grafika z logotypem Biuletynu Miejskiego

Biuletyn Miejski

Ósemki do Estrady

Komisja Kultury i Nauki pozytywnie, choć nie jednogłośnie, zaopiniowała projekt uchwały w sprawie zamiaru połączenia samorządowych instytucji kultury: Teatru Ósmego Dnia w Poznaniu i Estrady Poznańskiej w jedną samorządową instytucję kultury o nazwie Estrada Poznańska.

Fot. Teatr Ósmego Dnia - grafika artykułu
Fot. Teatr Ósmego Dnia

Uzasadnienie za rozpoczęciem instytucji zostało szczegółowo opisane w załączniku do projektu uchwały. Teatr Ósmego Dnia i Estrada Poznańska są jednymi z 15 instytucji kultury prowadzonych przez Miasto Poznań. Zgodnie ze statutem Teatr jest grupą twórców, która przygotowuje i prezentuje przedstawienia, prowadzi autorski Ośrodek o charakterze interdyscyplinarnym, ze szczególnym uwzględnieniem prezentacji teatralnych. Natomiast stosownie do zapisów statutu Estrady jej celem jest prowadzenie działalności artystycznej, scenicznej, estradowej, kabaretowej, kinowej, rozpowszechnianie i produkcja filmów, działalność wydawnicza, działalność fonograficzna, działalność wystawiennicza. Dodatkowo Estrada prowadzi samodzielną działalność impresaryjną na rzecz artystów i innych instytucji kulturalnych na terenie całego kraju. Cele i zadania obu instytucji są ze sobą komplementarne w zakresie prowadzenia działalności artystycznej i scenicznej, tworzenia zespołów artystycznych, a także produkcji wydarzeń.

Estrada Poznańska to instytucja kultury i rozrywki funkcjonująca od 65 lat. W ramach swoich działań statutowych prowadzi Kino Muza, realizuje m.in. kwalifikujący do Oscara Międzynarodowy Festiwal Filmów Animowanych Animator czy cykl teatralny Dzieciaki na Piętrze. Instytucja jest również koordynatorem wydarzeń podczas poznańskiej Nocy Muzeów oraz organizatorem letnich wydarzeń kulturalnych w ramach programu "Lato z Estradą", odbywających się na poznańskich osiedlach oddalonych od centrum miasta. Estrada nie tylko dba o zachowanie swojej tożsamości i pielęgnuje swoją historię, ale jednocześnie dynamicznie reaguje na potrzeby swoich odbiorców, czego dowodem jest m.in. rozbudowywanie w ostatnim roku oferty kulturalnej online czy ciągłe zwiększanie liczby działań na poznańskich osiedlach. Estrada intensywnie współpracuje z poznańskimi organizacjami pozarządowymi, pozostałymi instytucjami kultury oraz jednostkami organizacyjnymi Miasta, w tym z radami osiedli. Jest jednocześnie instytucją-parasolem i instytucją-przewodnikiem, która zaprasza tych, którzy do tej pory nie uczestniczyli w kulturze. Dzieje się to m.in. poprzez popularyzację wśród mieszkańców poznańskich osiedli przestrzeni publicznych jako miejsc spotkań i spędzania wolnego czasu oraz integracji, w których odbywają się organizowane przez Estradę lub podmioty z nią współpracujące wydarzenia kulturalne. Najważniejszym założeniem programowym Estrady jest to, by rozwój kultury stał się mechanizmem spajającym tkankę społeczną.

Teatr Ósmego Dnia został założony w 1964 r. jako teatr studencki przez studentów polonistyki Lecha Raczaka, Tomasza Szymańskiego oraz Stanisława Barańczaka. Od lat 70. zespół Teatru był związany z opozycją demokratyczną poprzez swoje działania artystyczne oraz bezpośrednią aktywność polityczną przy Komitecie Obrony Robotników, a następnie NSZZ Solidarność. Repertuar Teatru stawał w kontrze do świata establishmentu, negując społeczno-polityczny porządek PRL-u. W konsekwencji w stanie wojennym Teatr został zdelegalizowany, a następnie zmuszony do emigracji. Po politycznym przełomie 1989 r. zespół powrócił na stałe do Poznania. Od 1992 r. działa w siedzibie przy ul. Ratajczaka 44. W latach 90. Teatr zasłynął produkcją spektakli plenerowych, m.in. "Sabat", "Arka", "Szczyt", "Czas Matek", które prezentowane były w wielu miejscach na świecie. Do najważniejszych wydarzeń organizowanych w ostatnich latach przez instytucję należą: Ogólnopolski Konkurs Więziennej Twórczości Teatralnej, OFF: Premiery/Prezentacje oraz cykle wykładów performatywnych. W siedzibie Teatru odbywają się cykle debat, spotkania z wybitnymi postaciami. Jego scena jest otwarta dla młodych zespołów teatru niezależnego. Wiele działań zespołu nastawionych jest na włączanie do życia kulturalnego osób zagrożonych różnego rodzaju wykluczeniem. Podczas lockdownu Teatr realizował też działalność w przestrzeni wirtualnej. 

Po kilkudziesięciu latach funkcjonowania Teatru widać konieczność wprowadzenia pewnych korekt w działalności instytucji i umożliwienie jej dalszego rozwoju, co oznacza przede wszystkim redefinicję zadań obejmującą również zmianę struktury w celu dokładniejszego rozpoznawania potrzeb publiczności i skuteczniejszej komunikacji z odbiorcami kultury. Oczekiwanym skutkiem połączenia obu instytucji jest zmniejszenie i racjonalizowanie ponoszonych obecnie kosztów administracyjnych, co przyczyni się do zwiększenia środków przeznaczonych na działalność merytoryczną. Racjonalizacja kosztów obejmie m.in. księgowość instytucji. Powstały w wyniku połączenia podmiot ma szansę otworzyć się na nową publiczność i poszerzyć swój zakres oddziaływania.

Połączenie instytucji kultury nie spowoduje uszczerbku w wykonywaniu zadań żadnej z łączonych instytucji. Będzie ono polegało na włączeniu Teatru w strukturę Estrady, który odtąd będzie funkcjonował jako jeden z jej oddziałów. Powstała po połączeniu instytucja będzie nosiła nazwę Estrada Poznańska. Estrada posiada już doświadczenie w przejmowaniu opieki nad mniejszymi instytucjami potrzebującymi wsparcia administracyjnego oraz finansowego. Od 2008 r. w strukturach Estrady funkcjonuje Kino Muza, które jest jednym z najstarszych kin w Europie, należącym do Sieci Kin Studyjnych i Lokalnych, a także do europejskiego programu Europa Cinemas. Dzięki wsparciu finansowemu i organizacyjnemu udało się doprowadzić w 2019 r. do gruntownej modernizacji kina, które od 1908 r. nieprzerwanie działa na ul. Św. Marcin 30. Połączenie Teatru z Estradą jest równoznaczne z połączeniem załogi i mienia. Pracownicy dotychczasowych instytucji staną się pracownikami nowej instytucji. W Teatrze zatrudnionych jest 13 osób, a w Estradzie 48 osób.

Radny Przemysław Alexadrowicz zastanawiał się czy dla Teatru Ósmego Dnia bardziej naturalnej nie było by połączenie z Teatrem Polskim. - Proponuję, aby przeprowadzić dyskusję na ten temat, a dopiero później podjąć decyzję - postulował Alexandrowicz.
Radny Marek Sternalski przypomniał, że Estrada zarządza już m.in. Starym Rynkiem i Placem Wolności, a wkrótce także zrewitalizowanym Placem Kolegiackim. - Mam wrażenie, że zobowiązania Estrady są nieadekwatne do środków jakimi dysponuje - mówił Sternalski.
- Kiedy Estrada przejmie nowe zadanie związane z prowadzeniem Teatru pójdą za tym odpowiednie środki - przypomniał przewodniczący Komisji Grzegorz Jura.
- Powinniśmy zadbać o to, aby utrzymać markę Teatru Ósmego Dnia, nie zwlekać z decyzjami - postulował radny Bartłomiej Ignaszewski.
- Zastanawiamy się czy to połączenie będzie dobre dla Teatru Ósmego Dnia, a nie myślimy o tym czy to będzie dobre dla Estrady Poznańskiej - ocenił radny Mateusz Rozmiarek.

Dyrektorka Wydziału Kultury Justyna Makowska podkreśliła, że procedowany projekt uchwały ma charakter intencyjny. Ostateczną decyzją będzie akt połączenia wraz z nowym statutem, a dzisiejszy projekt jest początkiem rozmowy.
Pełniąca obecnie obowiązki dyrektorki Teatru Ósmego Dnia Renata Stolarska odnosząc się do sugestii łączenia z Teatrem Polskim, zwróciła uwagę, że Teatr Ósmego Dnia jest teatrem autorskim i w strukturach Estrady będzie mógł zachować swoją tożsamość.

oprac. red.