Urodził się 18 kwietnia 1927 roku w Płocku. W roku 1946 ukończył Liceum Ogólnokształcące im. Marszałka St. Małachowskiego, potem studiował prawo na Uniwersytecie Warszawskim. W latach 1949-55 był działaczem Stowarzyszenia PAX, pracował w tygodnikach "Dziś i Jutro", "Słowie Powszechnym", "Wrocławskim Tygodniku Katolików". W 1955 roku wykluczony z PAX- u, współzakładał warszawski Klub Inteligencji Katolickiej. W 1958 roku stanął na czele nowego miesięcznika "Więź", w którym pracował aż do roku 1981, starając się, by pismo było otwarte na przemiany zachodzące w świecie, w tym i w Kościele katolickim.
Od 1961 roku był posłem na Sejm, reprezentując Koło Posłów Znak. W Sejmie występował przeciwko postanowieniom ówczesnego rządu. Szczególnie odważne i pamiętne było wystąpienie dotyczące tzw. wydarzeń marcowych. Od 1976 roku aktywnie wspierał działania opozycjonistów. Należał do organizatorów Towarzystwa Kursów Naukowych. Opozycja demokratyczna miała w Mazowieckim znakomitego poplecznika, osobę budującą intelektualny wymiar "Solidarności". Wspierał gdańskich robotników (Komisja Ekspertów Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego), od 1981 roku był redaktorem naczelnym ogólnopolskiego "Tygodnika Solidarność". Odegrał znaczącą rolę w tworzeniu "Solidarności", upatrując w niej nie zarzewie romantycznego zrywu, ale narzędzie, dzięki któremu Polska wyzwoli się z sowieckiego jarzma.Po internowaniu w stanie wojennym wrócił do Warszawy. Nie przerwał pracy na rzecz związku, pisząc raporty o stanie państwa. Ostatecznie mediacje opozycji z PRL-owskimi władzami skończyły się rozmowami przy Okrągłym Stole. W jego dwóch komisjach zasiadał Mazowiecki.
Po zwycięstwie w czerwcowych wyborach Komitetu Obywatelskiego (1989) Mazowiecki 24 sierpnia został powołany na urząd pierwszego w wolnej Polsce premiera rządu niekomunistycznego. Autor "grubej kreski" stworzył trudny rząd składający się z członków "Solidarności", PZPR, ZSL, SD. W stosunkowo krótkim czasie przeprowadził podstawowe reformy (swobody obywatelskie, zmiana godła i konstytucji, plan Balcerowicza itd.). Zaistniały w 1990 roku tzw. "konflikt na górze" (spór z Lechem Wałęsą) doprowadził do przegranej Mazowieckiego w wyborach prezydenckich jesienią tego roku. W tym czasie utworzył Unię Demokratyczną, przekształconą później w Unię Wolności.
Znany w Europie polityk i intelektualista zostaje w roku 1992 Wysłannikiem Specjalnym ONZ w Bośni i Hercegowinie ogarniętej wojną. Działa tam, zdobywając uznanie ludności cywilnej. W 1995 roku, poruszony głęboko obojętnością świata na popełniane na Bałkanach zbrodnie, o których donosił stosownym organizacjom, rezygnuje z funkcji.
W 2005 roku był jednym z założycieli Partii Demokratycznej. Od 2010 roku jest doradcą Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego do spraw polityki wewnętrznej i międzynarodowej.
Tadeusz Mazowiecki jest dla Polski osobą o olbrzymich zasługach. Intelektualista inicjujący współdziałanie robotników z inteligencją - układ bardzo niebezpieczny dla PRL-owskiej władzy i, co się okazało, bardzo skuteczny w działaniu. Autorytet moralny, dla którego praca dla państwa musi być bezwzględnie przejrzysta. Znacząco wpłynął na losy Polski, w której po raz pierwszy od dziesięcioleci zaistniała demokracja. Pamiętny gest "Victorii" w wolnym Sejmie przeszedł do polskiej ikonografii społecznej. Doktorat honoris causa przyznały mu Uniwersytety w Leuven, Geniu, Giessen, Poitiers, Exeter, Warszawie, Tuluzie i Akademia Ekonomiczna w Katowicach
Odznaczeń i wyróżnień przyznano Mazowieckiemu bardzo wiele, między innymi: Order Orła Białego, Order Wielkiego Oficera Legii Honorowej, Order św. Grzegorza Wielkiego. Wyróżniali go Bośniacy, Niemcy, Włosi, Węgrzy. Otrzymał Złoty Medal Zasłużony Kulturze "Gloria Artis" i inne. 18 kwietnia 2012 roku w Warszawie uroczyście obchodzono 85. urodziny Premiera Mazowieckiego.
Jest honorowym obywatelem Poznania, Słubic i Gdańska. Jak sam powiedział 29 czerwca 2009 roku w Sali Renesansowej ratusza, odbierając tytuł: "Czuję się związany z Poznaniem wieloma ludźmi, nawet kilku z nich było w moim rządzie, a w latach 1991-97 dwukrotnie byłem posłem z tego terenu". Poznańscy radni nadali tytuł Honorowego Obywatela premierowi Mazowieckiemu na sesji LIV w dniu 12 maja 2009 roku. Ten sam tytuł przyznano w tym roku także pierwszemu prezydentowi III RP Lechowi Wałęsie.
Zmarł w Warszawie 28 października 2013 roku. Prezydent Poznania Ryszard Grobelny napisał po jego śmierci: "Był Honorowym Obywatelem Miasta Poznania. Bo nie bał się walczyć o nasz kraj. Nie bał się stawiać czoła trudnym wyzwaniom. Nie bał się zmian. Jak rzadko kto, pięknie łączył doświadczenia przeszłości z myśleniem o przyszłości. Dziękujemy Panu, Panie Tadeuszu" - napisał prezydent Poznania Ryszard Grobelny.
Msza pogrzebowa w intencji Tadeusza Mazowieckiego odbędzie się 4 listopada w poznańskiej Farze o godz. 19.