Zapomniany bohater Czerwca 1956

Dr Józef Granatowicz był pierwszym dyrektorem Szpitala im. Raszei, a swoją służbę pełnił przez wiele lat. Dzięki jego odwadze i decyzji o niespisywaniu danych osób rannych podczas Poznańskiego Czerwca 1956 roku, wielu jego uczestników uniknęło później aresztowania.

Brązowa tablica upamiętniająca Józefa Granatowicza. Tablica znajduje się w Szpitalu im. Franciszka Raszei. Na tablicy widnieje podobizna ordynatora. - grafika artykułu
Tablica upamiętniająca Józefa Granatowicza / fot. WMN

Wczesne lata życia

Józef Granatowicz urodził się w 1901 roku w Mainz nad Menem, gdzie skończył szkołę podstawową i średnia. Udało mu się powrócić do Polski w 1919 roku razem z Błękitną Armią gen. Hallera. Rok później brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej.

Po wojnie zamieszkał w Poznaniu i rozpoczął naukę na Uniwersytecie Poznańskim na kierunku medycznym. Obronił doktorat w 1927 roku. Po studiach podjął pracę w Klinice Chirurgicznej UP, jako asystent Antoniego Jurasza.

Początek I Wojny Światowej

Podczas wojny obronnej w 1939 roku zajął się wywiezieniem rad z poznańskiej kliniki do Dowództwa Obrony w Warszawie. Podczas okupacji pozostał w Warszawie, w której pracował jako chirurg w Wojskowym Szpitalu Ujazdowskim. Jednocześnie współpracował z Polskim Państwem Podziemnym.

Za poświęcenie w ratowaniu życia i zdrowia obrońców Warszawy został odznaczony Krzyżem Walecznych.

Józef Granatowicz był poszukiwany przez gestapo za wywiezienie radu, dlatego kilkukrotnie się przenosił. Najpierw powrócił do Poznania, jednak szybko postanowił wyjechać do Krakowa. Pracował tam przez kilka miesięcy jako lekarz Rady Głównej Opiekuńczej. Niedługo później ponownie wyjechał do Warszawy, gdzie objął stanowisko zastępcy kierownika i ordynatora Oddziału Chirurgicznego w Klinice Omega.

Powstanie Warszawskie

W 1944 roku Klinika została przekształcona w powstańcy lazaret (szpital polowy). Józef Granatowicz dopilnował, aby szpital zapewniał pomoc medyczną wszystkim rannym powstańcom i cywilom.

W ostatnich dniach powstania własną piersią obronił personel i cywilów przed rozstrzelaniem. Józef Granatowicz zbiegł do dowodzącego majora SS i zażądał natychmiastowego działania wojska. Okazało się, że major SS urodził się w Mainz i był szkolnym kolegą chirurga. Oddział niemieckich żołnierzy ostatecznie pomógł w ewakuacji rannych, personelu i wyposażenia.

Po II Wojnie Światowej

Po wojnie Józef Granatowicz wrócił do Poznania i uruchomił Klinikę Uniwersytecką Przemienienia Poznańskiego. Niestety władzy komunistycznej nie podobały się jego powiązania z AK i brak partii, dlatego został zwolniony ze swojego stanowiska.

Został ordynatorem Oddziału Chirurgicznego i dyrektorem szpitala ss. Elżbietanek przy ul. Łąkowej. Przyczynił się do rozwoju placówki, zapewniając nowoczesny sprzęt medyczny od amerykańskiej pomocy wojennej UNRA.

Wkrótce Ministerstwo Spraw Zagranicznych przejęło szpital i przekształciło go w lecznicę Urzędu Bezpieczeństwa Medycznego i Milicji Obywatelskiej. Wielu pacjentów pozostało bez opieki medycznej. Józefowi Granatowiczowi udało się wynegocjować przeniesienie szpitala do dwóch zastępczych pomieszczeń na ul. Garbary i ul. Niegolewskich.

Następnie wskazał jeden z budynków przedwojennej ubezpieczalni, który mógłby stać się nową placówką medyczną. Tak powstał Szpital im. Franciszka Raszei Projekt adaptacji przygotował Władysław Czarnecki. Do 1953 roku działały już wszystkie oddziały szpitala. 

Poznański Czerwiec 1956

Józef Granatowicz został wychowany na gruncie patriotycznych wartości i całe życie zaznaczał, że nie akceptuje władzy komunistycznej. Podczas Poznańskiego Czerwca 1956 roku dopilnował, aby wszyscy uczestnicy zrywu otrzymali odpowiednią pomoc po strzelaninie na ul. Kochanowskiego. Podjął decyzję, aby nie prowadzić protokołów z opatrywania lekko rannych robotników, dzięki czemu wielu uniknęło aresztowania.

Upamiętnienie

W 2017 roku Fundacja Kochania Poznania wystosowała wniosek do Zarządu Geodezji i Katastru Miejskiego o objęcie patronatem skweru na ul. Jeżyckiej i Barzyńskiej. Skwer znajduje się naprzeciwko szpitala im. Franciszka Raszei, którym przez wiele lat zarządzał Józef Granatowicz.

24 listopada 2021 roku, o godzinie 10.30 we wnętrzach Szpitala im. Raszei w Poznaniu, została odsłonięta tablica dr. Józefa Granatowicza. Odsłonięcia dokonał jego syn Stefan Granatowicz, wraz z prezesem Fundacji Kochania Poznania dr. Pawłem Cieliczko.