grafika z logotypem Biuletynu Miejskiego

Biuletyn Miejski

Paweł Edmund Strzelecki

Do Rady Miasta trafił projekt stanowiska w sprawie upamiętnienia Pawła Edmunda Strzeleckiego. W 2023 roku przypada 150 rocznica śmierci tego wybitnego podróżnika i naukowca, pochodzącego z Poznania. Projekt uzyskał już pozytywną opinię Komisji Kultury i Nauki.

Paweł Edmund Strzelecki (1797-1873), fot. Wikipedia - grafika artykułu
Paweł Edmund Strzelecki (1797-1873), fot. Wikipedia

Paweł Edmund Strzelecki, jednego z najwybitniejszych Polaków XIX w., urodził się w 1797 roku w Głuszynie, wówczas podpoznańskiej wsi, dzisiaj części Poznania. Pochodził ze zubożałej rodziny szlacheckiej o tradycjach patriotycznych; ojciec był powstańcem kościuszkowskim, brat żołnierzem armii Księstwa Warszawskiego. Paweł Edmund Strzelecki był badaczem, geologiem, odkrywcą i podróżnikiem. Jako pierwszy Polak okrążył indywidualnie kulę ziemską w celach naukowych. Badał m.in. tereny dzisiejszych Stanów Zjednoczonych, Kanady i Meksyku. Kolejne badania prowadził w Ameryce Południowej: w Brazylii, Urugwaju i Chile.

Następnymi celami podróży Strzeleckiego były Hawaje i Polinezja oraz Nowa Zelandia, Australia i Tasmania. W Alpach Australijskich zdobył najwyższy szczyt kontynentu, której "wierzchołek uderzył go z powodu podobieństwa do kopca Kościuszki w Krakowie", co skłoniło Strzeleckiego do nazwania najwyższego szczytu kontynentu australijskiego Mount Kościuszko - na cześć przywódcy insurekcji z 1794 r. Opracował mapę geologiczną Nowej Południowej Walii i Tasmanii. Istnieje 16 nazw geograficznych w Australii i jedna w Kanadzie nadanych na cześć Strzeleckiego. Po powrocie do Europy opublikował wyniki swoich badań. Jest m.in. autorem pierwszego w pełni naukowego opracowania opisującego Australię.

Paweł Edmund Strzelecki ostatecznie osiadł w Wielkiej Brytanii, gdzie otrzymał tytuł szlachecki, został członkiem prestiżowych towarzystw naukowych. Zmarł w 1873 roku i został pochowany w Londynie. W 1997 roku jego prochy sprowadzono do Polski i złożono w Krypcie Zasłużonych Wielkopolan w podziemiach kościoła św. Wojciecha w Poznaniu.

"150 lat od śmierci Strzeleckiego jest okazją do przypomnienia sylwetki i dorobku tego wybitnego Poznaniaka" - czytamy w projekcie stanowiska. Inicjatorem stanowiska jest przewodniczący Komisji Kultury i Nauki Grzegorz Jura. Sama Komisja zaopiniowała projekt jednogłośnie pozytywnie (bez głosów sprzeciwu i wstrzymujących się). Teraz stanowisko trafi na sesję Rady Miasta.

oprac. red.