Czy to dworzec kolejowy?

Radny prosi o skontrolowanie kwestii legalności i prawidłowości wykonywania zezwolenia na sprzedaż alkoholu w sklepie spożywczym mieszczącym się w starym budynku dworca głównego PKP w Poznaniu. Radny powołując się na informacje medialne oraz od mieszkańców, zwraca uwagę że wokół sklepu regularnie dochodzi do burd i niewłaściwego zachowania. Przemysław Plewiński wskazuje na zapis art. 14 ust. 1 pkt 4, który zabrania sprzedaży, podawania i spożywania napojów alkoholowych w środkach i obiektach transportu publicznego. Odwołuje się też do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 6 czerwca 2018 r., w którym sąd stwierdził, że na dworcu nie można sprzedawać alkoholu nawet po zmianie statusu lokalu/budynku. Zdaniem radnego wyrok znajduje zastosowanie w sprawie sklepu będącego przedmiotem interpelacji i prosi o podjęcie działań w tej sprawie.
Miasto odpowiadając radnemu wskazuje, że budynek starego dworca PKP, położony przy ul. Dworcowej 1 w Poznaniu, nie jest dworcem kolejowym w rozumieniu ustawy o publicznym transporcie zbiorowym i nie stanowi obecnie infrastruktury transportu publicznego. W związku z tym nie obowiązuje w nim zakaz sprzedaży, podawania i spożywania napojów alkoholowych, o którym mowa w ustawie o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi [1]. Dworzec kolejowy został zdefiniowany jako "miejsce przeznaczone do odprawy pasażerów, w którym znajdują się w szczególności: przystanki komunikacyjne, punkt sprzedaży biletów oraz punkt informacji dla podróżnych" [2] oraz jako "obiekt budowlany lub zespół obiektów budowlanych, w którym znajdują się pomieszczenia przeznaczone do obsługi podróżnych korzystających z transportu kolejowego, położony przy linii kolejowej" [3].
Podczas prowadzonego postępowania administracyjnego, dotyczącego wydania zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych, Wydział Działalności Gospodarczej i Rolnictwa, znając specyfikę miejsca, w których miały powstać punkty sprzedające alkohol, wystąpił o opinię prawną w tym zakresie. W opinii prawnej wskazano, że budynek starego dworca PKP jest otoczony przystankami komunikacyjnymi i położony przy linii kolejowej, a w jego wnętrzu znajdują się różnego rodzaju pomieszczenia. Jednakże obecnie żadne z tych pomieszczeń nie jest wykorzystywane jako kasy biletowe czy punkt informacji dla podróżnych. Nie jest wystarczające, iż w budynku starego dworca PKP znajdują się pomieszczenia, w których w przeszłości funkcjonowały kasy biletowe i punkt informacyjny - samo istnienie takich pomieszczeń nie wypełnia ustawowych elementów definicji dworca kolejowego. Funkcję danego pomieszczenia można zmieniać. Pomieszczenie będzie pełniło rolę punktu informacyjnego czy punktu sprzedaży biletów, jeśli zostanie wyposażone w odpowiednie do przeznaczenia urządzenia, materiały itp. Budynek starego dworca PKP nie jest też miejscem, w którym można odprawiać podróżnych, nie można w nim nabyć biletów ani uzyskać informacji - budynek jest zamknięty i nie służy do obsługi podróżnych. Wobec tego budynek ten nie jest dworcem kolejowym w rozumieniu ustawowym. W rezultacie nie jest również obiektem chronionym na podstawie ustawy o wychowaniu w trzeźwości i nie obowiązuje w nim zakaz sprzedaży napojów alkoholowych.
Miasto nie widzi podstaw prawnych, aby odmówić wydania zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych przedsiębiorcy, który spełnia wszystkie wymagania formalne określone w ustawie o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Zezwolenia te nie mają charakteru uznaniowego, a ich wydanie bądź odmowa opiera się wyłącznie na przepisach prawa.
Odnosząc się do przytoczonego przez radnego, wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu , Miasto Poznań zwraca uwagę, że został on wydany w odmiennym stanie faktycznym i prawnym, a jego tezy nie mają bezpośredniego zastosowania w omawianej sprawie. Lokal prowadzący sprzedaż alkoholu nie znajduje się bezpośrednio w obiekcie transportu publicznego, a jego status prawny oraz sposób użytkowania różni się od okoliczności, które były przedmiotem analizy sądu we Wrocławiu. Tym samym, wyrok ten nie stanowi wiążącej podstawy do zakwestionowania legalności wydanego zezwolenia w tej sprawie. Miasto przypomina również, że w miejscu publicznym, a takim jest teren wokół budynku starego dworca PKP, obowiązuje zakaz spożywania napojów alkoholowych [4]. Spożywanie alkoholu w tym rejonie stanowi wykroczenie, za które przewidziana jest kara grzywny.
Ulica Dworcowa oraz teren przy sklepie spożywczym w budynku starego dworca jest pod stałą obserwacją monitoringu miejskiego. W przypadku naruszeń prawa Straż Miejska i Policja podejmują interwencje (Straż Miejska w zakresie spożywania alkoholu, zakłócania spokoju i porządku publicznego przez osoby nietrzeźwe i bezdomne, żebractwa i osób leżących, a Policja w zakresie bójek, rozbojów, kradzieży, osób poszukiwanych oraz posiadających lub zażywających narkotyki). W okresie od 1 stycznia 2024 r. do 30 maja 2025 r. Straż Miejska otrzymała 339 zgłoszeń, w wyniku których nałożono 140 mandatów karnych, 56 osób pouczono, a 38 przewieziono do Ośrodka dla Osób Nietrzeźwych.
oprac. red.
[1] Art. 14 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2151 ze zm.).
[2] Art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (t.j. Dz. U. z 2025 r. poz. 285).
[3] Art. 4 pkt 8a ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 697).
[4] Art. 14 ust. 2a ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2151 ze zm.).