Winiarczycy w Powstaniu Wielkopolskim
27 grudnia 1918 roku, gdy Niemcy czynnie przeciwstawili się wizycie polskiego pianisty i działacza niepodległościowego Ignacego Paderewskiego w Poznaniu i gdy na ulicach miasta padły pierwsze strzały, członek "Sokoła" Wojciech Tritt będący przy odwachu na Starym Rynku jako jeden z pierwszych rzucił się na stojącego tam pruskiego żołnierza, wyrwał mu broń i pomógł przy rozbrajaniu budynku. Jeszcze tego samego dnia oddział winiarski pod dowódcą Wincentego Pokrywki dostał rozkaz obstawienia wszystkich dróg prowadzących do koszar sołackich i obserwacji załogi niemieckiej. W tym samym czasie jeden z patroli winiarskich pod dowódcą Kazimierza Remleina rozbroił tabor amunicyjny przyjeżdżający z dworca wschodniego, a drugi, składający się z Antoniego i Maksymiliana Bajerleinów oraz Marcina Herkowiaka, rozbroił grupę żołnierzy niemieckich. Kilka dni później tj. 31 grudnia 1918 roku oddział winiarski obsadził forty VI i VIa przejmując całość magazynu koszarowego. Winiarczykom pod dowództwem porucznika Grześkowiaka zawdzięcza się także przejęcie w dniu 5 stycznia 1919 roku hali "Zeppelin" wraz z jej wyposażeniem oraz rozpędzenie stacjonującej tam załogi niemieckiej.
Po zakończeniu działań na terenie lokalnym część załogi z Winiar wstąpiła do Wrzesińskiego Baonu/Batalionu Nording, a część do 1 pułku piechoty, względnie do 10 p.p. Wielkopolskiej włączając się do walk na froncie zachodnim. Z tego oddziału 39 winiarczyków brało także udział w wojnie polsko - bolszewickiej, w bitwie o Lwów.
Ogółem w walkach toczących się w latach 1914 - 1920 tzn. podczas I wojny światowej, w Powstaniu Wielkopolskim oraz w wojnie bolszewickiej udział wzięło 290 winiarczyków, 90 z nich poległo na polu chwały za Wiarę i Ojczyznę. 24 kwietnia 1921 roku na terenie Winiar odbyło się uroczyste spotkanie 200 uczestników tych działań bojowych z przedstawicielami władz gminnych, lokalnych towarzystw, z mieszkańcami Winiar. Organizatorami spotkania byli Antoni Bajerlein oraz Wincenty Pokrywka, były dowódca oddziału Powstańców Sokoła na Winiarach.
Na podstawie "Jednodniówka SOKOŁA" wydana z okazji 25-lecia istnienia Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół" Poznań - Winiary 1911 - 1936.
Wacława Małecka " U Źródeł"