- Fort VII nie jest jednym z wielu więzień - to pierwszy na polskich ziemiach nazistowski obóz koncentracyjny - mówił Grzegorz Ganowicz, Przewodniczący Rady Miasta Poznania. - Nasze coroczne spotkanie poświęcone jest pamięci wszystkich tych, którzy byli i są ofiarami II wojny światowej. Zawsze jednak przypominamy konkretne osoby i zdarzenia, które miały tu miejsce. W tym roku chcemy szczególnie pamiętać o ks. Gustawie Manitiusie.
Pastor, ks. Gustaw Manitius, był duchownym kościoła ewangelicko-augsburskiego. W 1924 r. został proboszczem, a następnie seniorem (odpowiednikiem biskupa) diecezji wielkopolsko-pomorskiej. Współdziałał w organizowaniu filialnego zboru w Lesznie, w Gdyni, pełnił funkcję administratora polskich zborów m.in. w Bydgoszczy i Toruniu.
Po wybuchu wojny ks. Manitius padł ofiarą terroru niemieckich okupantów. Naziści postawili go przed wyborem. Mógł albo stać się Volksdeutschem - co oznaczało m.in. współpracę w przekształceniu kościoła ewangelickiego w instrument hitlerowców, i odprawianie nabożeństwa jedynie w języku niemieckim - albo ponieść konsekwencje odmowy. Manitius odmówił jakiejkolwiek współpracy z nazistami. 9 października 1939 r. został aresztowany i uwięziony przy ul. Młyńskiej. Zachowały się jego grypsy wysyłane do żony. Stamtąd około 14 grudnia trafił do obozu w Forcie VII. Ks. Gustaw Manitius zginął prawdopodobnie w nocy z 28 na 29 stycznia 1940 r. (według innych źródeł 30 stycznia). Informacja o śmierci pastora dotarła do jego żony wiosną 1940 roku. Miejsce pochówku duchownego nie jest znane.
Samorząd Poznania reprezentowali Grzegorz Ganowicz, przewodniczący Rady Miasta, Mariusz Wiśniewski, zastępca prezydenta Poznania oraz Przemysław Alexandrowicz, wiceprzewodniczący RMP. Część artystyczną uroczystości przygotowała młodzież z IV Liceum Ogólnokształcące im. Komisji Edukacji Narodowej w Poznaniu.
W Poznaniu imieniem ks. Manitiusa nazwano park, położony przy granicy Łazarza, u zbiegu ul. Grunwaldzkiej i al. Reymonta. Znajduje się on na terenie dawnego cmentarza ewangelickiego, liczy 60 tys. m.kw.
oprac. red.