Teatry amatorskie i instytucjonalne

Do radnego zgłosili się przedstawiciele jednej z takich grup, ale tego rodzaju oddolnych inicjatyw jest w Poznaniu coraz więcej i intensywnie się rozwijają. Wielu aktorów, mimo iż nie jest to ich zawód, gra profesjonalnie i dokształca się w tym kierunku. Amatorskie grupy teatralne chcą prezentować swoje przedstawienia szerszej publiczności.
Adam Szabelski pyta czy istnieje możliwość wystąpienia nieformalnych grup teatralnych na scenach miejskich instytucji kultury; gdzie mogą zgłaszać się takie grupy teatralne, aby uzyskać wsparcie oraz czy Urząd Miasta planuje w najbliższym czasie działania mające na celu pomoc amatorskim grupom w wystawianiu przedstawień.
Urząd Miasta odpowiada radnemu, że teatry niezależne, które nie są częścią miejskich instytucji kultury, wspierane są głównie poprzez programy dotacyjne dla organizacji pozarządowych. Umożliwia to nie tylko wsparcie organizacji festiwali i wydarzeń jednorazowych, ale też całoroczną działalność - w przypadku bardziej doświadczonych organizacji przybiera ona postać ośrodków teatralnych, takich jak Społeczne Miejsce Kultury Scena Robocza, Republika Sztuki Tłusta Langusta czy Barak Kultury. W ramach swojej działalności wspierają one merytorycznie młode zespoły teatralne, które są zapraszane (najczęściej w drodze otwartego konkursu) do współpracy koprodukcyjnej lub warsztatowej.
Niestety niewystarczająca baza miejsc nie pozwala na współpracę z wszystkimi nowymi podmiotami twórczymi. W większości przypadków teatry repertuarowe i alternatywne mają mocno wypełnione harmonogramy pracy, mimo że w ostatnich latach powstały nowe przestrzenie (np. w nowej siedzibie Baraku Kultury, gdzie działa m.in. Teatr Emigrant).
W ramach dotacji udzielanych przez Miasto Poznań istnieje także możliwość wsparcia opłat czynszowych i eksploatacyjnych dla organizacji realizujących zadania publiczne z obszaru kultury. Udzielenie wsparcia wymaga jednak sformalizowania swojej działalności np. w formie stowarzyszenia i fundacji - do czego Wydział Kultury zachęca nowe podmioty, w tym amatorskie. Wśród aktywnych grup są m.in. stowarzyszenia The Art oraz Amici, które każdego roku przygotowują premierowe spektakle z udziałem utalentowanej młodzieży.
Urząd Miasta zachęca nowopowstałe grupy artystyczne do zgłaszania swoich potrzeb Wydziałowi Kultury, który może im pomóc i przekazać m.in. informacje dotyczące możliwości pozyskiwania wsparcia finansowego.
Do odpowiedzi na zapytanie Adama Szabelskiego dołączone zostały również informacje z miejskich instytucji kultury, które mają w swej działalności profil teatralny lub współpracują z teatrami amatorskimi.
Teatr Ósmego Dnia jest miejscem przyjaznym dla różnego rodzaju tzw. amatorskich twórców i grup teatralnych. Dzieli się swoją sceną, zasobami, udziela wsparcia merytorycznego i technicznego. W budżecie Teatru przeznaczone są środki finansowe na takie wydarzenia. Instytucja prowadzi również działalność warsztatową (Alternatywna Szkoła Teatru), dzięki której zawiązało się kilka grup artystycznych dość regularnie prezentujących swoje spektakle. Mogą się też prezentować na festiwalach i przeglądach przygotowywanych przez Teatr Ósmego Dnia: Ogólnopolskie Spotkania Młodego Teatru WUCHTA i OFF/PLENERY. Zainteresowane grupy mogą nieodpłatnie odbywać w Teatrze próby i spotkania twórcze. W pierwszym półroczu 2025 roku Teatr gościł i współorganizował 32 spektakle teatrów niezależnych. W tym roku planowane jest jeszcze 10 spektakli, w tym 4 premiery przygotowane ze środków budżetowych Teatru. Decyzję odnośnie doboru zespołów i spektakli za każdym razem podejmuje Rada Artystyczna Teatru na podstawie nadsyłanych nagrań lub po obejrzeniu gotowych spektakli.
W Teatrze Muzycznym obecnie nie ma możliwości nawiązania stałej współpracy z amatorskimi grupami teatralnymi. Wynika to z ograniczeń lokalowych, ponieważ Teatr posiada tylko 1 scenę w Domu Żołnierza i nie ma sal prób. Teatr jest jednak otwarty na inicjatywy związane z amatorskimi grupami po zakończeniu budowy nowej siedziby, które planowane jest na grudzień 2028 roku. Teatr nie prowadzi działalności w zakresie udzielania grantów ani regrantingu dla innych podmiotów.
Centrum Sztuki Dziecka w Poznaniu nie prezentuje przedstawień grup amatorskich, zajmuje się przede wszystkim profesjonalną twórczością dla dzieci i młodzieży. Stara się jednak uważnie obserwować obszar twórczości dla młodych odbiorców zarówno w środowisku ogólnopolskim i międzynarodowym, jak i lokalnym. W miarę możliwości, uwzględniając charakter działalności programowej, współpracuje z poznańskimi twórcami i twórczyniami.
Centrum Kultury Zamek organizuje stałą działalność 6 amatorskich grup teatralnych. Każdego roku w ramach pracowni edukacji artystycznej Studio Teatralne pracują 3 grupy teatralne (młodzieżowa, osób dorosłych i senioralna). Co roku przygotowują co najmniej jedną premierę oraz prezentują spektakle wznawiane. Od 8 lat w ramach programu Teatr Powszechny wsparcie organizacyjne i finansowe udzielane jest grupom amatorskim: Teatrowi Klucz im. Wojciecha Deneki, Teatrowi Pod Fontanną i Teatrowi Jest Jaki Jest. Każda grupa przygotowuje rocznie 1 lub 2 premiery, które są wznawiane. W bieżącym roku CK Zamek przyłączyło się do porozumienia zawartego pomiędzy środowiskiem artystów tańca współczesnego funkcjonującym w Poznaniu poza oficjalnymi scenami z miejskimi instytucjami kultury. Zamek udostępnia, w miarę możliwości, swoje przestrzenie na próby niezależnych artystów i stowarzyszeń działających w obszarze teatru tańca i performance. Instytucja jest otwarta na propozycje poznańskich organizacji pozarządowych dotyczące współpracy w zakresie umożliwienia prób czy prezentacji przygotowanych wcześniej spektakli. Zamek zawsze kieruje się walorami jakościowymi danej propozycji. Biorąc pod uwagę ograniczenia organizacyjne - nie jest w stanie sprostać oczekiwaniem wszystkich grup. Instytucja jest bardzo aktywna w obszarze wsparcia amatorskich grup teatralnych oraz nierepertuarowych formacji teatralnych. Jednak w najbliższej przyszłości Zamek nie ma już przestrzeni na poszerzanie tego rodzaju działalności.
Teatr Animacji udostępnia swoją scenę dla wydarzeń i prezentacji teatrów amatorskich, stowarzyszeń pożytku publicznego oraz organizacji pozarządowych merytorycznie związanych z działalnością instytucji. Teatr prowadzi również własny program "ON/OFF", skierowany jest do młodzieży licealnej zaangażowanej w amatorski ruch teatralny. Warunkiem wstępnym współpracy z Teatrem i wsparcia projektu jest jego zgłoszenie z odpowiednim wyprzedzeniem, aby nie kolidował z zaplanowanymi, statutowymi działaniami instytucji. Dodatkowym warunkiem jest też ocena treści i założeń każdego projektu pod kątem zgodności z misją i statutem Teatru, która dokonywana jest przez dyrekcję.
Teatr Polski pomaga teatralnym grupom amatorskim w różny sposób. Przede wszystkim osoby zatrudnione w teatrze (w tym aktorzy i reżyserzy) angażują się w pracę pedagogiczną z młodzieżą w ramach różnych aktywności. Cyklicznie prowadzone są warsztaty wprowadzające w świat aktorstwa czy improwizacji. Instytucja bierze udział w wielu inicjatywach, które pomagają studentom poznać świat teatru od kulis poprzez praktyki i wystawy. Czasowo udostępnia też swoje sceny na wybrane pokazy grup nieprofesjonalnych, jednakże z przyczyn logistycznych nie jest to zawsze możliwe. Teatr przede wszystkim prezentuje dorobek własnego repertuaru, co jest jego podstawową misją i celem.
oprac. red.