2008
KLEMENS MIKUŁA
Urodził się 6 lipca 1931 roku w Poznaniu. Po ukończeniu Państwowego Gimnazjum i Liceum Budownictwa studiował w Politechnice Poznańskiej i Wrocławskiej do roku 1972. W latach 1956-1986 pracował w Państwowym Biurze Projektów Budownictwa Przemysłowego oraz w Pracowni Usług Architektonicznych SARP. We własnej pracowni stworzył projekt dla założenia architektonicznego wokół Jeziora Maltańskiego. Jest on kontynuacją projektu znanego poznańskiego architekta Adama Ballenstaedta (1880-1942), planującego nad Maltą stworzyć duży park, w którym zieleń i obiekty sportowe łączyłyby się z rzeźbami, estradami, salami teatralnymi. Projekt Mikuły oparł się na podobnych założeniach. Zrealizowany uzyskał nagrodę Polskiego Komitetu Olimpijskiego "Złoty wawrzyn olimpijski". Przy jeziorze znajduje się: Kopiec Wolności, stok narciarski "Malta Ski", Nowe Zoo, Kolejka Maltanka, sezonowe sztuczne lodowisko, zjazd rynnowy, Poznański Węzeł Rowerowy, Termy Maltańskie. Jest też efektowna fontanna ze strumieniem wytryskującym z tafli jeziora. Na torze regatowym rozegrano m.in. Mistrzostwa Europy Juniorów w Kajakarstwie (2009), Mistrzostwa Świata w Kajakarstwie (1990, 2001, 2010), Mistrzostwa Świata w Wioślarstwie (2009). Tereny wokół Malty cieszą się wielką popularnością. W latach 80. wykorzystywane dość umiarkowanie, przede wszystkim przez spacerowiczów, obecnie są chętnie odwiedzane przez rowerzystów, biegaczy, miłośników nordic walking, jeżdżących na rolkach i deskorolkach. Szczególnie w weekendy bywa nad Maltą nawet tłoczno. Nad jej brzegami w sezonie letnim czynne są kina plenerowe, odbywają się koncerty rockowe i folkowe, przedstawienia teatralne (np. Festiwal Malta), miejskie festyny (np. Święto Pyry). To jedno z poznańskich miejsc rekreacyjnych, które wykorzystywane jest przez cały rok. Poznaniacy po prostu lubią tu bywać.
Przez 8 lat pełnił funkcję radnego miejskiego, zaangażowanego szczególnie w prace Komisji Zagospodarowania Przestrzennego i Budownictwa, Komisji Polityki Przestrzennej i Komisji Ekologicznej.
Jest laureatem poznańskiej nagrody architektonicznej im. Jana Baptysty Quadro w 1999 roku.
Projekt maltański sprawił, że Rada Miasta na sesji XVIII z 13 maja 2008 roku przyznała architektowi tytuł Zasłużony dla Miasta Poznania.
Klemens Mikuła zmarł 21 czerwca 2014 roku. Miał 83 lata.
**
LESZEK KLEKOCIUK
Urodził się w Darłowie 22 kwietnia 1961 roku. Uczył się w Niższym Seminarium Duchownym oo. Franciszkanów w Niepokalanowie, po nim rozpoczął nowicjat w Zakonie oo. Franciszkanów Konwentualnych w Smardzewicach. Po pierwszych ślubach zakonnych podjął studia w Wyższym Seminarium Duchownym w Łodzi - Łagiewnikach. Pracę magisterską z historii Kościoła napisał na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. 20 maja 1987 roku biskup Władysław Ziółko udzielił mu święceń kapłańskich. Rozpoczął pracę w Gnieźnie, gdzie oprócz zajęć duszpasterskich (nauka religii, prowadzenie scholi, opieka nad ministrantami) zainicjował remont we franciszkańskim zespole kościelno-klasztornym. Od 1989 roku studiował na UAM filologię klasyczną, posługę duchową pełniąc w kościele na Górze Przemysła. W 1992 roku przeniesiony został do parafii i klasztoru św. Jakuba w Lęborku, jednocześnie będąc wicedziekanem dekanatu Lębork. Po 4 latach władze zakonu skierowały ojca Klekociuka do Poznania, tutaj w klasztorze na Górze Przemysła został ekonomem i poborcą klasztornym. Zorganizował Franciszkańskie Centrum Kultury, opiekował się dziećmi z rodzin alkoholików. Podjął inicjatywy kulturalne, które szybko zostały zaakceptowane przez mieszkańców miasta. Festiwal "Królowej Anielskiej Śpiewajmy", "Muzyka Pasyjna i Paschalna - Wielki Tydzień u Franciszkanów" weszły na stałe do kalendarza miejskich imprez muzycznych. W kościele odbywają się koncerty artystów polskich i zagranicznych, wielokrotnie gra w nim ze swoimi gośćmi najważniejsza polska orkiestra barokowa - "Arte dei Suonatori".
W połowie roku 2005, po licznych przygotowaniach, rozpoczął się u Franciszkanów zakrojony na wielką skalę remont kościoła i klasztoru, którym zajął się ojciec Klekociuk. Kościół pod wezwaniem św. Antoniego Padewskiego to okazała trójnawowa bazylika z transeptem stojąca na zboczu Góry Przemysła, zbudowana wg projektu Jana Końskiego w 2. połowie XVII wieku. Nawa główna pokryta jest sklepieniem kolebkowym z lunetami. W ołtarzu głównym wisi obraz "Widzenie św. Antoniego", w bocznych stoją rzeźby św. Franciszka i św. Augustyna. Twórcami XVIII-wiecznego wnętrza byli bracia (krwi i zakonni) Adam i Antoni Swachowie. Było ono kilkakrotnie w swojej historii poddawane zabiegom konserwatorskim. Od 2. połowy lat 90. XX wiekuprzygotowywano się do całościowego odnowienia i świątyni i klasztoru. Prace rozpoczęto w początkach października 2005 (umowę podpisano 3 października - w przededniu rocznicy śmierci św. Franciszka, założyciela zakonu), po wielu koniecznych zabiegach formalnych, które przyniosły wsparcie finansowe z funduszy Unii Europejskiej. Ostatecznie koszty wyniosły 6,47 mln zł, w tym zawarły się pieniądze Miasta Poznania, klasztoru, poznaniaków. Prace dotyczyły m.in. polichromii nawy głównej, naw bocznych, sklepień, balustrad chóru. Odnowiono epitafia, ambonę, nagrobki i tablice. Konserwowano elementy z drewna i kamienne posadzki. Wspaniale odnowiono kaplicę Swachów z kunsztownym ołtarzem, w którym znajduje się obraz Matki Boskiej w Cudy Wielmożnej (od 1669 uznany za cudowny, w kaplicy od 1681 roku). Obraz ten przetrwał czas rozbiorów, kilku wojen i do dzisiaj modlą się przed nim tysiące poznaniaków. "Księga łask, próśb i cudów" zapełnia się każdego dnia nowymi wpisami - prośbami i podziękowaniami kierowanymi do Pani Poznania.Zakończony w roku 2011 remont to wielki sukces o. Klekociuka. Kościół Franciszkanów odwiedza wielu turystów, jest punktem obowiązkowym w programie każdej wycieczki. Przyciąga swoim znakomitym wnętrzem i "Makietą Starego Poznania", która prezentowana jest w kościelnych podziemiach. Narodowy Bank Polski przedstawił na dwuzłotowej monecie wybitej w 2011 roku właśnie poznański franciszkański zespół klasztorny. Wydarzenie religijne i artystyczne odbywające się "u Franciszkanów" na Górze Przemysła mają dzięki staraniom ojca Klekociuka wysoką rangę. Są doceniane, po prostu lubiane, gromadzą w świątyni wielu ludzi, często bardzo wymagających melomanów.
W uchwale XXXVII Rady Miasta z 13 maja 2008 roku mówi się, że zasługi ojca Klekociuka dla ochrony dziedzictwa kulturowego Poznania i promocji miasta upoważniają radnych do przyznania mu tytułu Zasłużony dla Miasta Poznania.
**
KRYSTYNA DASZKIEWICZ
Urodziła się 12 marca 1924 roku w Toruniu. Wywieziona wraz z rodzicami do Generalnej Guberni zaangażowała się w walkę z okupantem (była w oddziale partyzanckim Armii Krajowej w latach 1942-45). Po maturze w liceum im. Stefana Żeromskiego w Toruniu rozpoczęła studia prawnicze. Absolwentka prawa na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika, interesuje się prawem karnym i patologią społeczną. Jest także psychologiem. Od 1952 roku pracuje na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Profesorem zwyczajnym została w 1977 roku. W ciężkich czasach stanu wojennego była obrońcą pracowników i studentów UAM. Jej badania naukowe dotyczą przestępstw w kontekście ich sprawców i ofiar, sprawowania władzy totalitarnej, odpowiedzialności za zbrodnie przeciwko ludzkości, zbrodnie w powiązaniu z nadużywaniem władzy, niemieckie zbrodnie wojenne.Wśród ponad 460 publikacji znajdują się: "Przestępstwa z premedytacją", "Nadzwyczajne złagodzenie kary", Przestępstwa z afektu", Traktat o złej robocie", "Przedawnienie zbrodni wojennych i zbrodni przeciwko ludzkości w prawie karnym NRF". Za znaczące w swym dorobku uznaje szczególnie te prace, które dotyczą zbrodni na narodzie polskim, w szczególności na obywatelach Wielkopolski i Poznania w czasie okupacji hitlerowskiej. Krystyna Daszkiewicz była obserwatorem procesu księdza Jerzego Popiełuszki, jego części toruńskiej i warszawskiej. Efektem zajmowania się tą najgłośniejszą zbrodnią w PRL- u była publikacja "Sprawa morderstwa księdza Jerzego Popiełuszki", za którą autorka otrzymała prestiżową nagrodę Jerzego Łojka (wybitne prace historyczne poruszające tematy pomijane lub fałszowane dotyczące historii Polski przyznawana przez Fundację Łojka przy Instytucie J. Piłsudskiego w Nowym Jorku).
Inne nagrody i odznaczenia: Nagrody Ministerstwa Edukacji (dwukrotnie); Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski; Nagroda Instytutu im. J. Piłsudskiego w Nowym Jorku; Krzyż Komandorski z Gwiazda Orderu Odrodzenia Polski.
W latach 80., w czasie stanu wojennego, niosła pomoc represjonowanym mieszkańcom Wielkopolski. W niepodległej Polsce zajmowała się problemami nadużyciami władzy, zbrodniami totalitarnymi i reforma polskiego prawa karnego.
Wszystko to, co robi, służy dwóm wartościom - prawdzie i sprawiedliwości.
W uchwale XXXVII Rady Miasta Poznania z dnia 13 maja 2008 roku w paragrafie 1 napisano: "W uznaniu wielkich zasług dla życia naukowego i społecznego, służących rozwojowi i promocji miasta Poznania, regionu wielkopolskiego i kraju, doceniając niezłomność charakteru w najtrudniejszych chwilach, Rada Miasta nadaje tytuł Zasłużony dla Miasta Poznania Pani Profesor Krystynie Daszkiewicz".
**
HALINA i TADEUSZ ZGÓŁKOWIE
Profesorowie zajmują się językoznawstwem. Oboje są poznaniakami z wyboru. Halina Zgółkowa urodziła się 24 lutego 1947 roku w Babimoście. Po ukończeniu Liceum Pedagogicznego w Sulechowie studiowała polonistykę na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Uczyła języka polskiego w poznańskich szkołach muzycznych, w roku 1973 rozpoczęła pracę w Instytucie Filologii Polskiej UAM, tytuł profesora zwyczajnego nadano jej w 2003 roku. Zajmuje się leksykologią, leksykografią, retoryką, socjolingwistyką, nauczaniem języka polskiego jako języka obcego. Bada współczesną polszczyznę mówioną, szczególnie język dzieci i młodzieży ("Czym język za młodu nasiąknie", "Świat w dziecięcych słowach"). Jest współautorką słowników językowych (polsko-fiński, polsko-norweski, polsko-duński, polsko-szwedzki). Pod jej redakcją naukową Wydawnictwo Kurpisz opublikowało (1994-2005) 50- tomowy "Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny". Publikacja ta, nazywana "słownikiem poznańskim" (autorzy, redaktorzy, miejsce i wydawca), mimo kontrowersji związanych z prawami autorskimi jest najobszerniejszym ogólnym, adresowanym do szerokiego odbiorcy słownikiem wydanym w powojennej Polsce. Od roku 1999 kieruje stworzonym przez siebie Zakładem Retoryki Pragmalingwistyki i Dziennikarstwa. W latach 1999-2007 pracowała także w Wyższej Szkole Zarządzania i Bankowości w Poznaniu. Jest wielką promotorką języka polskiego poza granicami Polski. Prowadzi zajęcia z dziennikarzami wszystkich rodzajów mediów, przygotowuje opinie dla sądownictwa i Telewizji Polskiej. Jest jurorką ogólnopolskich konkursów (np. Mistrz Mowy Polskiej) i konkursów krasomówczych.
Forum Szkół Polskich w Holandii przyznało jej swoje honorowe członkostwo. Otrzymywała parokrotnie nagrody ministerialne i uczelniane, Nagrodę Pro Patria et Lingua im. Witolda Doroszewskiego i Złoty Krzyż Zasługi. Wojewoda Wielkopolski wyróżnił ją wspólnie z mężem Tadeuszem medalem Ad Perpetuam Rei Memoriam. Wyróżniono ją także nagrodą przyznawaną przez organizowane w Poznaniu Biennale Sztuki dla Dziecka.
Tadeusz Zgółka urodził się 1 lutego 1945 roku w Rodatyczach na Kresach Wschodnich II RP. Po maturze w Rzepinie rozpoczął studia na filologii polskiej UAM. Rozpoczyna pracę pod kierunkiem prof. Jerzego Kmity, stając się tym samym członkiem Poznańskiej Szkoły Metodologicznej. W 1979 roku stworzył w Instytucie Językoznawstwa UAM Zakład Metodologii Lingwistyki, którym kierował 25 lat. Od roku 1996 jest profesorem zwyczajnym. Na UAM tworzył nowe kierunki studiów: językoznawstwo i informację naukową, hungarystykę , hispanistykę i etnolingwistykę. Z jego inicjatywy na Wydziale Filologii Polskiej i Klasycznej otwarto Podyplomowe Studium dla Nauczycieli Języka Polskiego jako Obcego. W czasie pracy na uczelni zajmował różne stanowiska, m.in. był prodziekanem, a następnie dziekanem Wydziału Filologicznego i Wydziału Neofilologicznego, który też współtworzył. Ponadto był współorganizatorem i rektorem Wyższej Szkoły Języków Obcych w Poznaniu, w której obecnie (2012) jest Prorektorem ds. Studiów. W ramach WSJO współtworzył policealną Akademię Słowa i przedsięwzięcie edukacyjne - Uniwersytet Uczniowski przy współpracy z Miastem. Profesor Zgółka był członkiem Rady Wydawniczej polskiej edycji Encyclopaedia Britannica, uczestniczył w tworzeniu podstaw programowych do nauczania języka polskiego w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych. Jest recenzentem wielu polskich podręczników. Na Uniwersytecie im. Łomonosowa w Archangielsku stworzył polonistykę. Pracował jako edytor różnych wydawnictw, w tym wraz z żoną wielotomowego Praktycznego Słownika współczesnej polszczyzny. Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem Komisji Edukacji Narodowej, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, nagrodami uczelnianymi. W roku 2000 Państwowy Pomorski Uniwersytet im. M. Łomonosowa w Archangielsku uhonorował go doktoratem honoris causa. Prywatnie jest mężem Haliny Bułczyńskiej-Zgółkowej. Motywując przyznanie obojgu tytułu Zasłużony dla Miasta Poznania, radni zwracali uwagę w stosownej uchwale z 13 maja 2008 roku na duże zasługi profesorostwa w promowaniu języka polskiego i edukacji językowej tak w kraju, jak i zagranicą.
**
Orkiestra Kameralna Polskiego Radia "Amadeus" pod dyrekcją AGNIESZKI DUCZMAL
Agnieszka Duczmal założyła ją w Poznaniu w roku 1968. Początkowo pod patronatem "Jeunesses Musicales", potem Poznańskiego Towarzystwa Muzycznego. Po sukcesie (srebrny medal Herberta von Karajana) na Międzynarodowych Spotkaniach Młodych Orkiestr w Berlinie w 1977 roku została etatową orkiestrą Polskiego Radia i Telewizji. Jej oficjalna nazwa to Orkiestra Kameralną PR "Amadeus". Właśnie dla radia Orkiestra nagrywała i nagrywa szeroki repertuar muzyki polskiej i zagranicznej, od baroku po utwory kompozytorów współczesnych. Zespół zarejestrował wiele muzyki dla macierzystego radia, ale też dla Telewizji Polskiej. Poza koncertami Orkiestra uczestniczyła w dwóch bardzo popularnych cyklach telewizyjnych "Stereo i w kolorze" oraz "Goście Agnieszki Duczmal". Nagrywała dla rozgłośni niemieckich, angielskich, kanadyjskich, meksykańskich, japońskich. Za granicą "Amadeus" prezentował przede wszystkim muzykę polską. Zespół zarejestrował około 50 płyt. Jako pierwszy nagrał m.in. "Wariacje Goldbergowskie" Jana Sebastiana Bacha w opracowaniu Józefa Kofflera na orkiestrę kameralną.
Przez 44 lata orkiestra grała na całym świecie. Znana jest w salach koncertowych w Europie, obu Amerykach, w Azji. Jak w wypadku każdego dobrego zespołu, występowali z nią wybitni soliści, m.in. Martha Argerich, Garry Karr, Vadim Repin, Jeremi Menuhin, Kevin Kenar, Alexandre Rainovitch, Henryk Szeryng, Krzysztof Jakowicz, Piotr Paleczny, Konstanty Andrzej Kulka, Jadwiga Rappe, Krzysztof Szmyt. Bardzo często jest zapraszana na międzynarodowe festiwale. Koncerty "Amadeusa" cieszą się od lat niezmienną popularnością. Poznańska aula uniwersytecka, w której często występuje, i inne sale koncertowe są zawsze pełne publiczności. Postrzegana jest jako znakomita orkiestra, ale też jako zespół miłych ludzi prowadzony od początku przez Agnieszkę Duczmal, która jest jej dyrektorem i dyrektorem artystycznym. Nie tylko te formalne funkcje określają rolę, jaką Agnieszka Duczmal pełni w zespole. Pani dyrygent scala zespół, tworzy dobry klimat i wielokrotnie ratuje przed kłopotami (choćby z salą muzycznych prób). Najbardziej znana polska dyrygentka już od 44 lat stoi z batutą przed swoją Orkiestrą. W 1992 roku uhonorowano ją tytułem "La donna del mondo" za wybitne osiągnięcia kulturalne. W roku 1999 powołano ją do Kapituły Nagrody Artystycznej Miasta Poznania. Orkiestra współpracuje w Poznaniu z Polskim Teatrem Tańca i Ogólnokształcącą Szkołą Baletową. Nieustannie prezentuje muzyczną młodzież, dając jej znakomitą szansę grania z doskonałym zespołem. W koncertowym Poznaniu ma Orkiestra "Amadeus" swoje niepodważalnie dobre miejsce. Jest doskonałą wizytówka miasta na wszystkich scenach świata.
Rada Miasta Poznania w uchwale XXXVII z dnia 13 maja 2008 roku postanowiła nadać "Amadeusowi" tytuł Zasłużony dla Miasta Poznania.