Jak mieszkańcy oceniają budżet obywatelski?

Mimo przeszkód spowodowanych pandemią Covid-19 miastu udało się zorganizować kolejną edycję Poznańskiego Budżetu Obywatelskiego i zaangażować w nią rekordową liczbę mieszkańców - oddano aż 87 tysięcy głosów! Teraz przyszedł czas na ocenę ostatniej edycji PBO.

PBO2021, fot. UMP - grafika artykułu
PBO2021, fot. UMP

Od początku istnienia Poznańskiego Budżetu Obywatelskiego wyraźnie rośnie liczba mieszkańców, którzy w nim uczestniczą. W pierwszej edycji, w 2013 roku, projekty wybierało 19 tysięcy osób, w ostatniej edycji było to już 87 tysięcy! Spada natomiast liczba zgłaszanych projektów, zapewne ze względu na ograniczenia, dotyczące np. realności realizacji danych pomysłów. W tym roku zgłoszono 253 pomysły, w zeszłym 350, a w 2019 - 425. W porównaniu do początkowych edycji PBO, obecnie więcej projektów jest przekazywanych do realizacji. Każdego roku jest ich około 35.

Pomysłów zgłoszonych w tegorocznej edycji było trochę mniej, ale jednak w dobie pandemii i z uwagi na trwający w tym czasie okres wakacyjny jest to satysfakcjonujący wynik. Etap zbierania wniosków przypadł na okres wakacyjny w dniach 10-31 lipca, a rozstrzygnięcie nastąpiło w listopadzie. Ze względu na sytuację epidemiologiczną zrezygnowano z wydarzeń corocznie organizowanych w ramach kampanii informacyjnych dla mieszkańców.

Najważniejsze zmiany względem poprzedniej edycji to wprowadzenie "Zielonego Budżetu" na inwestycje ekologiczne i przyrodnicze oraz zwiększenie liczby głosów. Do tej pory w PBO można było oddawać maksymalnie 3 głosy - 2 na projekty rejonowe i 1 na ogólnomiejskie. W tym roku, z uwagi na wprowadzenie dodatkowej kategorii, każdy mieszkaniec miał do dyspozycji 4 głosy, z czego dodatkowy głos dotyczył "Zielonego Budżetu".

W PBO2021 188 wnioskodawców zgłosiło 253 projekty, w tym: 21 w ramach "Zielonego Budżetu", 49 - ogólno miejskich i 183 - rejonowe. Najbardziej aktywni w walce o projekty w swojej dzielnicy byli mieszkańcy rejonu Głuszyna, Krzesiny-Pokrzywno-Garaszewo, Starołęka-MinikowoMarlewo, Szczepankowo-Spławie-Krzesinki, którzy zgłosili 23 projekty oraz mieszkańcy Jeżyc i św. Łazarza - 19 projektów.

Opiniowanie projektów przez Urząd Miasta Poznania składało się z dwóch etapów - oceny formalnej oraz oceny merytorycznej. W opiniowanie zaangażowanych było ok. 30 instytucji, jednostek i wydziałów UMP oraz 42 jednostki pomocnicze miasta. Ze względu na zmiany w kryteriach oceny wniosków, wymuszone rozstrzygnięciem wojewody, nie było możliwe dopuszczenie do głosowania projektów, których realizacja ze względu na czynności przygotowawcze może wykraczać poza okres 1 roku budżetowego. Spotkania odwoławcze, z jednym wyjątkiem, odbyły się w formie zdalnej. Było ich 28. W przypadku 8 projektów zmieniono wstępną opinię negatywną i dopuszczono je go kolejnego etapu. W efekcie pod głosowanie oddano 175 projektów. Głosowało 78107 osób pełnoletnich i aż 9468 niepełnoletnich! 3 623 uznano za nieważne.

W etapie oceny PBO2021 wzięło udział 294 mieszkańców (tyle ankiet wypełniono). Budżet obywatelski za dobry pomysł uznało 211 osób, 31 osób oceniło go zdecydowanie pozytywnie, a 141 - raczej pozytywnie, raczej negatywnie - 73 osoby, 34 - zdecydowanie negatywnie. 142 osób oceniło zasady PBO raczej pozytywnie, a 73 - raczej negatywnie. Większość uczestników PBO dowiedziało się o kolejnej edycji z internetu i mediów społecznościowych lub brało udział w poprzednich edycjach. Większość ocenia, że promocja PBO była w ubiegłym roku wystarczająca. Spośród wszystkich etapów PBO najlepiej oceniany jest etap głosowania i ogłoszenia listy projektów. Najgorzej oceniany jest etap weryfikacji i opiniowania wniosków. 80% ankietowanych, którzy odpowiedzieli, że w PBO21 złożyli swój własny projekt zadeklarowało chęć złożenia wniosku w kolejnej edycji.

Jak się wydaje, najważniejsze w ocenie PBO, są wnioski końcowe. Wśród nich znalazły się takie:

  • Projekty, które wygrywają co roku w budżecie obywatelskim powinny być wpisane do budżetu miasta i realizowane w ramach niego, a nie przez PBO.
  • Należy przywrócić możliwość pozytywnego zaopiniowania projektów, których realizacja potrwa dłużej niż 1 rok budżetowy.
  • zaobserwowano mały odsetek osób niepełnoletnich, które angażowały się w budżet obywatelski, trzeba więc zwiększyć promocję PBO w szkołach.
  • usunięcie konieczności podania nr PESEL sprawiło, że więcej osób chciało zagłosować w PBO.
  • należy poprawić system głosowania za pomocą urządzeń mobilnych i dostosować serwis PBO do potrzeb osób z niepełnosprawnościami.
  • należy uprościć procedurę składania wniosków.
  • ankietowani zwrócili uwagę na fakt, iż duża liczba projektów dotyczy modernizacji szkół i przedszkoli (termomodernizacja, budowa boisk i placów zabaw) a remonty placówek oświatowych itp. nie powinny być finansowane z budżetu obywatelskiego.
  • kwota przeznaczona na Zielony Budżet była nieproporcjonalnie duża do ilości zgłoszonych projektów ogólno miejskich.
  • brakuje możliwości głosowania przeciwko projektom.
  • większość ankietowanych uważa, że powinno być dopuszczalne zgłoszenie tylko 1 projektu przez 1 osobę.

oprac. red.

Zobacz więcej: