Poznan.pl, oficjalna strona Miasta Poznania

WŁODZIMIERZ GEDYMIN

Kapitan pilot. Broniąc przestrzeni powietrznej Poznania w początkach II wojny światowej, 2 września 1939 roku zestrzelił dwa niemieckie samoloty: obserwacyjnego dorniera 17F2 i meteorologicznego heinkla 111J, a 6 września pod Kleszczewem bombowiec He 111. Pod względem liczby zestrzelonych samolotów był czwarty wśród wszystkich polskich lotników walczących w 1939 roku. Jego postać jest w Poznaniu mało znana, o jego wojennych wyczynach w obronie miasta wie jedynie niewielka liczba miłośników lotnictwa wojskowego.

Urodził się 23 czerwca 1915 roku w Petersburgu w rodzinie Wacława i Janiny Szarskiej. Po wybuchu rewolucji bolszewickiej Gedyminowie przenieśli się do Poznania, gdzie Włodzimierz chodził do prywatnej szkoły podstawowej pani Rozmuskiej na pl. Asnyka na Jeżycach. Naukę kontynuował w Gimnazjum im. Karola Marcinkowskiego. Zafascynowany lotniczymi wyczynami polskich pilotów Franciszka Żwirki i Stanisława Wigury rozpoczął lotniczy kurs teoretyczny prowadzony przez poznańskich oficerów, który ukończył z trzecią lokatą. Wysoka ocena pozwoliła mu na wybór miejsca praktyk - wybrał poznańskie lotnisko Ławica.

Służbę wojskową rozpoczął w 57. Pułku Piechoty w Poznaniu. Po zakończeniu szkolenia pozostał w wojsku. W 1937 roku ukończył Szkołę Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie w stopniu podporucznika pilota lotnictwa myśliwskiego i został przydzielony do 131. Eskadry Myśliwskiej należącej do III Dywizjonu Myśliwskiego z bazą na Ławicy. W czasie wojny był zaangażowany w prace Wydziału Lotniczego Komendy Głównej Armii Krajowej. Uczestniczył wtedy w przekazaniu aliantom części przechwyconych pod Tarnowem niemieckich rakiet V-2.

Po wojnie podjął pracę w Polskich Liniach Lotniczych LOT, z których w czasach stalinowskich został zwolniony. Potem latał w lotnictwie cywilnym i sanitarnym. Za działalność w okresie konspiracji został awansowany do stopnia kapitana i odznaczony orderami Virtuti Militari i Krzyżem Walecznych. Obecnie mieszka w Pułtusku. Decyzją Rady Miasta 24 października 2006 roku przyznano mu Honorowe Obywatelstwo Miasta Poznania.

Zmarł w wieku 97 lat w Pułtusku 17 czerwca 2012 roku.

**

kard. ZENON GROCHOLEWSKI

Wielki autorytet naukowy i duchowy. Doprowadził do beatyfikacji dwóch osób z Wielkopolski: Edmunda Bojanowskiego (1999) i siostry Sancji Janiny Szymkowiak (2002). Blisko współpracował z Janem Pawłem II. Otwarty na drugiego człowieka, tolerancyjny, sprawiedliwy. Znajduje uznanie w całym świecie, który widzi w nim człowieka umiejącego sprostać ważnym i trudnym zadaniom społecznym i naukowym.

Urodził się 11 października 1939 roku w Bródkach koło Pniew, po zakończeniu II wojny światowej rodzina przeniosła się do Miedzichowa koło Nowego Tomyśla. W 1953 roku wstąpił do Niższego Seminarium Duchownego w Wolsztynie, w 1957 roku rozpoczął studia filozoficzno-teologiczne w Arcybiskupim Seminarium Duchownym w Poznaniu. Święcenia kapłańskie przyjął od abpa Antoniego Baraniaka w 1963 roku, za dewizę obierając słowa św. Jana Chrzciciela "Illum oportet crescere" (On ma wzrastać). Następne trzy lata pracował na poznańskim os. Warszawskim w kościele Chrystusa Odkupiciela. W 1966 roku rozpoczął studia prawa kanonicznego na Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim w Rzymie. Jego praca licencjacka (1968) oraz doktorska (1972) zostały nagrodzone złotym medalem. Odbył też trzyletnie Studium Rotalne, zdobywając tytuł Adwokata Rotalnego (1974). W latach 1972-99 pracował w Najwyższym Trybunale Sygnatury Apostolskiej, od 1998 roku na stanowisku prefekta. Prowadził zajęcia ze studentami na Wydziale Prawa Kanonicznego Uniwersytetu Gregoriańskiego (1974-99), na Papieskim Uniwersytecie Lateraneńskim (1980-84) oraz w Studium Rotalnym (1986-98), publikując jednocześnie wiele cenionych prac naukowych. 22 grudnia 1982 r. papież Jan Paweł II wyniósł go do godności biskupiej (sakrę z rąk papieża przyjął 6 stycznia 1983 r.), a w 1991 roku - arcybiskupiej. Brał czynny udział w przygotowaniu Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1983 roku, reformy Kurii Rzymskiej z 1988 roku oraz Prawa Fundamentalnego Państwa Watykańskiego z 2000 roku. Pełnił i nadal pełni rozliczne funkcje w Kurii Rzymskiej. W listopadzie 1999 roku został mianowany prefektem Kongregacji Wychowania Katolickiego, jest także członkiem Kongregacji Biskupów (od 1999 roku), Kongregacji Doktryny Wiary (od 2001 roku), Kongregacji Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów (od 2005 roku), Najwyższego Trybunału Sygnatury Apostolskiej (od 2006 roku) i Kongregacji Rozkrzewienia Wiary (od 2006 roku). W lutym 2001 roku został kardynałem. Wydał kilkaset publikacji naukowych dotyczących prawa kanonicznego i kwestii związanych z wychowaniem. Wygłaszał referaty na kongresach i sympozjach w ośrodkach naukowych w Europie, Ameryce Łacińskiej, Ameryce Północnej, Azji i Afryce.

Wielorakie działania kardynała zostały docenione, o czym świadczą liczne wyróżnienia. Jest m.in. honorowym członkiem stowarzyszenia Kanonistów Słowackich (1992), Włoskich (1998) i Polskich (1999), członkiem honorowym Papieskiej Akademii św. Tomasza z Akwinu w Rzymie (2001), doctorem honoris causa Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie (1998), Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego (1999), Uniwersytetu w Passau i w Glasgow (2001), w Buenos Aires i Bratysławie (2002), w Taipei (2003), w Po­znaniu (2004), w Bukareszcie (2006), w Osijek (2007) oraz Uniwersytetu Fordham w Nowym Jorku (2008). Wśród wielu innych odznaczeń został uhonorowany także Gran Cruz de la Orden al Mérito de Chile (2003) i Das Grosse Verdienstkreutz mit Stern und Schuterband des Verdienstordens des Bundesrepublik Deutschland (2005). Honorowe obywatelstwo przyznały mu miasta: Trenton w USA (1988), Princeton w USA (1992), Agropoli we Włoszech (1992), Lewocza na Słowacji (1997) i Ciechocinek (2006).

W 2001 roku Towarzystwo im. Hipolita Cegielskiego w Poznaniu przyznało kardynałowi statuetkę Złotego Hipolita, a w 2006 roku wojewoda wielkopolski wręczył mu Medal "Ad Perpetuam Rei Memoriam". Honorowym Obywatelstwem Miasta Poznania radni miejscy wyróżnili go 16 maja 2006 roku.

30 grudnia 2007 roku w poznańskiej archikatedrze odbyły się uroczystości z okazji 25-lecia przyjęcia przez kardynała Zenona Grocholewskiego sakry biskupiej z rąk papieża Jana Pawła II. W dniu 21 lutego 2011 roku został kardynałem prezbiterem.