Rada Miasta Poznania

Zgodnie z przepisami o finansowaniu zadań oświatowych, wyposażenie szkół podstawowych i szkół artystycznych realizujących kształcenie ogólne w zakresie szkoły podstawowej w podręczniki, materiały edukacyjne lub materiały ćwiczeniowe jest zadaniem zleconym z zakresu administracji rządowej, wykonywanym przez jednostki samorządu terytorialnego prowadzące szkoły albo będące dla szkół organem rejestrującym. Uczniowie tych szkół mają prawo do bezpłatnego dostępu do podręczników, materiałów edukacyjnych lub materiałów ćwiczeniowych, przeznaczonych do obowiązkowych zajęć edukacyjnych z zakresu kształcenia ogólnego. Na realizację tego zadania jednostka samorządu terytorialnego otrzymuje dotację celową z budżetu państwa.

Andrzej Rataj stwierdza w interpelacji, że w pierwszych tygodniach roku szkolnego 2022/2023 w poznańskich szkołach dochodziło do przypadków braku podręczników, materiałów edukacyjnych lub materiałów ćwiczeniowych, które powinny być zapewnione z programu rządowego i z pieniędzy z budżetu państwa. Z wyjaśnień przedstawianych dyrektorom, nauczycielom, uczniom i rodzicom wynika, że do sytuacji tej doszło z powodu przekazania niepełnej wysokości dotacji, o którą wystąpiło Miasto Poznań. Przyznane zostało 85% wnioskowanej kwoty, z powodu wyczerpania limitu budżetu państwa na ten cel. W efekcie część uczniów nie mogła korzystać z tych materiałów edukacyjnych, czego skutkiem były utrudnienia w edukacji, komplikacje organizacyjne oraz niepokój dyrektorów, nauczycieli, uczniów i rodziców.

Radny Andrzej Rataj pyta z jakich przyczyn w szkołach w Poznaniu doszło do przypadków braku podręczników, które powinny być zapewnione uczniom z programu rządowego i z pieniędzy z budżetu państwa oraz jaką liczbę szkół, klas i uczniów dotknął ten problem. Chce także uzyskać informację jak w poznańskich szkołach były minimalizowane te braki, kiedy zostały całkowicie zniwelowane oraz w jakim zakresie miały znaczenie dla przebiegu edukacji i utrudnień w procesie kształcenia.

Urząd Miasta wyjaśnia, że w 2022 r. na realizację tzw. dotacji podręcznikowej dla Poznania Ministerstwo Edukacji i Nauki przekazywało środki w 5 transzach: pierwsza nastąpiła w sierpniu br. (dotacja wyniosła wówczas 73% wnioskowanej kwoty), 2 razy przekazano środki we wrześniu, 1 raz w październiku oraz 1 raz w listopadzie (kiedy ostatecznie do Miasta trafiło 100% wnioskowanej kwoty). Według pisma MEiN z 19 lipca 2022 r., brakujące środki na powyższy cel nie zostały uruchomione jednostkom samorządu terytorialnego, ponieważ łączna kwota środków budżetu państwa przeznaczonych na sfinansowanie wyposażenia szkół podstawowych oraz szkół artystycznych realizujących kształcenie ogólne w zakresie szkoły podstawowej w podręczniki, materiały edukacyjne i materiały ćwiczeniowej nie może przekroczyć limitu określonego w art. 120 ust. 1 pkt 5 Ustawy o finansowaniu zadań oświatowych. Wnioski z 2022 r. od jednostek samorządu terytorialnego o zwiększenie środków finansowych z przeznaczeniem na wyposażenie szkół w podręczniki lub materiały edukacyjne przekroczyły jednak na dzień 19 lipca br. limit określony w powyższej Ustawie, co było powodem opóźnień i braków finansowych na ten cel.

Brakujące środki finansowe na całkowitą realizację w 2022 r. tzw. dotacji podręcznikowej dotyczyły wszystkich placówek uprawnionych do otrzymania dotacji podręcznikowej w Poznaniu, zarówno samorządowych, jak i prowadzonych przez inne organy.

Wraz z napływającymi środkami z budżetu Wojewody Wielkopolskiego (do listopada włącznie) oraz w zależności od otrzymanych w danym miesiącu środków, dyrektor szkoły decydował, w jaki sposób minimalizować występujące niedobory podręczników, materiałów edukacyjnych i ćwiczeniowych w jego placówce.

Całkowite zabezpieczenie środków na zapewnienie uczniom szkół podstawowych dostępu do bezpłatnych podręczników, materiałów edukacyjnych i ćwiczeniowych nastąpiło po otrzymaniu od Wojewody ostatecznej transzy w listopadzie br. Środki zostały następnie przekazane placówkom.

Miasto Poznań przyznaje, że trwający 3 miesiące, brak materiałów mógł mieć wpływ na przebieg edukacji, ale trudno natomiast ocenić jego znaczenie. W pierwszej kolejności szkoły kupowały podręczniki oraz sięgały do podręczników wycofanych z obiegu (obowiązuje 3-letni okres korzystania z podręczników zakupionych z dotacji). W niektórych przypadkach pożyczały podręczniki z innych szkół, mających zapasy z poprzednich lat. Materiały ćwiczeniowe były dokupywane sukcesywnie w miarę otrzymywania środków z dotacji.

oprac. red.