Bezpieczeństwo dzieci i młodzieży online
Internet stał się integralną częścią życia dzieci i młodzieży, otwierając dla nich nowe możliwości komunikacji i łączenia się z innymi. Jednakże, aby korzystać z Internetu w sposób bezpieczny, ważne jest przestrzeganie pewnych zasad. Oto kilka praktycznych porad dotyczących bezpieczeństwa online.
1. Na początek - rozmowa
Niezależnie od wieku ważne jest, aby otwarcie rozmawiać z dziećmi na temat doświadczeń online. Otwarta komunikacja pozwala zrozumieć potencjalne zagrożenia i uzyskać wsparcie w przypadku trudności. Bez wiedzy na temat aktywności dziecka online nie jesteśmy w stanie zabezpieczyć go przed zagrożeniami w sieci.
Powinniśmy jednak pamiętać, że dziecko również ma prawo do prywatności. Właśnie dlatego podczas rozmowy powinniśmy zachować wyczucie i nie sprawiać wrażenia, że staramy się narzucić pełną kontrolę - co może przynieść skutek odwrotny do zamierzonego.
2. Ustalcie zasady korzystania z Internetu
Wspólnie opracujcie rozsądne zasady korzystania z Internetu. Ustalcie godziny, w których dziecko może korzystać z urządzeń elektronicznych i rodzaje treści, które może przeglądać.
Tutaj również ważne jest, by nie narzucać dziecku bezwarunkowo swojego zdania, a raczej wspólnie wypracować zasady, do których będzie mogło się stosować. Urządzenia elektroniczne nie zawsze oznaczają rozrywkę - coraz więcej dzieci wykorzystuje je do nauki, na przykład podstaw programowania lub grafiki komputerowej. W takim wypadku narzucanie im ograniczeń może ograniczyć rozwój być może wartościowej pasji.
3.Szczerość popłaca
Jeżeli nie rozumiemy, dlaczego nasze dziecko chce w dany sposób spędzać czas przed ekranem, lepiej przyznać się do swojej niewiedzy i poprosić je, by nam to wytłumaczyło. Przy zdrowych relacjach na linii rodzic-dziecko powinniśmy móc zaufać mu na tyle, by samo opowiedziało nam o sposobach, w jakie spędza swój wolny czas.
4. Na naukę nigdy nie jest za późno
Z drugiej strony, informacje uzyskane przez dziecko możemy sami zweryfikować w Internecie. Być może samo nie jest świadome, jakie zagrożenia niesie ze sobą korzystanie z różnych stron internetowych i platform online.
W sieci bez trudu znajdziemy liczne poradniki i publikacje poświęcone bezpieczeństwu dzieci online. Możemy skorzystać na przykład z platformy Safer Internet (saferinternet.pl), na której znajdziemy materiały edukacyjne dla dzieci i rodziców. Zwróćmy jedynie uwagę, by próbować zainteresować dziecko materiałami dopasowanymi do ich wieku.
Dodatkowo, na stronie Smart City (poznan.pl) co tydzień ukazują się artykuły z cyklu "Cyber Piątki", w przystępny sposób poruszające najnowsze trendy i zagrożenia w obszarze bezpieczeństwa w sieci. Część z tych artykułów można przeczytać także w Biuletynie Informacji Publicznej, w zakładce Cyberbezpieczeństwo (bip.poznan.pl).
5. Udostępnianie informacji
Naucz dzieci, by nigdy nie udostępniały osobistych informacji w sieci bez waszej zgody. Należą do nich między innymi: adres zamieszkania, numer telefonu czy dane szkolne. Ograniczysz w ten sposób ryzyko stania się przez dziecko ofiarą oszustwa online lub groomingu (w tym kontekście - uwodzenia przez osoby dorosłe).
6. Nauczcie zgłaszania zagrożeń
Dziecko powinno mieć świadomość, że w razie dostrzeżenia zagrożenia w Internecie, może wam o nim opowiedzieć. Warto nie lekceważyć takich sygnałów i zgłosić to do odpowiednich podmiotów. Na szczęście, jest to całkiem proste.
Możecie skorzystać ze strony internetowej zespołu Dyżurnet (dyzurnet.pl). Prowadzony przez Narodową i Akademicką Sieć Komputerową (NASK), działa jako punkt kontaktowy do zgłaszania nielegalnych treści w Internecie, szczególnie związanych z zagrożeniami wymierzonymi w dzieci. Na stronie znajdziecie też wiele praktycznych informacji i porad o bezpieczeństwie w sieci.
Bezpośredni odnośnik do formularza zgłoszeniowego Dyżurnet: Zgłoś (dyzurnet.pl).
7. Silne hasła
Nauczcie dzieci tworzyć silne, unikalne hasła do swoich kont online. Opowiedzcie im więcej o bezpieczeństwie haseł, a może nauczcie je korzystania z menedżera haseł? Warto zastanowić się przy okazji, czy nasze hasła są odpowiednie, a także ustawić logowanie dwuetapowe dla najważniejszych usług.
Jeżeli sami potrzebujecie wiedzy w tym temacie, zajrzyjcie do artykułów:
8. Programy i aktualizacje
Nie zapominajmy o aktualizowaniu programów zainstalowanych na urządzeniach naszych i naszego dziecka. Posiadanie aktualnych wersji programów jest bardzo ważne - ich twórcy dzięki aktualizacjom mogą usuwać różne błędy, w tym i te związane z bezpieczeństwem. Regularnie je aktualizując, zmniejszamy ryzyko stania się ofiarą złośliwego oprogramowania.
Warto również rozważyć instalację dobrego i sprawdzonego programu antywirusowego. W wielu przypadkach nie będzie to jednak konieczne - w sytuacji korzystania z systemu operacyjnego Windows 10 lub 11 (stosunkowo popularnych w naszym regionie), nasz komputer już jest całkiem dobrze chroniony przed różnymi zagrożeniami.
9. Myślenie krytyczne
Porozmawiajmy z dzieckiem o tym, jak ważne jest krytyczne podchodzenie do treści dostępnych w Internecie. W zalewie niesprawdzonych lub po prostu fałszywych informacji, dzieci powinny jak najszybciej zacząć uczyć się weryfikowania treści docierających do nich za pomocą Internetu.