Fotoplastykon
Bieżąca wystawa:
Rataje. Od wsi do wielkiej płyty
5.05-31.07.2025 r.
Decyzja o rozwoju Poznania na prawym brzegu Warty była urbanistyczną rewolucją. Do tej pory miasto rozrastało się głównie w kierunku zachodnim, a rzeka skutecznie blokowała tereny wschodnie. Powojenne realia - wyczerpanie się gruntów pod zabudowę i dotkliwy brak mieszkań - spowodowały, że urbaniści coraz częściej spoglądali w stronę dawnych podmiejskich wsi na prawym brzegu Warty - Rataj, Chartowa i Żegrza. Wieś Rataje włączono do Poznania sto lat temu, w 1925 roku. Kilka lat później pojawiły się pierwsze pomysły na jej zabudowę, jednak ostateczna decyzja o powstaniu na tym obszarze osiedli mieszkaniowych zapadła dopiero pod koniec lat 50. XX wieku.
Rataje były starą wsią, wymienioną już w dokumencie lokacyjnym Poznania. Przez wieki wyludniana wojnami i zarazami, odrodziła się ponownie za sprawą przybyłych tam Bambrów, a potem bułgarskich ogrodników. Chęć osiedlenia się na tych terenach wcale nie dziwi - Rataje obfitowały w żyzny czarnoziem. Można więc sobie wyobrazić rozpacz ratajskich gospodarzy, którzy musieli opuścić swoje gospodarstwa. Potężne dźwigi wdarły się w sielski krajobraz i zburzyły dawny spokój, a wiejskie domostwa, które pozostały, były coraz ciaśniej otaczane blokami z wielkiej płyty. Rozpoczęła się budowa największej inwestycji powojennego Poznania.
Dzisiaj Rataje - zielone, bo na słynnym czarnoziemie wyrosły bujne drzewa, i leżące blisko centrum miasta - przestały być synonimem smutnych, peerelowskich blokowisk, a stały się przyjaznym miejscem do życia.
Bieżąca wystawa w Fotoplastykonie Poznańskim prezentuje zabudowę tzw. dolnego tarasu Rataj (osiedla: Piastowskie, Jagiellońskie, Oświecenia, Rzeczypospolitej, Bohaterów II Wojny Światowej, Powstań Narodowych i Armii Krajowej) oraz życie jego ówczesnych mieszkańców.
Obecnie nazwą Rataje określa się często nie tylko obszar dawnej wsi, ale także włączonych do Poznania w 1940 roku wsi Chartowo i Żegrze, na których terenie w latach 70. i 80. XX wieku powstały kolejne osiedla (tzw. górny taras Rataj).
Materiały graficzne pochodzą z kolekcji fotografii dostępnych na portalu cyryl.poznan.pl ze zbiorów Spółdzielni Mieszkaniowej "Osiedle Młodych", Ratusza - Muzeum Poznania, Wydawnictwa Miejskiego Posnania, Biblioteki Raczyńskich i Archiwum Państwowego w Poznaniu.
------------------------------
Fotoplastykon Poznański (wejście przez Centrum Informacji Kulturalnej, ul. F. Ratajczaka 44),
tel. +48 61 85 40 752, +48 61 85 40 753, +48 61 85 40 754
Godziny otwarcia:
- poniedziałek - piątek: 10.00 - 18.00
- sobota: 10.00 - 17.00
- niedziela: nieczynne
Ceny biletów:
- normalny: 6 zł
- ulgowy: 3 zł
dzieci od lat 3, młodzież szkolna i studenci po okazaniu legitymacji szkolnej lub studenckiej, emeryci, renciści, Honorowi Dawcy Krwi, Dawcy Przeszczepu oraz Zasłużeni Dawcy Przeszczepu - rodzinny: 12 zł
minimum jedno dziecko i dwoje opiekunów lub troje dzieci i jeden opiekun - grupowy: 25 zł
od 10 osób bez względu na wiek - dzieci do lat 3 - wstęp wolny
- Honorujemy Kartę OK Poznań, Kartę Dużej Rodziny oraz Poznańską Kartę Turystyczną
Wywiady z cyklu "Świat w 3D"
Cykl wywiadów z osobami związanymi z Fotoplastykonem Poznańskim - miłośnikami fotografii i stereofotografii w szczególności, zabytkowych urządzeń i starych mechanizmów.
Antoni Rut
Artysta, fotograf, malarz, kurator wystaw, w latach 1982-2005 prowadził Galerię Fotografii Fotoplastykon w Poznaniu
Tomasz Zabór
Stolarz z 40-letnim doświadczeniem w zawodzie, dokonał renowacji Fotoplastykonu po nabyciu go przez Wydawnictwo Miejskie Posnania
Georgi Gruew
Pierwszy kurator wystaw w Fotoplastykonie Poznańskim działającym przy Galerii Miejskiej "Arsenał" w Poznaniu
Tomasz Bielawski
Członek Polskiego Klubu Stereofotografii i Międzynarodowego Towarzystwa Stereoskopowego oraz największy kolekcjoner stereofotografii w Polsce
Borys Wasiuk
Współzałożyciel Polskiego Klubu Stereoskopowego, dokonuje renowacji archiwalnych zdjęć i przeróbek zdjęć 2D na 3D