trudnej sytuacji PTBS i np. wystąpić o zmianę lokalu. W zasobie PTBS znajdują się 4 budynki objęte programem "Senior" - wszystkie wyposażone w windy.
Również Zarząd Komunalnych Zasobów Lokalowych podejmuje działania zmierzające do zamiany mieszkań, tak aby dostosować je do możliwości najemców, w tym pod względem dostępności. ZKZL realizuje pilotażowy program "Mieszkania studyjne dla seniorów". Są to nowo powstałe, samodzielne lokale, wydzielone z lokali o pow. Powyżej 8 m kw., usytuowane na parterze lub I piętrze, wyposażone w aneks kuchenny i łazienkę. W ramach wykonanych prac powstało 9 mieszkań studyjnych w budynkach przy ul. Łąkowej 9 oraz Kantaka 8/9.
oprac. red.