Inauguracja obchodów czerwca - wydarzenia przed 28 czerwca 2006 r.

Inauguracja obchodów miała miejsce już w styczniu 2006 roku, kiedy wydano płytę "Poznański Czerwiec '56", zawierającą dwa słuchowiska dokumentalne oraz materiały źródłowe wykorzystujące fragmenty reportaży radiowych, nagrań archiwalnych z 1956 roku, homilii Jana Pawła II wygłoszonej w 1997 roku na placu Adama Mickiewicza w Poznaniu.


W marcu Urząd Miasta Poznania uruchomił specjalny serwis internetowy poświęcony rocznicy Poznańskiego Czerwca. Znalazł się tam szczegółowy program obchodów, a także informacje historyczne, a nawet animacja wydarzeń. Nie zabrakło reprodukcji gazet z tamtego okresu ani przemówienia premiera Józefa Cyrankiewicza, czy też relacji Radia Wolna Europa. W czerwcu natomiast odbyła się oficjalna prezentacja plakatu promującego obchody. Płaczący noworodek z biało-czerwoną opaską na nadgarstku i napis "Pierwszy krzyk", został entuzjastycznie przyjęty zarówno przez kombatantów jak i społeczność Poznania. Plakat ten był jednym z wielu elementów kampanii informacyjnej w Polsce. Pojawił się jako billboard w trzystu miejscach największych miast. Zobaczyli go również czytelnicy ogólnopolskich tygodników i dzienników. Także w czerwcu, do 270 tysięcy mieszkań w Poznaniu trafiła ulotka informacyjna z programem obchodów 50. rocznicy Powstania '56, zawierająca także list prezydenta Ryszarda Grobelnego, zapraszający poznaniaków do wzięcia udziału w uroczystościach.


Rocznica Poznańskiego Czerwca była głównym tematem drogi krzyżowej, która wyruszyła w Wielki Wtorek ulicami miasta. Tysiące osób przeszło tą samą drogą, którą w 1956 roku pokonali robotnicy z Zakładów im. Hipolita Cegielskiego. Wierni ruszyli spod historycznej hali W3, a następnie udali się na plac Mickiewicza. Rozważania modlitewne towarzyszące drodze krzyżowej przygotował bp Marek Jędraszewski."Chcemy pokazać, że pamiętamy, bo każdy naród bez rzetelnej pamięci o sobie jest skazany na destrukcję" - mówił biskup Marek Jędraszewski. - "Będziemy także przebaczać i modlić się, za tych, którzy wtedy strzelali, bili, kłamali". Przed uczestnikami drogi krzyżowej na lawecie jechał dębowy krzyż, mierzący sześć metrów i ważący prawie 500 kilogramów. Asystę przejmowali kolejno reprezentanci różnych grup społecznych: pracowników i członków "Solidarności" HCP, ZNTK, MPK i PKP, służby zdrowia, nauczycieli, policji, wojska, AK, Sybiraków i Rodzin Katyńskich, wreszcie młodzieży i pracowników wyższych uczelni, prawników, władz miasta i regionu (po nabożeństwie krzyż został przekazany nowej parafii pw. św. Karola Boromeusza na os. Pod Lipami).


Także ledniccy katecheci z ojcem Janem Górą na czele, w porozumieniu z Zarządem Regionu NSZZ "Solidarność" oddali cześć ofiarom Czerwca '56 podczas tegorocznego spotkania młodych "Chrystus drogą" w dniu 3 czerwca. W trakcie spotkania członkowie "Solidarności" wypuścili 74 białe gołębie symbolizujące dusze ofiar poznańskiego zrywu. Ku górze wzbiło się także 10 tys. balonów z napisem "Pamiętamy". Honorowymi gośćmi tegorocznej Lednicy byli przedstawiciele Stowarzyszenia Poznański Czerwiec '56, Związku Powstańców Poznańskiego Czerwca 1956 r."Niepokonani" oraz Związku Kombatantów i Uczestników Powstania Poznańskiego Czerwca 1956 r.


Odnowiono pomnik na placu Mickiewicza oraz jego otoczenie. Ponieważ z dokumentów Instytutu Pamięci Narodowej wynika, że manifestujący poznaniacy śpiewali "Boże coś Polskę", na transparentach nieśli hasła "My chcemy Boga" oraz żądali powrotu religii do szkół, do istniejącego napisu: "Za wolność, prawo i chleb" na pomniku dodano: "O Boga". W roku 1981, kiedy odsłaniano monument, umieszczenie odwołania do Boga było jeszcze niemożliwe. W posadzkę przy pomniku wmurowano tablicę przypominającą, że w 1997 roku modlił się tam papież Jan Paweł II. Znalazło się też wyjaśnienie, że stało się tak dopiero w 1997 roku, bo podczas pielgrzymki w 1983 roku władze komunistyczne nie pozwoliły Janowi Pawłowi II stanąć przy pomniku.


Plac Adama Mickiewicza stał się świadkiem historycznego misterium już kilka dni przed głównymi uroczystościami, 23 czerwca. Właśnie wtedy pod Poznańskimi Krzyżami odbyła się uroczysta msza święta, w której uczestniczyły tysiące poznaniaków, osiemdziesięciu biskupów i blisko dwustu księży. Uroczystej procesji ulicami Poznania przewodniczył kardynał Stanisław Dziwisz, który poprowadził wiernych z kościoła pod wezwaniem Serca Jezusa na plac Mickiewicza. Tam mszy świętej, która była zwieńczeniem 336. Zebrania Plenarnego Konferencji Episkopatu Polski przewodniczył prymas Polski kard. Józef Glemp. Na zakończenie kardynał Dziwisz poświęcił tablicę upamiętniającą wizytę w Poznaniu papieża Jana Pawła II, natomiast metropolita poznański abp Stanisław Gądecki poświęcił odnowiony napis na pomniku Ofiar Czerwca '56 z dodanym wezwaniem "O Boga" ("O Boga, Za Wolność, Prawo i Chleb").


W przeddzień państwowych obchodów 50. rocznicy Czerwca '56 - 27 czerwca 2006 r. - przedstawiciele związków kombatanckich, Władze Województwa Wielkopolskiego, Władze Miasta Poznania, związkowcy i mieszkańcy uczcili bohaterów tamtych wydarzeń. W czasie przemówień wygłaszanych przed zakładami pracy i tablicami poświęconymi ofiarom Powstania, przypominano powody robotniczego zrywu. Dużo mówiono również o aktualnej sytuacji robotników w Polsce."To zbuntowane miasto jako pierwsze głośno i wyraźnie powiedziało NIE komunistycznej władzy i zapoczątkowało drogę do wolnej ojczyzny", powiedział Zastępca Prezydenta Poznania Maciej Frankiewicz pod tablicą upamiętniającą pracowników Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego (MPK), którzy przed pół wiekiem dołączyli do protestujących Zakładów Cegielskiego. Szef zakładowej "Solidarności" Jacek Pietrzak zaznaczył, że spotykając się w miejscach pamięci przypominamy, iż ten pierwszy zryw wolnościowy był potrzebny i słuszny. Maciej Frankiewicz dodał w obecności kombatantów: "Oddajemy im hołd i zdajemy sobie sprawę, jak wiele temu pokoleniu zawdzięczamy". Zaznaczył, że w 1956 roku miasto podniosło się z klęczek, by upomnieć się o godne życie. Przed Zakładami Naprawczymi Taboru Kolejowego (ZNTK) pojawiły się natomiast transparenty z hasłami niesionymi przed pół wiekiem przez robotników poznańskich: "Żądamy sprawiedliwości, wolności i chleba", "Chcemy jeść". Zawisły one wokół tablicy upamiętniającej udział robotników ZNTK w czerwcowym zrywie. Przemawiająca podczas uroczystości szefowa "Solidarności" w ZNTK, Lidia Dudziak, nadmieniła, iż hasła te mimo upływu czasu nie straciły swojej aktualności, natomiast szef NSZZ "Solidarność" Janusz Śniadek podkreślił, że rok 2006 został ogłoszony "Rokiem czerwcowych zrywów robotniczych". Potwierdził, że dziś, wprawdzie z innych powodów, ale podobnie jak przed 50 laty łamane są prawa robotników. W przeddzień 50. rocznicy robotniczego zrywu, pamięć bohaterów tamtych wydarzeń uczcili też pracownicy Cegielskiego, którzy wraz z kombatantami, przedstawicielami Władz Miasta Poznania, województwa oraz wielu środowisk spotkali się pod bramą główną zakładów. Pod tablicą upamiętniającą robotników, którzy rozpoczęli protest, złożono kwiaty. Wiązanki pojawiły się także pod tablicą poświęconą organizatorowi strajku w Cegielskim - Stanisławowi Matyi. Wieczorem kwiaty złożono pod tablicami upamiętniającymi młodych bohaterów: Czerwca '56 w Poznaniu - trzynastoletniego Romka Strzałkowskiego i Października '56 w Budapeszcie - szesnastoletniego Petera Mansfelda. Obaj młodzi bohaterowie mają w Poznaniu swoje (krzyżujące się ze sobą) ulice i tablice pamiątkowe.


Także 27 czerwca w Auli Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza odbyło się uroczyste posiedzenie Komisji Krajowej NSZZ "Solidarność". Członkowie Komisji przyjęli specjalne stanowisko w sprawie Powstania Poznańskiego Czerwca '56, składając hołd wszystkim, którzy swoje życie oddali na rzecz niepodległej Polski."Oddajemy cześć tym, którzy w czasach panowania wszechobecnego terroru odważyli się stanąć w obronie godności człowieka pracy" - czytamy w stanowisku."Niech w naszym wspólnym wolnym domu nie zabraknie wolności, sprawiedliwości i chleba. Niech nie zabraknie Boga, o którego obecność w codziennym życiu upomnieli się poznańscy robotnicy w Czarny Czwartek 1956 roku". Obchody rocznicowe tego dnia zakończył apel poległych pod pomnikiem Poległych w Powstaniu Poznańskiego Czerwca 1956 r. przy ul. Kochanowskiego.

Ten artykuł ma więcej niż jedną stronę. Wybierz poniżej kolejną, żeby czytać dalej