- Tolkien był jednym z najważniejszych pisarzy XX wieku. Wywarł ogromny wpływ na masową wyobraźnię, a jego sztuczne światy mają silne korzenie w realiach historycznych - twierdzą zgodnie prof. Przemysław Matusik i dr Maciej Michalski z Instytutu Historii UAM w Poznaniu.

Pasjonaci Johna Ronalda Reuela Tolkiena (1892-1973) z Instytutu Historii UAM oraz Instytutu Filologii Polskiej UAM postanowili zorganizować Poznańskie Dni Tolkienowskie - wydarzenie, jakiego w naszym mieście w takiej skali jeszcze nie było. W jego organizację włączyli się: Centrum Kultury Zamek oraz Biblioteka Uniwersytecka.

Specjalna sesja naukowa zaplanowana na 23 i 24 marca pod hasłem Tolkien - mit, historia, literatura będzie okazją do wieloaspektowej analizy twórczości J.R.R. Tolkiena. Jego książki budzą przecież zainteresowanie nie tylko specjalistów od literatury. Początek "tolkienowskiej" konferencji będzie miał miejsce 23 marca o g. 17 w CK Zamek. Wystąpienia dotyczyć będą uniwersum Tolkiena w aspekcie m.in. czasu, kobiet, broni, cywilizacji, języków, polityki i etyki. Sesja kontynuowana będzie 24 marca od g. 9.15 w Instytucie Historii UAM oraz w Collegium Maius. Tego dnia zaplanowano również debatę. Natomiast w środę, 25 marca, w Bibliotece Uniwersyteckiej odbędzie się czytanie Tolkiena oraz wystawa makiet Śródziemia.

Dni Tolkienowskie skoncentrowane będą przede wszystkim na warstwie literackiej, ale nie da się przecież pominąć ekranizacji Władcy pierścieni i Hobbita. Gigantyczne dzieła reżyserskie Petera Jacksona różnie oceniane są przez fanów Tolkiena, ale trudno zaprzeczyć, że filmowa kreacja w ogromnym stopniu zdominowała współczesne wyobrażenie o Śródziemiu i jego mieszkańcach. Nie ukrywajmy, że gdy myślimy o Gandalfie, hobbitach, elfach, krasnoludach czy szkaradnych orkach - oczyma wyobraźni widzimy aktorów odgrywających te postacie w filmach nowozelandzkiego reżysera, a za Śródziemie bierzemy bajeczne krajobrazy jego ojczyzny. Aby usatysfakcjonować zwolenników filmowej wersji, CK Zamek zaprasza na ponad 9-godzinny maraton filmowy - ekranizacje trzech części Władcy Pierścieni. Wszystkie filmy w wersjach reżyserskich. Seans rozpocznie się w piątek, 20 marca, o godz. 19 w Nowym Kinie Pałacowym, koszt biletu 30 zł. Każdy, kto odważy się wziąć udział w maratonie, przed wyruszeniem w podróż otrzyma prowiant rodem z wyprawy Froda Bagginsa.

Z pewnością wiele młodych osób przeczytało książki Tolkiena właśnie pod wpływem filmu. Być może naukowa część Dni Tolkienowskich zachęci do sięgnięcia po twórczość nigdy niezekranizowaną, ale bardzo ważną. Na przykład Silmarillion, powieść rozpoczynającą się u prapoczątków wszystkiego, od momentu gdy rodzi się świat, konstruowany przez Tolkiena z niezwykłą starannością i dokładnością, co do najdrobniejszych detali.

Nie będzie żadnej przesady w stwierdzeniu, że mityczny wszechświat był dziełem życia pisarza. W liście skierowanym do wydawcy w 1951 r. Tolkien wyznał, że dzieło zaczęło się razem z nim i nie pamięta czasu, kiedy go nie budował. W marcu "tolkienowski" świat na kilka dni zagości w Poznaniu. Nie zmarnujcie tej okazji.

Mateusz Malinowski

• Poznańskie Dni Tolkienowskie
• 20-25.03
• organizatotrzy: Instytut Historii UAM w Poznaniu, Instytut Filologii Polskiej UAM w Poznaniu, Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu, Centrum Kultury Zamek
• patronat: Wydawnictwo Miejskie Posnania
• patronat medialny: kultura.poznan.pl, IKS

SZCZEGÓŁOWY PROGRAM
POZNAŃSKIE DNI TOLKIENOWSKIE 20-25 marca 2015

20/21 marca (noc z piątku na sobotę) od godziny 19.00
Władca Pierścieni - maraton filmowy: Drużyna Pierścienia, Dwie wieże i Powrót króla (reż. Peter Jackson) - w wersjach reżyserskich
Nowe Kino Pałacowe w CK Zamek, ul. Św. Marcin 80/82
Bilet na wszystkie seanse w cenie 30 zł (kasa CK Zamek lub www.bilety24.pl)

23 marca (poniedziałek) godz. 17.00-19.30
Sesja naukowa: Tolkien - mit, historia, literatura. Kulturowe aspekty twórczości J.R.R. Tolkiena, część 1, Sala Wielka CK Zamek, ul. Św. Marcin

• 17.00-17.15 Otwarcie konferencji
• 17.15-17.45 Przyjaźń, nadzieja, władza. Tolkienowska próba polityki etycznej, prof. dr hab. Tadeusz Sławek
• 17.45-18.15 Historia w dziełach J.R.R. Tolkiena, prof. dr hab. Józef Dobosz
• 18.15-18.45 Panteon boski w "Historii Kullervo" J.R.R. Tolkiena, prof. dr hab. Andrzej Szyjewski
• 18.45-19.15 Cyfrowe konkretyzacje motywów fantasy - Echa twórczości J.R.R. Tolkiena w cyberprzestrzeni, dr hab. Rafał Kochanowicz

24 marca (wtorek) godz. 9.30-14.00
Sesja naukowa: Tolkien - mit, historia, literatura. Kulturowe aspekty twórczości J.R.R. Tolkiena, część 2
Collegium Maius, ul. Fredry 10, Salon Mickiewicza, IV piętro

• 9.30-9.35 Otwarcie drugiej części konferencji
• 9.35-9.55 Hobbici i czas, prof. UAM dr hab. Maciej Bugajewski
• 9.55-10.15 Upiorne symetrie J.R.R. Tolkiena, dr Marta Kładź-Kocot
• 10.15-10.35 Dlaczego Mordor przegrał a elfy opuściły Śródziemie, czyli czego mistrz J.R.R. Tolkien może nas nauczyć o myśleniu historycznym? prof. UAM dr hab. Wiktor Werner
• 10.35-10.55 Cywilizacje Śródziemia: od lasów Lothlorien do ziemi jałowej Mordoru, prof. UAM dr hab. Przemysław Matusik
• 10.55-11.15 Kobiety we "Władcy Pierścieni" - rozważania między tekstem a ekranizacją, dr hab. Maciej Michalski
• 11.15-11.40 Przerwa na kawę
• 11.40-12.00 Kilka uwag o monarchii w Śródziemiu, dr Roman Rydz
• 12.00-12.20 Potęga "Władcy Pierścieni", czyli mikrodyskursy władzy w powieściach J.R.R. Tolkiena, dr Dorota Mrozek
• 12.20-12.40 Fenomen Hobbitonu i jego wersja w polskiej fantasy, dr hab. Monika Brzóstowicz-Klajn
• 12.40-13.00 Arabski przekład dzieł Tolkiena, dr Filip Jakubowski
• 13-13.45 Dyskusja
• 13.45-14.00 Zamknięcie konferencji

25 marca (środa)
Światowy Dzień Czytania Tolkiena oraz wystawa makiet Śródziemia, przygotowana przez Klub Modelarski "Jaźwiec" z 16 szczepu Royal Rangers Polska
Biblioteka UAM, ul. Ratajczaka 38-40