Ofiary i ranni

Przez lata ustalenie dokładnej liczby ofiar Poznańskiego Czerwca ze względu na problem z dostępem do utajnionych wówczas dokumentów napotykało na problemy. W przeszłości funkcjonowały różne liczby. W czasie obchodów 25. rocznicy Poznańskiego Czerwca Aleksander Ziemkowski opublikował listę 74 ofiar, którą w dużym formacie wywieszono na zamkowej wieży. Liczba ta bardzo mocno wpisała się w świadomość i przez wiele lata, mimo prowadzonych badań funkcjonowała. W 1997 roku wydana została pierwsza publikacja w całości poświęcona ofiarom Czerwca'56, w której autor Marian J. Potograbski wykazał, że w wyniku Poznańskiego Czerwca śmierć poniosły 62 osoby. W 2006 roku lista ta została zweryfikowana dzięki badaniom dr Łukasz Jastrząba, który ustalił, że w wyniku Czerwca'56 zginęło 57 osób. Swoje badania opublikował w książce "Rozstrzelano moje serce w Poznaniu: Poznański czerwiec 1956 - straty osobowe i ich analiza". W efekcie śledztwa IPN ustalono, ze wyniku Poznańskim Czerwca 1956 śmierć poniosło 58 osób, w tym 50 cywilów, 4 żołnierzy, 1 milicjant i 3 funkcjonariuszy UB. Wśród 50 ofiar cywilnych, aż 13 z nich nie miało ukończonych 18 lat. Najmłodszą ofiarą Poznańskiego Czerwca 1956 był 13-letni Romek Strzałkowski, który stał się symbolem poznańskiego buntu.

Szacuje się, że w wyniku Poznańskiego Czerwca rannych został około 500-600. Należy jednak pamiętać, że lekarze w obawie o pacjentów wypisywali osoby, które nie wymagały hospitalizacji, natomiast pozostałym radzili podawać jako miejsce zranienia inne ulice, znajdujące się z dala od Wojewódzkiego Urzędu do spraw Bezpieczeństwa Publicznego. Zdarzało się także, że ludzie w obawie przed ewentualnymi represjami po udzieleniu pomocy lekarskiej, nie podając swoich danych, oddalali się ze szpitali, a lżej ranni nie korzystali z pomocy medycznej.

Do dziś toczone są dyskusje na ten temat ilości ofiar śmiertelnych i rannych, nie powinny nam jednak przysłonić tragedii, jaką dla rodzin zabitych była śmierć każdej z ofiar.

Kinga Przyborowska

Źródła:

Łukasz Jastrząb Rozstrzelano moje serce w Poznaniu: Poznański czerwiec 1956 - straty osobowe i ich analiza, Wydawnictwo Comandor, Poznań 2006.

Edmund Makowski, Poznański Czerwiec 1956. Pierwszy bunt społeczeństwa w PRL, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2006.