Dziecko

Technologia wkracza w życie dzieci coraz wcześniej. Badania, w tym ogólnopolskie badanie "Brzdąc w Sieci", pokazują, że średni wiek pierwszego kontaktu maluchów z urządzeniami mobilnymi to zaledwie 2 lata. Smartfony i tablety stają się dla najmłodszych nie tylko narzędziem do zabawy, ale i częścią codziennego życia. Często rodzice sięgają po nie, by uspokoić dziecko lub jako formę nagrody. To buduje silną więź emocjonalną z technologią, która trwa przez całe życie. Z jednej strony jest to wygodne, z drugiej może mieć swoje konsekwencje, gdy dzieci dorastają i technologia staje się głównym narzędziem ich życia społecznego.

Młodzież w cyfrowym świecie

Dla wielu nastolatków smartfon przestaje być zabawką czy narzędziem do oglądania filmów. Staje się głównym kanałem komunikacji, miejscem budowania przyjaźni, a nierzadko - jedynym forum do życia towarzyskiego. Średnio 6 godzin dziennie młodzież spędza w internecie, przeżywając swoje sukcesy, ale również spotykając się z odrzuceniem, hejtem i przemocą.

Według raportu NASK "Nastolatki 3.0", Polska należy do krajów o najwyższym odsetku młodzieży doświadczającej cyberprzemocy. To alarmujący sygnał, który powinien skłonić nas do refleksji nad tym, jak wprowadzić młodych ludzi w cyfrowy świat, by mieli odpowiednie narzędzia do radzenia sobie z zagrożeniami.

Cyberprzemoc - niewidoczna ale powszechna

Z badań przeprowadzonych podczas warsztatów Futuronet wynika, że co trzeci uczeń w Polsce padł ofiarą hejtu w internecie. Co gorsza, niemal co czwarty nastolatek przyznaje, że sam napisał coś,  czego nie powiedziałby twarzą w twarz. Zdecydowana większość tych sytuacji odbywa się niewidocznie - w domach i szkołach nie mówi się o nich głośno. Z danych wynika również, że 40 % uczniów nie zwróciłoby się o pomoc do rodziców, gdyby napotkało zagrożenie w internecie. To smutny obraz, który wskazuje na brak zaufania młodych do dorosłych, szczególnie w kwestiach związanych z cyfrowym światem.

Samotność i hejt

Cyfrowe życie nie tylko zmienia sposób komunikacji, ale też wpływa na relacje międzyludzkie. Futuronet wykazał, że co trzeci uczeń uznałby za przyjaciela osobę, której nigdy nie spotkał na żywo, a ten sam odsetek utrzymuje znajomość wyłącznie online. To może prowadzić do osłabienia umiejętności budowania relacji twarzą w twarz i poczucia izolacji. Co gorsza, według badań WHO, polskie trzynastolatki są najbardziej samotnymi dziećmi w Europie. To sygnał, że problemy emocjonalne młodzieży mogą być związane z brakiem prawdziwych, głębokich relacji.

Hejt jest jednym z najczęstszych zagrożeń, ale nie jedynym. Młodzież spotyka się także z szantażem, kradzieżą tożsamości, a w najcięższych przypadkach z groomingiem (manipulowaniem przez dorosłego) czy seksingiem (wymianą treści o charakterze seksualnym). Z danych NASK wynika, że co trzeci nastolatek otrzymał w internecie nagie zdjęcia. Takie sytuacje mogą prowadzić do poważnych problemów emocjonalnych i psychicznych, w tym depresji czy zaburzeń poczucia własnej wartości.

Profilaktyka - jak chronić dzieci

Wobec rosnących zagrożeń kluczowa staje się profilaktyka cyberprzemocy. Badania pokazują, że interwencje we wczesnym wieku mają ogromne znaczenie w ochronie młodzież przed negatywnymi skutkami przemocy online. Im wcześniej młodzi ludzie zrozumieją, jak radzić sobie w sieci, tym łatwiej będzie im uniknąć niebezpieczeństw, które mogą prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych i emocjonalnych.

Ważne jest również, by rodzice aktywnie angażowali się w życie cyfrowe swoich dzieci. Z danych wynika, że 75% uczniów stwierdza, że rodzice rzadko lub nigdy nie pytają ich o to co robią w internecie. To ogromny problem, ponieważ bez odpowiedniego wsparcia, młodzież zostaje sama w obliczu zagrożeń online. Edukacja cyfrowa i rozmowy o bezpieczeństwie w Internecie to fundamenty skutecznej ochrony przed cyberprzemocą.

Technologia to nieodłączna część życia współczesnej młodzieży. Jednak z ogromnymi możliwościami, jakie daje internet, wiążą się także poważne zagrożenia. Dlatego tak ważne jest, by rodzice, nauczyciele i opiekunowie mieli świadomość, jak wpływa ona na emocje i relacje młodych ludzi. Rozmowy o cyfrowym świecie, edukacja i profilaktyka to kluczowe elementy ochrony przed cyberprzemocą, która ma realny wpływa na zdrowie psychiczne i społeczne nastolatków.

Więcej praktycznych materiałów i wskazówek dla rodziców i nauczycieli można znaleźć na stronie Futuronet.

AL, na podstawie materiałów zamieszczonych przez serwis samorządowy PAP