Zakazana pamięć

Poznański Czerwiec doprowadził do zmian politycznych w październiku 1956 r. Pierwszy masowy bunt społeczny przeciwko narzuconemu systemowi komunistycznemu rozpoczął długą drogę do odzyskania przez Polskę pełnej niepodległości.

Dzięki zagranicznym reporterom i gościom targowym - świadkom wydarzeń Czarnego Czwartku - informacje o wypadkach poznańskich dotarły na zachód i uświadomiły opinii publicznej prawdziwy wymiar "spontanicznego" przywiązania społeczeństw Europy Środkowo-Wschodniej do dobrodziejstw demokracji socjalistycznej. Tymczasem w kraju Władysław Gomułka, który przejął władzę po październikowych przemianach, bardzo szybko podjął decyzję o zaciągnięciu "kurtyny milczenia" nad wydarzeniami poznańskimi. Przez następne 25 lat władze komunistyczne blokowały wszelkie informacje o krwawych wydarzeniach usiłując wymazać je ze zbiorowej świadomości Polaków. Historykom uniemożliwiono badania źródłowe, cenzura skutecznie uniemożliwiała wszelkie wzmianki o Czerwcu'56, a w podręcznikach szkolnych próżno było szukać informacji na ten temat. Nie oznaczało to wszakże, że najaktywniejsi uczestnicy tamtych wydarzeń mogli wrócić do spokojnego życia i pracy. Komunistyczne władze przez długie lata szykanowały ich i utrudniały życie. Inwigilowani, zwalniani z pracy, spychani na margines życia społecznego żyli w osamotnieniu lub pod opieką rodzin.

Jednak pamięć o Czerwcu '56 trwała pielęgnowana w rodzinach uczestników wydarzeń i w kręgach towarzyskich. Groby ofiar, chowanych nocami i pod obstawą funkcjonariuszy UB, otaczał szacunek i pamięć. Pod kurtyną milczenia, przy braku dostępu do źródeł i archiwów, zaczęła rodzić się na podstawie wspomnień i ustnych przekazów legenda Czarnego Czwartku.

W latach 70-tych ub. wieku groby ofiar Czerwca na Junikowie i na Cytadeli odwiedzali opozycjoniści, zamawiano rocznicowe msze św., w których uczestniczyło od kilku do kilkudziesięciu osób.

Przełom w walce o pamięć Czerwca '56 nastąpił po wydarzeniach Sierpnia 1980 r. Jedną z pierwszych inicjatyw organizującego się w Poznaniu NSZZ "Solidarność" była budowa pomnika upamiętniającego Poznański Czerwiec 1956 r.

Ten artykuł ma więcej niż jedną stronę. Wybierz poniżej kolejną, żeby czytać dalej

  • Aktualnie wyświetlana strona - Zakazana pamięć
  • Pomnik