Radny zauważa, że w Poznaniu w coraz większym zakresie wprowadzane są preferencje dla pojazdów komunikacji publicznej, ale w jego opinii zmiana preferencji przemieszczania się po mieście nie powinna być wymuszana, na przykład przez tworzenie utrudnień, lecz powinna być stymulowana tworzeniem zachęt i pokazywaniem dobrych rozwiązań. Jego zdaniem wskazane byłoby organizowanie odpowiednich akcji promocyjnych zachęcających, takich jak regularne bezpłatne przejazdy komunikacją publiczną w jednym stałym dniu w miesiącu, na przykład pierwszego albo ostatniego dnia każdego miesiąca.
Jednak w opinii Zarządu Transportu Miejskiego wprowadzenie comiesięcznej akcji promocyjnej bezpłatnych przejazdów komunikacją publiczną nie byłoby właściwym środkiem, aby skutecznie zachęcić mieszkańców do korzystania z komunikacji publicznej. Na podstawie doświadczeń swoich oraz innych organizatorów transportu publicznego, ZTM ocenia, że w procesie zmiany preferencji komunikacyjnych dużo większą rolę od ceny biletu odgrywają takie elementy, jak punktualność i częstotliwość kursowania, niezawodność, dostępność sieci komunikacyjnej czy czas przejazdu. Niższe znaczenie wysokości opłat za przejazdy pokazał w ostatnim czasie przykład stolicy Estonii - Tallina, gdzie wprowadzenie w 2013 r. bezpłatnej komunikacji nie przełożyło się na długofalowe zwiększenie liczby pasażerów, a udział podróży samochodami w tym mieście systematycznie wzrasta. Obecnie Tallin wycofuje się z bezpłatnej komunikacji i koncentruje się na działaniach zmierzających do poprawy jakości usługi transportowej.
ZTM organizuje także cyklicznie akcje promocyjne zachęcające wybrane grupy pasażerów do długofalowego korzystania z transportu publicznego. Do działań tych można zaliczyć:
- kampanię "płać podatki lokalnie i podróżuj na liniach ZTM taniej", mającą na celu zachęcanie do rozliczenia podatku PIT w Poznaniu i w gminach objętych porozumieniem międzygminnym w celu uzyskania możliwości zakupu biletów okresowych w niższej cenie;
- emitowanie w lokalnych rozgłośniach radiowych spotów promujących atrakcyjne cenowo bilety okresowe, tj. Bilet Semestralny, Bilet Metrolitalny, Bilet Seniora czy Bilet Uczniowski;
- informowanie w rozgłośniach radiowych o promocjach biletowych w taryfie ZTM, takich jak weekend 24h, rodzina 24h, weekend 24h + rodzina 24h, weekend 1+1;
- umieszczanie w formie ulotek w Punktach Obsługi Klienta, na stronie ZTM, na profilu facebookowym ZTM informacji dotyczących taryfy biletowej i akcji promocyjnych;
- promowanie i zachęcanie do skorzystania z bezpłatnych przejazdów na podstawie dowodu rejestracyjnego samochodu w Dniu bez Samochodu (22 września);
- zachęcanie do bezpłatnych przejazdów komunikacją miejską przez osoby, które ukończyły 70. rok życia;
- współpracę z poznańskimi uczelniami wyższymi i coroczną wysyłkę informacji dla studentów pierwszego roku o Bilecie Semestralnym i promocjach biletowych;
- promowanie limitowanych kart PEKA na Okaziciela, która dla podróżnych, turystów może być też wyjątkową pamiątką z Poznania;
- przesyłanie do Wydziału Oświaty, do gmin materiałów informacyjnych dotyczących biletu dedykowanego dla uczniów szkół podstawowych;
- przeprowadzenie akcji mailingowej skierowanej do 100 największych pracodawców w metropolii poznańskiej propagującej korzystne przejazdy dla pracowników za pomocą karty PEKA FIRMA;
- informowanie osób przyjeżdżających do Poznania o korzystnej ofercie dla grup zorganizowanych;
- organizowanie spotkań z seniorami na temat biletu seniora oraz uprawnień dla seniorów.
Taryfa cenowa ZTM została skonstruowana w taki sposób, aby przywiązywać pasażerów komunikacji publicznej na dłuższy okres czasu, a nie jedynie krótkookresowo i okazjonalnie. Klienci mają elastyczną możliwość wyboru zakupu biletów długookresowych w przedziale od 14 do 365 dni, a im dłuższy bilet okresowy, tym korzystniejsza cena. W przypadku wprowadzenia raz w miesiącu bezpłatnych dni przejazdów komunikacją miejską zapewne pojawiłyby się też protesty podróżnych regularnie zakupujących bilety długookresowe, którzy czuliby się w takiej sytuacji pokrzywdzeni.
Precyzyjne oszacowanie skutków finansowych wprowadzenia stałego, comiesięcznego, jednodniowego zwolnienia z opłat za przejazdy jest trudne. W opinii ZTM należy się liczyć z obniżeniem dochodów ze sprzedaży biletów na poziomie ok. 7 mln zł rocznie. Ponadto, zdaniem ZTM ustanowienie stałego dnia przejazdów bezpłatnych np. w pierwszy dzień miesiąca, wywoła wzrost zakupów biletów na okres 29-30 dni z datą ważności rozpoczynającą się od 2. dnia miesiąca i tym samym nasilenie kolejek w kilku dniach poprzedzających.
ZTM zwraca również uwagę na fakt, iż koszty funkcjonowania komunikacji miejskiej rosną w dużo wyższym tempie niż przychody ze sprzedaży biletów. Tym samym nie jest uzasadnione wprowadzanie zmian powodujących dodatkowe uszczuplanie dochodów. Pomimo trwającej trudnej sytuacji sektor transportu publicznego niestety nie uzyskał ze strony władz centralnych żadnego wsparcia finansowego, o co występowały zarówno samorządy lokalne poprzez Związek Miast Polskich, jak i organizatorzy i operatorzy publicznego transportu zbiorowego - indywidualnie, a także przez Izbę Gospodarczą Komunikacji Miejskiej. Trudne do oszacowania obniżenie dochodów z tytułu proponowanego wprowadzenia comiesięcznego dnia darmowych przejazdów może jednak okazać się niezwykle istotne na tle obecnej sytuacji budżetowej Miasta.
oprac. red.