Rada Miasta Poznania

Radny w swoich poprzednich interpelacjach pytał o sytuację dotyczącą systemów ogrzewania w różnych dzielnicach Poznania. Przypomniał, że smog jest ogromnym zagrożeniem dla zdrowia i życia, a Poznań, od dłuższego czasu, jest w czołówce polskich miast z najbardziej zanieczyszczonym powietrzem. Jego zdaniem coraz więcej mieszkańców uświadamia sobie, że ich dolegliwości, choroby i obniżenie standardu życia są spowodowane zanieczyszczeniem powietrza. Zauważył, że  70 proc. smogu w Poznaniu ma swoje źródło w tzw. niskiej emisji, czyli pochodzącej z indywidualnych systemów grzewczych, opalanych paliwami stałymi takimi jak węgiel i drewno.

Radny zauważył, że używanie pieców starego typu, opalanych węglem i drzewem, wynika przede wszystkim z ubóstwa energetycznego. Dotyczy ono gospodarstw domowych, w których nie ma środków finansowych na zakup opału dobrej jakości czy wymianę pieców na ekologiczne. W takich miejscach dochodzi także do spalania śmieci, przede wszystkim z tworzyw sztucznych, który jest "darmowym" i najłatwiej dostępnym opałem. Zdaniem radnego problem ten nie zostanie rozwiązany dzięki programom zamiany dotychczasowych palenisk na inny ekologiczny sposób ogrzewania, i to nawet pomimo udzielanych dotacji. Paliwo do ekologicznych pieców jest bowiem o wiele droższe niż paliwo powodujące powstawanie smogu, więc wiele osób nie decyduje się na zamianę pieca. Stan ten pogłębia się zwłaszcza obecnie, gdy ze względu na ogólną sytuację gospodarczą i międzynarodową, gaz jest i będzie jeszcze droższy.

Z tych względów bardzo ważne jest zwalczanie przez miasto ubóstwa energetycznego przez tworzenie programów wsparcia finansowego dla osób, których nie stać na ogrzewanie ekologiczne. Zdaniem radnego konieczne jest wprowadzenie rozwiązań systemowych, również w Poznaniu, nawet pomimo konieczności przeznaczenia na ten cel znacznych środków. Radny zapytał, jakie działania były podejmowane w Poznaniu w celu zwalczania ubóstwa energetycznego oraz jakie działania w tej sprawie będą podejmowane w najbliższych latach.

Odpowiedzi na interpelację udzielił wiceprezydent Jędrzej Solarski, który napisał m.in., że w Poznaniu, od 2015 roku, realizowany jest program Kawka (obecnie Kawka Bis), którego celem jest eliminowanie źródeł ciepła zasilanych węglem lub drewnem. Z kolei od lutego 2021 roku realizowane jest porozumienie podpisane z Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu w sprawie wspólnej realizacji programu Czyste Powietrze. Za jego pomocą dofinansowuje się wymianę źródeł ciepła na nowoczesne oraz termomodernizację budynków. Dodatkowo, od kwietnia do maja, w odpowiedzi na oczekiwania mieszkańców, uruchomiona była usługa ekodoradztwa. W ramach tej usługi możliwe było indywidualne spotkanie z mieszkańcami w ich domach w celu omówienia możliwości pozyskania dofinansowania na zmianę systemu ogrzewania w programach Kawka Bis lub Czyste Powietrze, a także uzyskania informacji o uldze termomodernizacyjnej i obowiązującej na terenie Poznania uchwale antysmogowej.

Wiceprezydent wyjaśnił też, że mieszkańcy Poznania, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji życiowej mogą liczyć na zindywidualizowane, dostosowane do potrzeb, wsparcie Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie. Jedną z form pomocy są zasiłki celowe, wypłacane na pokrycie części lub całości zakupu m.in. opału lub energii, bez względu na to, czy mieszkanie jest ogrzewane piecem na paliwo stałe czy też urządzeniem ekologicznym.

Zgodnie z Ustawą o pomocy społecznej, prawo do tego typu świadczeń mają:

1. osoby samotnie gospodarujące, których dochód nie przekracza kwoty 776 zł,
2. osoby w rodzinie, w których dochód na osobę nie przekracza kwoty 600 zł. Przy czym musi występować co najmniej jedna z przesłanek wymienionych w art. 7 Ustawy, czyli m.in. ubóstwo, sieroctwo, bezdomność, bezrobocie, niepełnosprawność, długotrwała lub ciężka choroba.

Wiceprezydent podał, że w 2021 roku przyznano 874 zasiłki na zakup energii elektrycznej i gazowej, na kwotę 838 tys. zł, a średnia wysokość zasiłku wniosła 338 zł.

Inną formą pomocy są zasiłki celowe, które przyznawane są w szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie lub rodzinie o dochodach przekraczających kryterium ustawowe. Możliwe jest także przyznanie zasiłku celowego w naturze (opał), który jest dostarczany pod adres zamieszkania wraz z wniesieniem we wskazane miejsce. Węgiel spełnia wysokie parametry jakościowe.

Na zakup opału przyznano w 2021 roku 477 zasiłków, na kwotę 245 tys. zł. Średni zasiłek wyniósł 492 zł.

Wiceprezydent zaznaczył, że miasto ma świadomość, że decyzja o wyborze bardziej ekologicznego źródła energii, a także wzrost cen paliw, przyczyniają się do powstawania tzw. ubóstwa energetycznego. Program osłonowy dla osób likwidujących najtańsze źródła ogrzewania został zapisany w rekomendacjach Poznańskiego Panelu Obywatelskiego.  Jego realizacja przez Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie wymaga najpierw uchwalenia przez Radę Miasta Poznania uchwały, określającej zasady programu. Niezbędne jest również znalezienie źródła finansowania tego programu. Szacunkowe koszty dla budżetu miasta to około 370 tys. zł.

oprac. szym

Zobacz więcej:

• Interpelacja i odpowiedź