Instytut Filologii Słowiańskiej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu przy współpracy Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej organizuje w Poznaniu Tydzień Kultury Krajów Bałkanów Zachodnich, popularyzując ten fascynujący region Europy, którego tradycje, historia, folklor, a także mozaika wyznań, narodów i kultur stanowią inspirujące i nieprzebrane bogactwo.
Program tych dni wiąże się z polskim przewodnictwem w Procesie Berlińskim, czyli konsultacjami Unii Europejskiej z sześcioma państwami Bałkanów Zachodnich: Albanią, Bośnią i Hercegowiną, Czarnogórą, Kosowem, Macedonią, Serbią, pretendującymi do uczestnictwa w procesie integracji europejskiej. W dniach od 3 do 6 lipca obędzie się w Poznaniu Szczyt Bałkanów Zachodnich, który zgromadzi liderów Unii Europejskiej, przywódców krajów unijnych oraz premierów i prezydentów wszystkich państw Bałkanów Zachodnich.
Bogactwo kulturalne
Półwysep Bałkański to region, który bywa przez Polaków coraz częściej odwiedzany i jest coraz lepiej poznawany, ale paradoksalnie jego bogata i różnorodna kulturowa specyfika są mało znane, pozostając w cieniu powierzchownego oglądu, który pokrywa kilka spektakularnych zjawisk (Goran Bregović, Emir Kusturica czy bałkańska kuchnia). Relacje pomiędzy Polską a krajami bałkańskimi są uwikłane w paradoksy. Kraje słowiańskiego Południa historycznie postrzegają Polskę jako swego rodzaju kulturowego luminarza Słowiańszczyzny, a polskie oczy zwracają się w innym kierunku. Polska nie stworzyła własnych relacji kulturowych z kulturami słowiańskiego Południa, a niesłowiańskie kraje tego regionu stanowią wręcz białą plamę. Kolejny paradoks związany jest częstymi wakacyjnymi podróżami Polaków nad Adriatyk czy nad Morze Czarne, ale tej wakacyjnej fascynacji nie odpowiada głębsza i bardziej wnikliwa dyspozycja kontaktu kulturowego. Organizatorzy Tygodnia Kultury Krajów Bałkanów Zachodnich pragną, aby wiedzę o tych krajach i ich mieszkańcach pogłębić i poszerzyć.
Zanim Poznań stanie się na krótko polityczną stolicą Bałkanów, studenci i wszyscy mieszkańcy Poznania i Wielkopolski będą mogli uczestniczyć w interesującym programie, który bez przesady uczyni Poznań kulturalną stolicą Bałkanów. Inaugurację swoistej eksplozji kultury Bałkanów w Poznaniu będzie stanowił koncert zespołu folklorystycznego z Macedonii Mirče Acev w dniu 10 maja. Na otwartej scenie Placu Wolności wystąpi 16 tancerzy i pięcioosobowa kapela.
13 maja w Collegium Maius przy u. Fredry 10 w godz. 10-14 odbędzie się panel dyskusyjny pt. "Społeczne i kulturowe konteksty integracji krajów Bałkanów Zachodnich z Unią Europejską", w którym udział wezmą eksperci, reprezentujący wszystkie kraje Bałkanów Zachodnich. Debata odbędzie się w językach: serbskim, chorwackim, bośniackim i będzie symultanicznie tłumaczona na język polski.
W tym samym dniu i tym miejscu o godz. 17 (Salon Adama Mickiewicza pod Kopułą) odbędzie się wykład, także tłumaczony na język polski, wybitnego antropologa serbskiego, prof. Ivana Čolovicia, którego trzy książki zostały przetłumaczone na język polski ("Etno: opowieść o muzyce świata w internecie"; "Bałkany - terror kultury"; "Polityka symboli"). Wykład nosi tytuł: "Kultura i populizm. Przypadek Serbii".
W dniu 14 maja również Collegium Maius, w godz. 10-14 odbędzie się panel dyskusyjny pt. "Kraje Bałkanów Zachodnich - przestrzenie porozumienia". Wśród uczestników debat wystąpią wybitni specjaliści problematyki bałkańskiej. Debata odbędzie się w języku angielskim. Przedmiotem refleksji będą różnorodne kwestie wiążące się z perspektywą Homo balcanicusa jako nowego członka i obywatela Unii Europejskiej, a więc ocena społecznej akceptacji procesu integracyjnego w każdym z krajów, określenie głównych przeszkód na drodze integracji oraz kluczowych atutów; ocena warunków, sprzyjających okoliczności, barier i czasu koniecznego dla realizacji procesu integracyjnego, a także trzeba będzie się zmierzyć i z takim pytaniem: czy liderzy UE i jej aktualni obywatele, świadomi istniejących trudności opowiedzą się za tym, aby utrzymywać kraje Bałkanów poza swoimi granicami czy lepiej podjąć wyzwanie realizacji konsekwentnej i radykalnej solidarności paneuropejskiej poszerzając Unię o wszystkie kraje Półwyspu Bałkańskiego?
Świetnie zapowiada się muzyczny program bałkańskiej obecności w majowym Poznaniu. Zespół Damira Imamovicia Sevdah Takht, wykonujący tradycyjną, pełną zmysłowości muzykę Bośni, koncertował na najważniejszych festiwalach muzycznych w Europie, a w Poznaniu wystąpi 15 maja w Klubie w Starym Kinie, ul. Nowowiejskiego 8. W dniu 16 maja o godz. 20 rozpocznie się koncert pięcioosobowego zespołu Asgje sikur dielli (Nothing Like the Sun) z Kosowa. Pawilon Nowa Gazownia przy ulicy Ewangelickiej 1 zapełni muzyka klasycznego rocka wykonywanego przez kultowy albański zespół.
Ciekawe wydarzenia zaplanowano także dla miłośników literatury. 16 maja w ramach Czwartku Literackiego w Pałacu Działyńskich na Starym Rynku 78/79 odbędzie się spotkanie z wybitnym serbskim badaczem literatury i poetą Draganem Boszkoviciem. Autor dotąd znany w Polsce tylko z przekładów jego poezji w kilku czasopismach, będzie uczestniczył w promocji polskojęzycznego wydania wyboru poezji, która nakładem Wydawnictwa Naukowego UAM ukazała się pod tytułem "Bogurodzica", "The Clash" i "To miasto". Dzień wcześniej (15 maja) w Teatrze Ósmego Dnia przy ulicy Ratajczaka 44 odbędzie się spotkanie z Minją Bogavac, serbską pisarką, dramaturgiem i reżyserką, autorką zbiorów poezji i kilku powieści.
W dniach 21-26 maja w kinie Muza przez sześć kolejnych wieczorów będzie można zapoznać się z filmografią krajów bałkańskich, które będą reprezentowane przez filmy znane jak "Underground" Emira Kusturicy, po najnowsze produkcje. Balkan Film Fest to tradycyjna manifestacja organizowana przez Instytut Filologii Słowiańskiej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Przewidywane są także wystawy grafiki, malarstwa i prezentacje wideo.
Bogactwo kulinarne
Z kolei w dniach od 13 do 19 maja Tydzień Kuchni Bałkańskiej organizuje Poznańska Lokalna Organizacja Turystyczna. W osiemnastu poznańskich restauracjach będzie można spróbować bałkańskich specjałów powstałych pod okiem bałkańskich szefów kuchni z tego regionu.
Tydzień Kuchni Bałkańskiej poprzedzą warsztaty dla poznańskich szefów kuchni, które poprowadzą utytułowani szefowie: Uros Urosevic z Serbii oraz Arjan Ceka z Albanii. Podczas warsztatów w The Kitchen Studio poznańscy szefowie przygotowują kilkanaście dań inspirowanych kuchnią bałkańską. Dania te trafią do menu w poznańskich restauracjach dwukrotnie: od 13 do 19 maja oraz od 1 do 7 lipca.
Dania inspirowane kuchnią bałkańską serwowane w dniach od 13 do 19 maja dostępne będą w następujących restauracjach partnerskich: A nóż widelec; Bo. Poznań; Cztery Pory Roku (Hotel Vivaldi); Dąbrowskiego 42; Delicja; Figa; Flavoria (IBB Andersia); Moderno; Modra Kuchnia; MUGA; Nifty No. 20; Oskoma; Pałac Jaśminowy; Panorama (Hotel HP Park); Projekt Alfa (Hotel Altus); Ratuszova; The Time; WineStone (Hotel Mercure).
oprac. red.