75 rocznica wybuchu II wojny światowej

1 września 1939 roku hitlerowskie Niemcy dokonały agresji na Polskę. Poznań został zajęty 10 września stając się stolicą tak zwanego Warthegau czyli Kraju Warty. Dużą część polskiej ludności wysiedlono do Generalnego Gubernatorstwa. Lata II wojny światowej Poznań zamknął zniszczeniami wojennymi sięgającymi 55%. 

Źródło: muzeumniepodleglosci.poznan.p - grafika artykułu
Źródło: muzeumniepodleglosci.poznan.pl

Poznań w czasie okupacji

W III Rzeszy gospodarka ukierunkowana była na potrzeby armii niemieckiej w której dominował przemysł. Polskie firmy produkcyjne zostały przejęte przez firmy niemieckie, a w 1941 roku do Poznania przeniesiono duże zakłady zbrojeniowe z głębi Rzeszy. Poznań był kilkakrotnie atakowany przez lotnictwo alianckie, które niszczyło głównie zakłady przemysłowe, obiekty kolejowe i drogowe. W 1944 roku stolica Wielkopolski została zamieniona w twierdzę z głównym punktem oporu - Cytadelą. W styczniu 1945 roku Oddziały I Armii Pancernej Gwardii rozpoczęły trwającą miesiąc walkę o Poznań. W toku walk poległo 10 tysięcy żołnierzy radzieckich, blisko 700 cywilnych mieszkańców miasta, około 6 tysięcy żołnierzy niemieckich oraz 100 obywateli węgierskich. Po ciężkich walkach Poznań został wyzwolony 23 lutego 1945 roku.
Lata II wojny światowej Poznań zamknął zniszczeniami wojennymi sięgającymi 55%. Niemal całkowicie została zniszczona staromiejska część miasta i większość zabytkowych budowli a także urządzenia zakładów wodociągowych, kanalizacyjnych, gazowni, elektrowni oraz sieci przemysłowych. Wszystkie mosty z wyjątkiem Mostu Dworcowego zostały zerwane, a urządzenia komunikacji miejskiej i kolejowej poważnie uszkodzone. Ponad połowa budynków w mieście uległa całkowitemu lub częściowemu zniszczeniu. Bezpośrednio po II wojnie światowej zniszczenia wojenne budynków zostały oszacowane przez Biuro Odszkodowań Wojennych na 293 miliony złotych. Znaczące straty poniosła także poznańska kultura. Bezpowrotnie stracone zostały cenne zbiory biblioteczne - 126 tyssięcy woluminów w samej tylko Bibliotece Raczyńskich i archiwalne - 320 tysięcy jednostek archiwalnych, w tym: dokumenty, księgi i akta miast wielkopolskich oraz cechów, a także wszystkie akta z okresu Księstwa Warszawskiego. Straty poznańskiego muzealnictwa oceniono na 13 milionów dolarów, przy założeniu, iż w stosunku do 1939 roku ich wartość po wojnie wzrosła zaledwie dwukrotnie. W okresie okupacji zginęło ponad 14,4 tysięcy mieszkańców Poznania, większość w wyniku działań wojennych.

Obchody rocznicowe

Uroczystości upamiętniające wybuch II wojny światowej z udziałem władz wojewódzkich, samorządowych, kombatantów, harcerzy i mieszkańców Poznania, rozpoczną się w poniedziałek 1 września o godzinie 15.00 pod Pomnikiem Armii Poznań. Tam, o godzinie 15:15 w asyście wojskowej nastąpi ceremonia złożenia kwiatów i apel pamięci.

Wcześniej, o godzinie 14:00 w kościele św. Józefa przy ulicy Działowej 25 odprawiona zostanie msza święta w intencji ofiar wojny.

W związku z 75 rocznicą wybuchu II wojny swiatowej Prezydent Poznania Ryszard Grobelny zwraca się z apelem do mieszkańców o wywieszenie 1 września flag państwowych oraz czynny udział w uroczystościach.

PI