Odkryj Poznań

Polska scena komediowa od lat cieszy się ogromnym zainteresowaniem odbiorców, choć na przestrzeni dekad jej oblicze ulegało zmianom. Podstawą komedii w naszym kraju są kabarety, które już w PRL-u stanowiły ważny element kulturalny. Obecnie jednak znacznie chętniej oglądany jest stand-up. Choć wyróżnione gatunki mają wspólne korzenie, różnią się formą oraz medium i stylem przekazu, co wpływa na ich odbiór oraz popularność.

Kabarety w Polsce to fenomen na skalę europejską, głównie za sprawą telewizji, która promowała je przez lata. Ważną rolę odgrywały także przeglądy i konkursy, takie jak nieistniejąca już PAKA, Rybnicka Jesień Kabaretowa RYJEK, Mazurskie Lato Kabaretowe Mulatka, Festiwal Komedii Szpak w Szczecinie oraz najstarszy z nich - Lidzbarskie Wieczory Humoru i Satyry. Co prawda, w Poznaniu brakuje podobnych wydarzeń, ale być może wynika to z faktu, że współczesna publiczność, urodzona w latach 90. i 2000., coraz częściej rezygnuje z oglądania kabaretów, na rzecz solistów zajmujących się stand-upem.

Stand-up - od monologu kabaretowego, aż po specjale na YouTube

Stand-up pojawił się w Polsce na początku lat 2000., choć niektórzy uważają, że prekursorami tego nurtu był Jerzy Kryszak, Tadeusz Drozda, a następnie także Cezary Pazura i Maciej Stuhr, którzy przygotowywali wystąpienia bardziej na kształt monologów kabaretowych, niż klasycznie rozumianego stand-upu, z uwagi na fakt, że nie testowali oni wcześniej swojego materiału, tylko od razu prezentowali go na scenie. Granica między tymi dwoma pojęciami jest zatem płynna i trudna do ustalenia, zwłaszcza że wielu kabareciarzy obecnie jeździ po Polsce ze swoimi stand-upowymi programami, jak chociażby - znany z kabaretu Paranienormalni - Igor Kwiatkowski.

Główną różnicą, dość intuicyjną, jest medium, poprzez które dystrybuowane są treści. W przypadku kabaretów jest to telewizja, a w przypadku stand-upu - internet. Choć z perspektywy laika stand-up może wydawać się wulgarny, pełen przekleństw i dość prostacki, obecnie polska scena jest znacznie bardziej zróżnicowana. Obok mainstreamowych stand-uperów jak Rafał Pacześ czy Mateusz Socha, którzy bez problemu wyprzedają stadiony, pojawiają się także bardziej abstrakcyjni artyści, tacy jak Cezary Jurkiewicz, Cezary Ponttefski lub Piotrek Szumowski, którzy wyróżniają się swoim oryginalnym stylem prowadzenia narracji.

Kariera stand-upera

Droga stand-upera na pierwszy rzut oka wygląda podobnie u wszystkich. Zazwyczaj zaczyna się od przygotowania własnego materiału, który następnie testuje się na tak zwanych wieczorach Open Mic, gdzie chętni mogą zaprezentować się przed publicznością. Na takich wydarzeniach występują zarówno początkujący, jak i doświadczeni komicy, którzy również testują swoje żarty. Często na wieczorach Open Mic profesjonaliści wyłapują talenty i zapraszają wybrane osoby do współpracy jako support. Jest to forma występu przed główną gwiazdą wieczoru. Osoba supportująca ma za zadanie rozgrzać publiczność na początku wydarzenia i przy okazji pokazać się z jak najlepszej strony, co może pomóc w zdobyciu większej popularności. Ostateczny cel to zostanie solowym artystą.

Jednak dzięki mediom społecznościowym, takim jak TikTok czy YouTube, czasem zdarza się, że komik szybko zyskuje popularność i omija etap bycia supportem, od razu przyciągając dużą publiczność. Przykładem takiego komika jest Daniel Midas.

Odbiorcy stand-upu przede wszystkim biorą udział w wydarzeniach na żywo lub oglądają występy (specjale) w internecie, najczęściej na YouTube. Z tego powodu, pod koniec trasy, komicy nagrywają swój występ i udostępniają go szerszej publiczności. Tym samym, osoby, które widziały występ na żywo, zyskują przywilej, ponieważ słyszą konkretne żarty na żywo, jako pierwsi. Z kolei odbiorcy zainteresowane stand-upem, którzy jednak nie są w stanie dotrzeć na wszystkie interesujące ich wydarzenia, mogą obejrzeć program w późniejszym terminie, online. Komicy podkreślają jednak, że cała atmosfera wydarzenia, fakt, że na taki stand-up poświęca się cały wieczór, a oprócz tego obecność innych osób i bycie "tu i teraz", sprawiają, że - cytując słowa powtarzane niemalże w każdym odcinku podcastu "Bity" przez prowadzącego Antka Syrka-Dąbrowskiego- "Chodźcie na komedie na żywo, bo jest dużo lepsza".

Poza kabaretem i stand-upem są także inne odłamy komedii, w tym roasty (rodzaj komediowego wydarzenia, w którym jedna osoba staje się celem żartów i drwin ze strony innych komików), impro (sceny improwizowane na żywo, często z udziałem publiczności), warsztaty komediowe czy też tematyczne programy publikowane online, jak chociażby treści na kanale "Masz Minutę" na YouTube, czyli swego rodzaju "Mam talent!" dla komików.

Występy stand-uperów we wrześniu w Poznaniu

We wrześniu Poznań zapewni fanom stand-upu mnóstwo doznań, ponieważ w tym miesiącu w mieście wystąpią:

• 4 września (czwartek) o 19:00, Mieszko Minkiewicz w programie "Lajcik" (trasa pożegnalna), BaRock Club, ul. Wielka 9
• 11 września (czwartek) o 20:00, Adam Sobaniec w programie "Podwójne Szczęście", BaRock Club, ul. Wielka 9
• 14 września (niedziela)o 14:00 i o 20:00 oraz 15 września (poniedziałek) o 17:00 i 20:00, Abelard Giza w programie "Wentyl", Teatr Wielki, ul. Aleksandra Fredry 9
• 19 września (piątek) o 19:00 i 20 września (sobota) o 19:00, Karol Modzelewski w programie "Bańka" (Pożegnanie z programem), TROPS Akademickie Centrum Kultury, ul. św. Rocha 9
• 21 września (niedziela) o 18:00, Patryk Gosiński w programie "Zaskocz mnie", Klub Miasto, ul. Szewska 20
• 23 września (wtorek) o 19:00, Grzegorz Dolniak w programie "Mogło być gorzej", Collegium Da Vinci - Aula Artis, ul. gen. Tadeusza Kutrzeby 10
• 24 września (środa) o 18:00, Katarzyna Piasecka w programie "Ukąszona", BaRock Club, ul. Wielka 9
• 26 września (piątek) o 19:00, Igor Kwiatkowski w programie "Introwertyk", Sala Ziemi Poznań Congress Center, ul. Głogowska 14

Polska scena komediowa, od kabaretów po stand-up i impro, wciąż się rozwija i zdobywa coraz szersze grono fanów. Choć tradycyjne kabarety mają wciąż swoje miejsce w kulturze, to właśnie internet i stand-up przyciągają dziś coraz więcej osób, poruszając różnorodne zagadnienia w wielu stylach i formach. Wrześniowe wydarzenia w Poznaniu to zatem doskonała okazja, by na żywo doświadczyć tego, co najlepsze w polskiej komedii i przekonać się, że faktycznie śmiech to zdrowie.